ทรัมป์พบผู้นำเอเชียกลาง ดีลแร่หายาก ชมว่าเป็นภูมิภาคที่ร่ำรวยอย่างยิ่ง
ประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์แห่งสหรัฐฯ ให้การต้อนรับบรรดาผู้นำจากกลุ่มประเทศเอเชียกลางทั้งหมด 5 ประเทศ ได้แก่ คาซัคสถาน คีร์กีซสถาน ทาจิกิสถาน เติร์กเมนิสถาน และอุซเบกิสถาน ที่ทำเนียบขาว ในกรุงวอชิงตัน ดี.ซี. เมื่อวันที่ 6 พฤศจิกายน 2025 ตามเวลาท้องถิ่นสหรัฐฯ โดยเน้นย้ำถึงประเด็น ‘แร่หายาก’ ที่รัฐบาลสหรัฐฯ กำลังให้ความสำคัญอยู่ในขณะนี้
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
ทรัมป์กล่าวกับผู้นำเอเชียกลางว่า แร่หายากเป็นสิ่งสำคัญลำดับต้น ๆ ที่รัฐบาลสหรัฐฯ พยายามขยายอิทธิพลและรักษาห่วงโซ่อุปทานในพื้นที่เอเชียกลาง ซึ่งเต็มไปด้วยทรัพยากรอันอุดมสมบูรณ์ ทรัมป์ยังยกเอเชียกลางว่าเป็น "ภูมิภาคที่ร่ำรวยอย่างยิ่ง" และกล่าวว่า เขามุ่งมั่นที่จะทำให้ความร่วมมือระหว่างอเมริกากับทั้งห้าประเทศแข็งแกร่งยิ่งขึ้น ทั้งนี้ พื้นที่ดังกล่าวถูกรัสเซียครอบงำมายาวนาน ขณะเดียวกัน จีนก็พยายามเข้ามาลงทุนมากขึ้น
ในการประชุมดังกล่าว ทรัมป์เผยว่า "ในช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมา รัฐบาลสหรัฐฯ ได้เสริมสร้างความมั่นคงทางเศรษฐกิจของอเมริกาด้วยการทำข้อตกลงกับพันธมิตรและมิตรทั่วโลกเพื่อขยายห่วงโซ่อุปทานแร่ธาตุที่สำคัญ"
ผู้นำเอเชียกลางตอบรับ
การเจรจาดังกล่าวเกิดขึ้นท่ามกลางการแข่งขันที่ทวีความรุนแรงขึ้นเพื่อแย่งชิงทรัพยากรแร่ธาตุอันมหาศาลของเอเชียกลาง ซึ่งรวมถึงยูเรเนียม ทองแดง ทองคำ และแร่ธาตุหายาก ขณะที่ประเทศตะวันตกกำลังเคลื่อนตัวเพื่อกระจายห่วงโซ่อุปทานโดยลดความสำคัญของรัสเซียและจีน
ประธานาธิบดีคาซัคสถาน คาสซิม-โจมาร์ต โตคาเยฟ เรียกการประชุมครั้งนี้ว่า เป็นจุดเริ่มต้นของยุคใหม่แห่งการปฏิสัมพันธ์ระหว่างสหรัฐฯ และเอเชียกลาง อีกทั้งรัฐบาลคาซัคสถานยังได้ดำเนินขั้นตอนเชิงสัญลักษณ์ด้วยการเข้าร่วมข้อตกลงอับราฮัมที่ทำให้ความสัมพันธ์ระหว่างอิสราเอลและประเทศมุสลิมกลับมาสานสัมพันธ์กันได้เป็นปกติ
ชัฟกัต มิร์ซิโยเยฟ ประธานาธิบดีอุซเบกิสถาน เรียกทรัมป์ว่า "ประธานาธิบดีของโลก" และเสนอให้จัดตั้งสำนักงานเลขาธิการถาวรในเอเชียกลาง
บันทึกข้อตกลงเกี่ยวกับแร่หายาก C5+1
การเจรจาในครั้งนี้เกิดขึ้นบนกรอบความร่วมมือ C5+1 หมายถึงรูปแบบทางการทูตที่ประกอบด้วย 5 ประเทศในเอเชียกลาง หรือ Central Asian Five บวกกับอีกหนึ่งประเทศคือสหรัฐอเมริกา ซึ่งเกิดขึ้นครั้งแรกในปี 2015 ซึ่งคาดว่าการประชุมในครั้งนี้ จะนำไปสู่การลงนามข้อตกลงความร่วมมือด้านแร่ธาตุหายาก
ตามแถลงการณ์ของรัฐบาลสหรัฐฯ ระบุว่า ดีลทางธุรกิจระหว่างกลุ่มเอเชียกลางกับสหรัฐฯ ยังรวมถึงข้อตกลงของบริษัทโบอิ้งที่จะขายเครื่องบินราว 37 ลำ ให้กับสายการบินในคาซัคสถาน ทาจิกิสถาน และอุซเบกิสถาน นอกจากนี้ บริษัท Cove Capital ของสหรัฐฯ เดินหน้าขุดทังสเตนในคาซัคสถานโดยได้รับการสนับสนุนทางการเงินจากรัฐบาล
เกรซลิน บาสคารัน ผู้อำนวยการศูนย์การศึกษากลยุทธ์และระหว่างประเทศกล่าวว่า ความร่วมมือดังกล่าวจะเป็นการดำเนินงานระหว่างรัฐบาลของแต่ละประเทศ เพื่อให้แน่ใจว่าสหรัฐฯ สามารถเข้าถึงแร่หายากได้ ขณะที่จีนและรัสเซียเริ่มควบคุมระบบการขุด การแปรรูป และโครงสร้างพื้นฐานในภูมิภาค สหรัฐฯ ก็กำลังแสวงหาจุดยืนที่ชัดเจนผ่านโครงการเชิงกลยุทธ์
ภูมิภาคที่ร่ำรวยอย่างยิ่ง
ประเทศทั้ง 5 นี้อุดมไปด้วยแร่ธาตุและพลังงาน และยังคงมีความผูกพันทางเศรษฐกิจกับรัสเซีย อดีตผู้ปกครองสหภาพโซเวียต ในขณะที่จีน ซึ่งเป็นประเทศเพื่อนบ้าน ก็ได้ขยายอิทธิพลผ่านโครงสร้างพื้นฐานขนาดใหญ่และการลงทุนด้านการทำเหมืองแร่
ประเทศต่างๆ เหล่านี้มีประชากรรวมกันจำนวน 84 ล้านคน และมีแหล่งแร่ยูเรเนียม ทองแดง ทองคำ แร่ธาตุหายาก และแร่ธาตุเชิงยุทธศาสตร์อื่น ๆ จำนวนมาก ซึ่งจำเป็นต่อความพยายามระดับโลกในการเปลี่ยนผ่านไปสู่รูปแบบพลังงานที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมมากขึ้น
คาซัคสถาน ซึ่งเป็นเศรษฐกิจที่ใหญ่ที่สุดของภูมิภาค ถือเป็นซัพพลายเออร์ยูเรเนียมรายใหญ่ที่สุดของโลก โดยผลิตเกือบร้อยละ 40 ของผลผลิตทั่วโลกในปี 2024 ขณะที่อุซเบกิสถานติดอยู่ใน 5 อันดับแรกของโลก
ยูเรเนียมในพื้นที่ดังกล่าวจึงคิดเป็นสัดส่วนมากกว่าครึ่งหนึ่งของปริมาณการผลิตยูเรเนียมทั่วโลก ซึ่งเป็นทรัพยากรสำคัญของพลังงานนิวเคลียร์ของสหรัฐฯ และเป็นแหล่งผลิตไฟฟ้าที่สำคัญของสหรัฐฯ โดยรัสเซียเป็นผู้จัดหายูเรเนียมนำเข้าของสหรัฐฯ ประมาณ 20 เปอร์เซ็นต์ ทำให้การกักเก็บยูเรเนียมมีความเสี่ยง และเป็นวาระเร่งด่วนมากขึ้น
ภายใต้การนำของทรัมป์ สหรัฐฯ ได้ดำเนินกลยุทธ์หลายแง่มุมเพื่อรักษาแร่ธาตุที่สำคัญและลดการพึ่งพาจีน ซึ่งครองห่วงโซ่อุปทานโลหะเชิงยุทธศาสตร์ทั่วโลก รวมถึงยูเรเนียม ธาตุหายาก ทองแดง และไททาเนียม
