ปี69ปีใหม่-ธุรกิจใหม่ เปิด6เทรนด์ตัดสินคนแพ้-ชนะในยุคผันผวน แข่งขันสูง
ปี 2569 กำลังถูกจับตามองในฐานะจุดเปลี่ยนเชิงโครงสร้างของโลกธุรกิจ ภายใต้บริบทที่ความผันผวนไม่ได้เกิดขึ้นเป็นช่วง ๆ แต่กลายเป็นสภาวะปกติใหม่ (New Normal) ของเศรษฐกิจโลก ทั้งแรงกดดันจากเศรษฐกิจมหภาค เทคโนโลยีที่พัฒนาเร็วกว่าความสามารถในการปรับตัวขององค์กร ความขัดแย้งทางภูมิรัฐศาสตร์ที่ยืดเยื้อ และพฤติกรรมผู้บริโภคที่ซับซ้อนขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ ปัจจัยเหล่านี้เชื่อมโยงกันเป็นเครือข่ายเดียว และกำลังบังคับให้ธุรกิจต้องทบทวนทั้งโมเดลรายได้ โครงสร้างต้นทุน และบทบาทของตนในระบบเศรษฐกิจโลก
ฝ่ายวิจัยธุรกิจ EXIM BANK ได้ทำการศึกษาแนวโน้มดังกล่าวผ่านการใช้เครื่องมือ Deep Research จากแพลตฟอร์ม AI ชั้นนำ 6 แห่ง โดยประมวลผลข้อมูลจากงานวิจัย รายงานเชิงนโยบาย และฐานข้อมูลเชิงลึกกว่า 1,000 ฉบับทั่วโลก ก่อนสกัดออกมาเป็น 6 เทรนด์ธุรกิจสำคัญที่มีแนวโน้มจะกลายเป็นแรงขับเคลื่อนใหม่ของการค้า การลงทุน และความสามารถในการแข่งขันของภาคธุรกิจในปี 2569 โดยเฉพาะสำหรับผู้ประกอบการที่ต้องเผชิญความไม่แน่นอนสูงและการแข่งขันที่รุนแรงขึ้นอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้
6 เทรนด์ธุรกิจสำคัญ เมื่อโครงสร้างเศรษฐกิจโลกกำลังเปลี่ยน
- Agentic AI
เทรนด์แรกคือการก้าวเข้าสู่ยุคของ Agentic AI ซึ่งถือเป็นวิวัฒนาการขั้นถัดไปของปัญญาประดิษฐ์ จากเดิมที่ AI ทำหน้าที่สนับสนุนการตัดสินใจของมนุษย์ สู่การเป็น “ตัวแทน” ที่สามารถตั้งเป้าหมาย วางแผน ตัดสินใจ และลงมือปฏิบัติได้ด้วยตนเองภายใต้กรอบที่องค์กรกำหนดไว้ การใช้งานครอบคลุมตั้งแต่การขายและการตลาด การจัดซื้อและบริหารซัพพลายเชน ไปจนถึงการบริหารความเสี่ยงและการเงินระดับองค์กร
World Economic Forum คาดการณ์ว่า ภายในช่วง 5 ปีข้างหน้า มูลค่าตลาด Agentic AI จะเติบโตแตะระดับ 47 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ ขณะที่บริษัทชั้นนำอย่าง Amazon ได้นำมาใช้บริหารคลังสินค้า คาดการณ์อุปสงค์ และจัดการสต็อกแบบอัตโนมัติ ส่วน Unilever ใช้ AI ในการตัดสินใจจัดซื้อวัตถุดิบและบริหารซัพพลายเชนทั่วโลก เพื่อลดความผันผวนและเพิ่มความยืดหยุ่นของระบบการผลิต
- Autonomous E-commerce
ควบคู่กันนั้น ระบบการค้าออนไลน์กำลังก้าวสู่ยุค Autonomous E-commerce ซึ่งเปลี่ยนจุดเริ่มต้นของการซื้อขายจาก “ผู้บริโภคค้นหา” เป็น “ระบบเข้าใจและตัดสินใจแทนผู้บริโภค” AI จะเรียนรู้พฤติกรรม ความถี่ในการซื้อ ความอ่อนไหวด้านราคา และข้อจำกัดต่าง ๆ เช่น งบประมาณหรือแบรนด์ที่เชื่อถือ ก่อนดำเนินการซื้อแทนในรูปแบบ Agentic E-commerce หรือ Zero-click Commerce ที่สามารถสั่งซื้อซ้ำและชำระเงินได้โดยไม่ต้องยืนยันทุกครั้ง ขณะเดียวกัน การหลอมรวมระหว่าง E-commerce คอนเทนต์ และความบันเทิง หรือ Shoppertainment จะยิ่งเด่นชัด ทำให้เส้นแบ่งระหว่าง “การเสพสื่อ” กับ “การซื้อสินค้า” เลือนหายไปมากขึ้น
- Longevity Economy
อีกหนึ่งแรงขับเคลื่อนสำคัญคือ Longevity Economy หรือเศรษฐกิจอายุยืน ซึ่งกำลังกลายเป็นโครงสร้างใหม่ของโลกธุรกิจ ธนาคารโลก (World Bank) ระบุว่า อายุเฉลี่ยของประชากรโลกเพิ่มขึ้นมาอยู่ที่ 73 ปี จาก 66 ปีเมื่อราวสามทศวรรษก่อน และยังมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง ขณะที่ Aging Analytics Agency ประเมินว่า ในปี 2569 มูลค่า Longevity Economy ทั่วโลกอาจสูงถึง 33 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ ซึ่งมากกว่าผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ (GDP) ของสหรัฐอเมริกา
เศรษฐกิจอายุยืนครอบคลุมตั้งแต่การดูแลสุขภาพเชิงป้องกัน อาหารและโภชนาการเฉพาะบุคคล ที่อยู่อาศัยและเมืองที่ออกแบบเพื่อการใช้ชีวิตระยะยาว สินค้าและบริการด้าน Wellness ไปจนถึงบริการทางการเงินและการออมสำหรับวัยเกษียณที่ยาวนานขึ้น
- Ideology-driven Consumers
ในมิติของผู้บริโภค โลกกำลังก้าวเข้าสู่ยุคของ Ideology-driven Consumers ซึ่งการตัดสินใจซื้อไม่ได้ขึ้นอยู่กับราคา โปรโมชั่น หรือภาพลักษณ์เพียงอย่างเดียว แต่สะท้อนอุดมการณ์และความเชื่อของผู้บริโภคอย่างชัดเจน ไม่ว่าจะเป็น Geo-aligned Consumers ที่เลือกแบรนด์ตามจุดยืนทางภูมิรัฐศาสตร์ Substance-oriented Consumers ที่ให้ความสำคัญกับคุณภาพและคุณค่าที่แท้จริงของสินค้าเหนือชื่อเสียงของแบรนด์ หรือ Algorithm-trusting Consumers ซึ่งเติบโตมากับ AI และให้ความเชื่อถือคำแนะนำจากอัลกอริทึมมากกว่าการรีวิวจากอินฟลูเอนเซอร์
- Regenerative Business
ขณะเดียวกัน แนวคิด Regenerative Business กำลังก้าวขึ้นมาเป็นขั้นถัดไปของความยั่งยืน จากเดิมที่ธุรกิจมุ่ง “ลดผลกระทบ” ต่อสิ่งแวดล้อม สู่การ “ฟื้นฟูและสร้างกลับคืน” ให้ธรรมชาติดีขึ้นกว่าเดิม
ตัวอย่างเช่น Patagonia ที่ขยับจากการผลิตเสื้อผ้าที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ไปสู่การลงทุนใน Regenerative Organic Agriculture โดยสนับสนุนเกษตรกรให้ปรับวิธีเพาะปลูกเพื่อฟื้นฟูหน้าดินและระบบนิเวศ หรือ Orsted ผู้ผลิตพลังงานหมุนเวียน ที่ออกแบบฟาร์มกังหันลมนอกชายฝั่งให้ฐานกังหันทำหน้าที่เป็นปะการังเทียม เพิ่มความหลากหลายทางชีวภาพในทะเลควบคู่กับการผลิตพลังงานสะอาด
- Cybersecurity
ท้ายที่สุด ความเสี่ยงด้าน Cybersecurity และอาชญากรรมไซเบอร์กำลังกลายเป็นปัจจัยเชิงกลยุทธ์ที่ทุกองค์กรต้องให้ความสำคัญ การปลอมแปลงอีเมล ใบสั่งซื้อ หรือข้อมูลลูกค้า สามารถสร้างความเสียหายทั้งทางการเงินและชื่อเสียงในเวลาอันสั้น ธุรกิจจึงจำเป็นต้องลงทุนเชิงรุก ตั้งแต่ระบบยืนยันตัวตนหลายชั้น การตรวจจับพฤติกรรมผิดปกติ ไปจนถึงการฝึกอบรมพนักงานให้รับมือกับกลโกงรูปแบบใหม่
Fortune Business Insight คาดว่า ภายในช่วง 7 ปีข้างหน้า การลงทุนด้าน Cybersecurity ทั่วโลกจะเพิ่มขึ้นเฉลี่ยปีละ 14.4% คิดเป็นมูลค่ารวมเกือบ 600 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ
ทั้ง 6 เทรนด์สะท้อนภาพเดียวกันอย่างชัดเจนว่า โลกธุรกิจกำลังก้าวเข้าสู่ยุคของการเติบโตที่ต้องอาศัยทั้งเทคโนโลยี ความเข้าใจเชิงโครงสร้าง และความรับผิดชอบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม ผู้ชนะในอนาคตอาจไม่ใช่เพียงผู้ที่ปรับตัวได้เร็วที่สุด แต่คือผู้ที่สามารถออกแบบธุรกิจให้เดินไปพร้อมกับทิศทางของโลกที่กำลังเปลี่ยนแปลงได้อย่างมั่นคงและยั่งยืน
