ในวันที่เศรษฐกิจโลกเต็มไปด้วยความไม่แน่นอน และปัญหาภาษีการค้าระหว่างประเทศอาจทำให้หลายอุตสาหกรรมต้องเผชิญกับจุดเปลี่ยนครั้งใหญ่ แรงงานไทยจำนวนไม่น้อยกำลังเผชิญวิกฤตของตัวเอง...เงียบ ๆ แต่หนักหน่วง
ศูนย์พยากรณ์เศรษฐกิจและธุรกิจ มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย ได้เปิดเผยผลสำรวจสถานภาพแรงงานไทย ปี 2568 โดยเจาะลึกกลุ่มแรงงานที่มีรายได้ไม่เกิน 15,000 บาทต่อเดือน จำนวน 1,250 คนทั่วประเทศ พบว่าแม้แรงงานกลุ่มนี้จะเริ่มมีพฤติกรรมการเงินที่ระมัดระวังมากขึ้น เช่น ใช้จ่ายเท่าที่หาได้ (52.1%) หรือแม้กระทั่งใช้จ่ายน้อยกว่ารายได้ (25.5%) แต่ “ความจริง” ที่สะท้อนจากผลสำรวจ กลับเป็นภาพที่น่ากังวลอย่างยิ่ง
แรงงานรายได้น้อยเหล่านี้ กว่า 61.4% ไม่มีเงินออมเลย ไม่สามารถเก็บเพื่อยามฉุกเฉินหรือรองรับภาวะตกงานที่อาจเกิดขึ้นได้ในอนาคต ขณะเดียวกัน 97.9% ของกลุ่มตัวอย่างมีหนี้สิน โดย หนี้เฉลี่ยพุ่งถึง 432,318 บาทต่อครัวเรือน เพิ่มขึ้นจากปีก่อนถึง 25.5%
ถึงแม้ภาครัฐจะพยายามผลักดันการนำหนี้เข้าสู่ระบบเพื่อควบคุมดอกเบี้ย—ทำให้หนี้นอกระบบลดลงเหลือ 17.1%—แต่ก็ยังเป็นสัดส่วนที่ไม่น้อย และสะท้อนว่าแรงงานจำนวนมากยังเข้าไม่ถึงบริการทางการเงินที่ปลอดภัยและเป็นธรรม
เหตุผลที่แรงงานจำนวนหนึ่งยังคงใช้จ่ายเกินรายได้ มาจากปัจจัยที่ควบคุมไม่ได้ เช่น ราคาสินค้าที่พุ่งขึ้น ภาระหนี้ที่ต้องผ่อนชำระ และค่าครองชีพที่ไม่มีท่าทีจะลดลง เมื่อรายได้ยังเท่าเดิม แต่ภาระทางการเงินเพิ่มขึ้น แรงงานกลุ่มนี้จึงติดอยู่ในวงจรหนี้ที่ดูเหมือนไม่มีทางออก
ในอีกไม่กี่เดือนข้างหน้า โลกอาจเผชิญแรงกระเพื่อมครั้งใหม่ จากการที่สหรัฐฯ โดยเฉพาะรัฐบาลทรัมป์ เตรียมสิ้นสุดการผ่อนปรนภาษีภายใน 90 วัน ซึ่งหากเจรจาไม่สำเร็จ หลายอุตสาหกรรมในไทยที่พึ่งพาการส่งออก อาจต้องแบกรับต้นทุนที่เพิ่มขึ้นจนแข่งขันไม่ได้ อาจมีการปิดกิจการ ลดจำนวนแรงงาน หรือหยุดการผลิตชั่วคราว
และหากเป็นเช่นนั้นจริง กลุ่มที่ได้รับผลกระทบอันดับแรกก็คือแรงงานรายได้น้อยเหล่านี้ เพราะพวกเขาไม่มีเงินเก็บเพียงพอ และยังมีหนี้สินสะสมอยู่จำนวนมาก
เมื่อเราพูดถึง “เศรษฐกิจไทย” อย่าลืมว่าพื้นฐานแท้จริงของระบบเศรษฐกิจ คือแรงงาน เป็นกลไกหลักในการขับเคลื่อนการผลิต การบริการ และการบริโภค หากแรงงานส่วนใหญ่ของประเทศอยู่ในภาวะหนี้ล้นตัว ไม่มีเงินออม และเสี่ยงตกงาน เศรษฐกิจย่อมสั่นคลอนตามไปด้วย
สิ่งที่ควรจับตาในตอนนี้ ไม่ใช่แค่ภาษีของทรัมป์ แต่ต้องรวมถึงการฟื้นฟูรายได้ และโครงสร้างหนี้ของแรงงานไทยให้ยั่งยืน เพื่อไม่ให้ปัญหาแรงงานกลายเป็นชนวนซ้ำเติมวิกฤตเศรษฐกิจในระยะต่อไป
ที่มา:ศูนย์พยากรณ์เศรษฐกิจและธุรกิจ มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย