เซเลนสกียอมอ่อนข้อ ไม่เข้าร่วม NATO แต่ยุโรป-สหรัฐฯ ต้องปกป้องยูเครน
ยูเครนยอมอ่อนข้อ ไม่เข้าร่วม NATO
ประธานาธิบดีโวโลดีเมียร์ เซเลนสกี แห่งยูเครน ได้เสนอที่จะยกเลิกแผนการนำยูเครนเข้าร่วมเป็นพันธมิตรทางทหารกับองค์การสนธิสัญญาแอตแลนติกเหนือ หรือ NATO นับเป็นการประกาศยอมอ่อนข้อต่อความมุ่งมั่นอันแข็งแกร่งของประเทศนี้ในรอบหลายปี
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
ความเคลื่อนไหวดังกล่าวเกิดขึ้นในขณะที่เขากำลังเจรจาหารือข้อตกลงสันติภาพกับคณะผู้แทนพิเศษของสหรัฐฯ ในกรุงเบอร์ลิน ประเทศเยอรมนี เมื่อวานนี้ (13 ธันวาคม 2568) ด้านสตีฟ วิตคอฟฟ์ ทูตพิเศษของประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ กล่าวว่า "มีความคืบหน้ามากมายเกิดขึ้น" ในการพบปะกับเซเลนสกี ซึ่งมีจาเร็ด คุชเนอร์ บุตรเขยของทรัมป์ ร่วมอยู่ในวงเจรจาครั้งนี้ด้วย
เซเลนสกีตอบคำถามจากผู้สื่อข่าวว่า “ตั้งแต่เริ่มต้น ความปรารถนาของยูเครนคือการเข้าร่วม NATO ซึ่งเป็นหลักประกันความมั่นคงที่แท้จริง แต่พันธมิตรบางรายจากสหรัฐฯ และยุโรปไม่สนับสนุนแนวทางนี้… ดังนั้น ในวันนี้ การรับประกันความมั่นคงทวิภาคีระหว่างยูเครนกับสหรัฐฯ การรับประกันที่มีลักษณะคล้ายมาตรา 5 (ของ NATO) จากสหรัฐฯ และการรับประกันความมั่นคงจากประเทศสมาชิกยุโรปรวมถึงประเทศอื่น ๆ เช่น แคนาดา ญี่ปุ่น จึงเป็นโอกาสที่จะป้องกันการรุกรานของรัสเซียอีกครั้ง”
เขาตอกย้ำว่า นั่นถือเป็นข้อตกลงประนีประนอมในส่วนของยูเครนแล้ว และการรับประกันความมั่นคงที่ว่านี้ จะต้องมีผลผูกพันทางกฎหมายตามมาด้วย อย่างไรก็ตาม การไม่เข้าร่วม NATO ของยูเครนนับเป็นหนึ่งในเงื่อนไขที่รัสเซียเรียกร้องมาตลอด อย่างไรก็ตาม ยูเครนยังไม่ยอมอ่อนข้อให้กับอีกหนึ่งเงื่อนไขสำคัญ นั่นคือการยอมสละดินแดนที่ถูกยึดครองให้ตกเป็นของรัสเซีย
ประชุมเครียด 5 ชม. ยังไม่จบ
แม้ผลการประชุมจะยังไม่ถูกเปิดเผยมากนัก แต่ดมีโตร ลิตวิน ที่ปรึกษาของเซเลนสกี กล่าวว่า ประธานาธิบดียูเครนจะให้ความเห็นเกี่ยวกับการเจรจาในวันนี้ (15 ธันวาคม 2568) เมื่อการพูดคุยเสร็จสิ้นลง และเจ้าหน้าที่กำลังพิจารณาร่างเอกสาร ลิตวินกล่าวว่า "พวกเขาพูดคุยกันนานกว่าห้าชั่วโมง วาระประชุมวันนี้สิ้นสุดลงด้วยข้อตกลงที่จะกลับมาเจรจากันต่อในเช้าวันพรุ่งนี้"
ทั้งนี้ เซเลนสกีเสนอที่จะยกเลิกเป้าหมายของยูเครนในการเข้าร่วม NATO เพื่อแลกกับการรับประกันความมั่นคงจากชาติตะวันตก ความเคลื่อนไหวนี้ถือเป็นการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญสำหรับยูเครน ซึ่งเคยต่อสู้เพื่อให้ได้เข้าร่วม NATO เพื่อใช้เป็นหลักประกันต่อการโจมตีของรัสเซีย ถึงขั้นที่กำหนดเป้าหมายดังกล่าวเอาไว้ในรัฐธรรมนูญของประเทศด้วย
วิตคอฟฟ์ระบุในโพสต์บนแพลตฟอร์ม X ว่า คณะผู้แทนสหรัฐฯ ได้มีการหารือเชิงลึกเกี่ยวกับแผนสันติภาพ 20 จุด และทางเศรษฐกิจ รวมถึงประเด็นอื่น ๆ ล้วนมีความคืบหน้ามากมายเกิดขึ้น และพวกเขาจะพบกันอีกครั้งในเช้าวันพรุ่งนี้
การเจรจาดังกล่าวจัดขึ้นโดยมีนายกรัฐมนตรีเยอรมนี ฟรีดริช แมร์ซ เป็นเจ้าภาพ ซึ่งแหล่งข่าวระบุว่า เขาได้กล่าวสรุปสั้นๆ ก่อนที่จะปล่อยให้ทั้งสองฝ่ายดำเนินการเจรจาต่อไป ผู้นำยุโรปคนอื่นๆ ก็มีกำหนดการเดินทางมายังเยอรมนีเพื่อร่วมเจรจาในวันนี้ด้วย
ไทม์ไลน์ ความพยายามยูเครนที่จะเข้าร่วม NATO
ยูเครนเริ่มแสดงเจตจำนงอย่างเป็นทางการที่จะเข้าร่วม NATO มานานแล้ว แต่จุดที่ถือว่าเป็นการประกาศอย่างชัดเจนและเป็นทางการที่สุดคือเมื่อมีการแก้ไขรัฐธรรมนูญ
- ปี 2002: ยูเครนประกาศครั้งแรกว่าจะมุ่งหน้าสู่การเป็นสมาชิก NATO
- ปี 2014: หลังจากการผนวกไครเมียโดยรัสเซีย ยูเครนได้ยกเลิกสถานะ "ความเป็นกลาง" และกลับมามุ่งสู่การเข้าเป็นสมาชิก NATO อีกครั้ง
- เดือนกุมภาพันธ์ ปี 2019: ประธานาธิบดีเปโตร โปโรเชนโก ได้ลงนามในกฎหมายที่ แก้ไขรัฐธรรมนูญของยูเครน อย่างเป็นทางการ โดยได้กำหนดเป้าหมายเชิงกลยุทธ์ของประเทศคือการเป็นสมาชิกสหภาพยุโรป (EU) และ NATO
ดังนั้น จุดที่ถือว่าความปรารถนาในการเข้าร่วม NATO ถูกบรรจุเป็นเป้าหมายสูงสุดของรัฐอย่างเป็นทางการ คือปี 2019 หลังจากนั้น มีความเคลื่อนไหวอีกหลายครั้งที่ชี้ให้เห็นว่า สถานะสมาชิก NATO ของยูเครนอาจอยู่ไม่ไกลเกินเอื้อม
- เดือนมิถุนายน ปี 2020: NATO มอบสถานะ Enhanced Opportunity Partner (EOP) ให้แก่ยูเครน สถานะนี้บ่งชี้ความใกล้ชิดมากขึ้น อีกทั้ง ยูเครนยังแสดงให้เห็นว่าสามารถส่งกำลังทหารเข้าร่วมภารกิจและปฏิบัติการของ NATO ได้อย่างสม่ำเสมอ
- ปี 2022: รัสเซียรุกรานยูเครนครั้งใหญ่ NATO จึงให้การสนับสนุนทางอาวุธและข่าวกรองแก่ยูเครนอย่างไม่เคยมีมาก่อน แม้จะไม่ส่งทหารเข้าร่วมโดยตรง แต่ความช่วยเหลือเหล่านี้ผูกพันให้ยูเครนต้องใช้ยุทโธปกรณ์และหลักนิยมแบบตะวันตกมากขึ้นเรื่อย ๆ
- ปี 2023: NATO ยอมรับที่จะยกเลิกข้อกำหนด Membership Action Plan (MAP) สำหรับยูเครน ซึ่งเป็นขั้นตอนสำคัญที่ประเทศผู้สมัครส่วนใหญ่ต้องปฏิบัติตาม การยกเลิกนี้เป็นการร่นระยะเวลาและขั้นตอนการเข้าเป็นสมาชิก
ความเคลื่อนไหวเหล่านี้แสดงให้เห็นว่า ในทางปฏิบัติ ยูเครนได้บูรณาการเข้าสู่โครงสร้างการป้องกันของ NATO ในระดับที่สูงมากแล้ว แม้ว่าในทางกฎหมายจะยังขาดการเชิญเข้าร่วมอย่างเป็นทางการ ซึ่งเป็นขั้นตอนสุดท้าย
