อังกฤษต้องรับผู้อพยพอัฟกัน หนีภัยตาลีบัน หลังทำข้อมูลส่วนตัวรั่วไหล
BBC รายงานว่า ชาวอัฟกานิสถานหลายพันคนได้อพยพมายังสหราชอาณาจักรภายใต้โครงการลับ ซึ่งจัดตั้งขึ้นหลังจากเจ้าหน้าที่อังกฤษเผลอทำข้อมูลส่วนบุคคลของพวกเขารั่วไหล ย้อนกลับไปเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ ปี 2022 ข้อมูลส่วนตัวของประชาชนเกือบ 19,000 คน ที่ได้ยื่นคำร้องขอย้ายมายังสหราชอาณาจักรหลังจากกลุ่มตาลีบันยึดอำนาจในอัฟกานิสถาน ได้รั่วไหลออกไป รัฐบาลอังกฤษชุดก่อนก็ทราบเรื่องการรั่วไหลนี้ในเดือนสิงหาคม ปี 2023 เนื่องจากรายละเอียดบางส่วนปรากฏบนเฟซบุ๊ก
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
ข้อมูลที่รั่วไหลประกอบด้วยชื่อ รายละเอียดการติดต่อ และข้อมูลครอบครัวบางส่วนของผู้ที่อาจตกอยู่ในความเสี่ยงจากกลุ่มก่อการร้ายตาลีบัน และหวั่นว่าจะเป็นเหตุให้บุคคลเหล่านี้ได้รับอันตรายถึงชีวิต รัฐบาลอังกฤษจึงตั้งโครงการอพยพ โดยจัดการให้บุคคลเหล่านี้ย้ายมายังสหราชอาณาจักร และจนถึงขณะนี้มีชาวอัฟกันราว 4,500 คนเดินทางมาถึงสหราชอาณาจักรเป็นที่้เรียบร้อยแล้ว
อย่างไรก็ตาม การรั่วไหลและการย้ายถิ่นฐานนี้ถูกเก็บเป็นความลับ ตามคำสั่งศาลห้ามเผยแพร่ข้อมูล (super-injunction) เพื่อป้องกันไม่ให้เรื่องนี้เป็นที่รับรู้ของสาธารณะ แต่เมื่อวันอังคารที่ผ่านมา (15 ก.ค. 68) คำสั่งดังกล่าวนับว่าได้รับการเผยแพร่สู่สาธารณชนชาวอังกฤษอย่างเป็นทางการ หลังผู้พิพากษาศาลสูงตัดสินให้ยกเลิกคำสั่งที่ต้องปิดเรื่องนี้เป็นความลับ
สิ่งที่รัฐบาลเปิดเผย
สำนักนายกรัฐมนตรีอังกฤษไม่ได้ยืนยันว่า เจ้าหน้าที่ที่รับผิดชอบต่อการรั่วไหล ได้ถูกดำเนินการทางวินัยหรือไม่ โดยโฆษกของสำนักนายกฯปฏิเสธการแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับบุคคล แต่ด้วยคำสั่งของศาลให้เปิดเผยโครงการดังกล่าว รัฐบาลอังกฤษจำต้องแถลงข้อมูล ซึ่งสรุปเป็นประเด็นสำคัญดังนี้
- โครงการลับนี้ ซึ่งมีชื่ออย่างเป็นทางการว่า "เส้นทางการย้ายถิ่นฐานของชาวอัฟกัน" (Afghan Relocation Route) มีค่าใช้จ่ายที่สูญเสียไปแล้วประมาณ 400 ล้านปอนด์ และคาดว่าจะต้องใช้งบประมาณเพิ่มอีก 400-450 ล้านปอนด์
- กระทรวงกลาโหมสหราชอาณาจักรเชื่อว่าบางส่วนของการรั่วไหล มีข้อมูของชทหารอัฟกัน 600 นาย รวมถึงสมาชิกในครอบครัวของพวกเขาอีกราว 1,800 คน ยังคงอยู่ในอัฟกานิสถานขณะนี้
- โครงการนี้กำลังจะสิ้นสุดลง แต่การย้ายถิ่นฐานของชาวอัฟกานิสถานยังคงดำเนินการต่อไป
- การรั่วไหลเกิดขึ้นโดยไม่ได้ตั้งใจโดยเจ้าหน้าที่ของกระทรวงกลาโหม แต่ไม่ได้รับการเปิดเผยชื่อ
- ผู้ที่ได้รับผลกระทบจากการรั่วไหลของข้อมูลเพิ่งจะได้รับแจ้งเมื่อวันอังคารที่ผ่านมา
คำขอโทษและการวิพากษ์วิจารณ์
จอห์น ฮีลีย์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม ได้กล่าว "ขอโทษอย่างจริงใจ" ต่อผู้ที่ข้อมูลส่วนตัวได้รั่วไหล ซึ่งปรากฏขึ้นบนเฟซบุ๊ก ผ่านการแถลงในสภาสามัญชน เขากล่าวว่า เหตุการณ์นี้เป็นผลมาจากการส่งอีเมลสเปรดชีต "ออกนอกระบบของรัฐบาลที่ได้รับอนุญาต" ซึ่งเขาอธิบายว่าเป็นความผิดพลาดร้ายแรงของหน่วยงาน แต่หน่วยงานตำรวจนครบาลกลับตัดสินใจว่าไม่จำเป็นต้องมีการสอบสวน
ฮีลีย์กล่าวว่า การรั่วไหลนี้เป็นหนึ่งในการสูญหายของข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับการอพยพในอัฟกานิสถาน ซึ่งก่อนหน้านี้ก็เคยเกิดมาแล้วหลายครั้ง และมีชื่อของเจ้าหน้าที่ทหารระดับสูง เจ้าหน้าที่รัฐบาล และสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร รวมอยู่ในข้อมูลที่รั่วไหลด้วย ด้านเคมี บาเดนอค ผู้นำพรรคอนุรักษนิยมได้ขอโทษในนามของพรรคเธอ โดยกล่าวว่า "มีใครบางคนทำผิดพลาดร้ายแรงและมีชื่อปรากฏออกไป... และเราเสียใจกับเรื่องนั้น มันไม่ควรเกิดขึ้น"
ในการพิจารณาคดีของศาลสูงเมื่อปี 2024 ซึ่งเปิดเผยต่อสาธารณะเมื่อวันอังคารที่ผ่านมา ผู้พิพากษาแชมเบอร์เลนกล่าวว่า "เป็นไปได้มาก" ที่บางคนเห็นส่วนหนึ่งของเอกสารที่รั่วไหลในกลุ่มเฟซบุ๊ก ซึ่งอาจเป็นสายลับของตาลีบัน หรือเกี่ยวข้องกับกลุ่มตาลีบัน" และมีความกังวลว่า จำนวนผู้ที่ "เสี่ยงต่อการเสียชีวิตหรือได้รับอันตรายร้ายแรง" อาจสูงถึง 100,000 คนเลยทีเดียว เพราะยังรวมรายชื่อของครอบครัวพวกเขาด้วย
ชาวอังกฤษไม่พอใจต่อโครงการลับ
หลายฝ่ายมองว่า โครงการลับนี้เป็นการ "แทรกแซงที่สำคัญอย่างยิ่ง" เมื่อพิจารณาถึงความเสี่ยง เกิดจากการรั่วไหล เพราะรัฐบาลได้ส่งอีเมลไปยังผู้ที่ได้รับผลกระทบ เพื่อกระตุ้นให้ "ใช้ความระมัดระวัง" และดำเนินการต่าง ๆ เช่น การปกป้องกิจกรรมออนไลน์ และไม่ตอบกลับข้อความจากผู้ติดต่อที่ไม่รู้จัก
การเผลอทำข้อมูลรั่วไหลของรัฐบาลอังกฤษ เกิดขึ้นหลังจากที่มีคำสั่งถอนทหารสหรัฐฯ ออกจากอัฟกานิสถานในเดือนสิงหาคม ปี 2021 ซึ่งทำให้กลุ่มตาลีบันกลับมายึดอำนาจและล้อมกรุงคาบูลได้อย่างรวดเร็ว จึงมีชาวอัฟกันจำนวนมากยื่นคำร้องขอในโครงการ "นโยบายการย้ายถิ่นฐานและการช่วยเหลือชาวอัฟกัน" (Afghan Relocations and Assistance Policy - ARAP)
การอพยพครั้งนี้ มีชาวอัฟกัน 36,000 คนย้ายมายังสหราชอาณาจักร ได้ถูกวิพากษ์วิจารณ์อย่างหนักในช่วงหลายปีที่ผ่านมา นับตั้งแต่เปิดตัว โดยการสอบสวนของคณะกรรมการกิจการต่างประเทศในปี 2022 พบว่า เป็นการ "หายนะ" และ "การทรยศ" เมื่อรัฐบาลจัดตั้งโครงการย้ายถิ่นฐานใหม่เมื่อปีที่แล้ว เพื่อตอบสนองต่อการรั่วไหล สมาชิกสื่อมวลชนได้รับทราบถึงแผนการอย่างรวดเร็ว
รัฐบาลได้ขอให้ผู้พิพากษาสั่งห้ามสื่อเผยแพร่ข้อมูล ศาลจึงได้ออกคำสั่งประเภทหนึ่งที่ห้ามสื่อนำเสนอรายละเอียดใด ๆ ของการรั่วไหล เขาบอกกับสภาว่าแม้แต่ตัวเขาเองก็ถูกห้ามไม่ให้พูดถึงการรั่วไหลด้วยซ้ำ
ในการอ่านสรุปคำตัดสินในศาล ผู้พิพากษาแชมเบอร์เลน กล่าวว่า คำสั่งปิดปากนี้ "ทำให้เกิดความกังวลร้ายแรงเกี่ยวกับการพูดอย่างเสรี และสิ่งนี้นำไปสู่สุญญากาศการตรวจสอบ
