อินเดียซัดสหรัฐฯ แนะอินเดียให้ซื้อน้ำมันรัสเซียเอง แต่กลับโทษคนทำตาม
รัฐบาลอินเดียออกแถลงการณ์ตอบโต้กรณีที่ถูกสหรัฐอเมริกาและสหภาพยุโรปวิพากษ์วิจารณ์อย่างรุนแรงเกี่ยวกับการนำเข้าน้ำมันจากรัสเซีย โดยระบุว่าการวิจารณ์ดังกล่าวเป็นการเพ่งเล็งโดยไม่เป็นธรรมและไม่สอดคล้องกับข้อเท็จจริง ท่ามกลางแรงกดดันที่เพิ่มขึ้น หลังจากอดีตประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ โพสต์ข้อความบนโซเชียลมีเดียช่วงกลางดึก ข่มขู่ว่าสหรัฐฯ อาจปรับขึ้นภาษีนำเข้าสินค้าจากอินเดียในอัตราที่ “สูงมาก”
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
ทั้งนี้ ก่อนหน้านี้ทรัมป์เคยกล่าวว่าจะเรียกเก็บภาษีศุลกากรสูงถึง 25% ต่อสินค้าส่งออกของอินเดีย และอาจมีมาตรการลงโทษเพิ่มเติม โดยเขายังกล่าวหาว่า อินเดียซื้อพลังงานจากรัสเซียในราคาต่ำ แล้วนำไปขายต่อในตลาดเปิดเพื่อหวังผลกำไร
อย่างไรก็ตาม กระทรวงการต่างประเทศอินเดียชี้แจงว่า การตัดสินใจนำเข้าน้ำมันจากรัสเซียมีขึ้นหลังจากแหล่งซัพพลายเดิมถูกเบี่ยงเบนไปยังยุโรป เนื่องจากสงครามรัสเซีย–ยูเครนที่เริ่มขึ้นในปี 2022 โดยถือเป็นการปรับตัวตามสถานการณ์ที่จำเป็นต่อความมั่นคงด้านพลังงานของประเทศ
ข้อมูลจากสำนักงานสารสนเทศด้านพลังงานของสหรัฐฯ (EIA) ยืนยันว่า รัสเซียได้กลายเป็นผู้ส่งออกน้ำมันรายใหญ่ที่สุดของอินเดีย โดยปริมาณนำเข้าน้ำมันรัสเซียเพิ่มขึ้นจากไม่ถึง 100,000 บาร์เรลต่อวัน (หรือราว 2.5% ของการนำเข้าทั้งหมด) มาอยู่ที่เฉลี่ย 1.8 ล้านบาร์เรลต่อวัน หรือ 39% ของการนำเข้าทั้งหมดในปี 2023
อินเดียเผย การค้าน้ำมันเป็นไปตามคำแนะนำจากสหรัฐฯ
อินเดียยังระบุว่า สหรัฐฯ เคยมีบทบาทในการสนับสนุนให้ประเทศต่าง ๆ รวมถึงอินเดีย ดำเนินการนำเข้าน้ำมันจากรัสเซีย เพื่อช่วยรักษาเสถียรภาพของตลาดพลังงานโลก โดยอดีตเอกอัครราชทูตสหรัฐฯ ประจำอินเดีย เอริค การ์เซ็ตติ เคยให้สัมภาษณ์ไว้ว่า “สหรัฐฯ ต้องการให้มีบางประเทศซื้อน้ำมันจากรัสเซียไว้”
รายงานจากสำนักงานพลังงานระหว่างประเทศ (IEA) ระบุว่า ในปี 2024 น้ำมันดิบจากรัสเซียประมาณ 70% ถูกส่งออกไปยังอินเดีย ซึ่งรัฐบาลอินเดียระบุว่า การนำเข้าน้ำมันนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อดูแลต้นทุนพลังงานภายในประเทศให้สามารถคาดการณ์ได้ และเอื้อต่อการเข้าถึงของประชาชนทั่วไป
ฮาร์ดีป ซิงห์ ปูรี รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพลังงานของอินเดีย ให้สัมภาษณ์กับ CNBC เมื่อเดือนที่ผ่านมา โดยระบุว่า อินเดียมีบทบาทสำคัญในการพยุงราคาน้ำมันโลกไม่ให้พุ่งสูงขึ้นมากจนเกินไป และการนำเข้าน้ำมันจากรัสเซียในช่วงนั้นก็เป็นไปตามคำแนะนำของพันธมิตรนานาชาติ รวมถึงจากสหรัฐฯ ด้วย
“หากในเวลานั้นไม่มีใครซื้อน้ำมันจากรัสเซีย ราคาน้ำมันอาจพุ่งไปถึง 130 ดอลลาร์ต่อบาร์เรล เราเองก็ได้รับคำแนะนำจากเพื่อนในสหรัฐฯ ให้ซื้อน้ำมันรัสเซีย แต่ให้ดำเนินการภายใต้เพดานราคาที่กำหนดไว้” ฮาร์ดีป ซิงห์ ปูรี กล่าว
อินเดียยังเปิดเผยเพิ่มเติมว่า สหรัฐฯ เองก็ยังคงนำเข้าสินค้าหลายประเภทจากรัสเซีย เช่น ยูเรเนียมเฮกซะฟลูออไรด์ที่ใช้ในอุตสาหกรรมนิวเคลียร์ แพลเลเดียมสำหรับยานยนต์ไฟฟ้า รวมถึงปุ๋ยและสารเคมี แม้ว่ามูลค่าการค้าทวิภาคีระหว่างสหรัฐฯ กับรัสเซียจะลดลงจากเกือบ 3.6 หมื่นล้านดอลลาร์ในปี 2021 เหลือเพียง 5.2 พันล้านดอลลาร์ในปี 2024 แต่รัฐบาลวอชิงตันก็ยังไม่ได้ใช้มาตรการภาษีตอบโต้ใด ๆ กับรัสเซียอย่างเป็นทางการ
ขณะเดียวกัน อินเดียตั้งข้อสังเกตว่า หลายประเทศที่วิจารณ์อินเดีย เช่น สหภาพยุโรป ก็ยังคงมีความสัมพันธ์ทางการค้ากับรัสเซียในระดับสูง โดยเฉพาะในด้านพลังงานและบริการ ข้อมูลจากคณะกรรมาธิการยุโรประบุว่า ในปี 2024 มูลค่าการค้าสินค้าระหว่างอียูกับรัสเซียอยู่ที่ 6.75 หมื่นล้านยูโร (ราว 7.81 หมื่นล้านดอลลาร์) และในปี 2023 มีการค้าบริการกับรัสเซียอีก 1.72 หมื่นล้านยูโร ซึ่งรวมกันแล้วสูงกว่าการค้ารวมระหว่างอินเดียกับรัสเซียอย่างมีนัยสำคัญ
แม้ว่าอียูจะไม่ใช่คู่ค้าอันดับหนึ่งของรัสเซียอีกต่อไป แต่ในปี 2024 ยังคงเป็นคู่ค้าใหญ่อันดับสาม โดยคิดเป็นสัดส่วนถึง 38.4% ของมูลค่าการค้าสินค้าทั่วโลกของรัสเซีย มูลค่าการค้าสินค้าระหว่างกันลดลงจากระดับ 2.57 แสนล้านยูโรในปี 2021 เหลือ 6.75 หมื่นล้านยูโรในปี 2024
ในทางกลับกัน สถานเอกอัครราชทูตอินเดีย ณ กรุงมอสโก เปิดเผยว่า มูลค่าการค้าระหว่างอินเดียกับรัสเซียในปีงบประมาณที่สิ้นสุดเดือนมีนาคม 2025 พุ่งแตะระดับสูงสุดเป็นประวัติการณ์ที่ 6.87 หมื่นล้านดอลลาร์ เพิ่มขึ้นกว่า 5.8 เท่าเมื่อเทียบกับช่วงก่อนเกิดการระบาดของโควิด-19 ซึ่งอยู่ที่ระดับ 1.01 หมื่นล้านดอลลาร์
“อินเดียจะปกป้องผลประโยชน์ของตนเอง”
แถลงการณ์ของรัฐบาลอินเดียสรุปว่า “ภายใต้บริบทเช่นนี้ การพุ่งเป้ามายังอินเดียถือเป็นการกระทำที่ไม่เป็นธรรมและขาดความชอบธรรม อินเดียในฐานะประเทศเศรษฐกิจขนาดใหญ่จะดำเนินทุกวิถีทางที่จำเป็นเพื่อปกป้องผลประโยชน์และความมั่นคงทางเศรษฐกิจของประเทศ”
ราเชล ซีเอ็มบา นักวิจัยอาวุโสจากศูนย์เพื่อความมั่นคงแห่งอเมริกาใหม่ (CNAS) ให้สัมภาษณ์กับ CNBC ว่า ความกังวลของอินเดียมีเหตุผลบางประการ โดยชี้ว่ารัฐบาลสหรัฐฯ ชุดก่อนเป็นผู้ผลักดันแนวคิดระบบเพดานราคาน้ำมัน ซึ่งกลายเป็นแรงจูงใจสำคัญที่ผลักดันให้เกิดการเปลี่ยนทิศทางการค้าเช่นในปัจจุบัน
ซีเอ็มบายังระบุว่า อินเดียกำลังเผชิญกับความท้าทายจากการเจรจาการค้าที่ซับซ้อนในระดับพหุภาคี และในขณะเดียวกัน ทรัมป์ก็เริ่มปรับท่าทีแข็งกร้าวต่อรัสเซียมากขึ้น หลังจากที่ไม่ดำเนินมาตรการกดดันทางเศรษฐกิจใด ๆ กับมอสโกมาเป็นเวลาหลายเดือน
