แฉกลยุทธ์‘กองเรือเงา’ รัสเซียใช้สืบราชการลับ บรรทุกน้ำมันส่งออกบังหน้า
CNN รายงานแฉกลยุทธ์ ‘กองเรือเงา’ ของรัสเซีย ทำทีเป็นบรรทุกน้ำมันส่งออกบังหน้า แต่กองทัพใช้สืบราชการลับ เพราะจดทะเบียนกับประเทศไม่เกี่ยวข้อง
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
สำนักข่าว CNN รายงานข่าว หลังได้รับข้อมูลมาจากแหล่งข่าวกรองจากตะวันตกและยูเครน โดยเปิดเผยว่า นับตั้งแต่การรุกรานยูเครนเต็มรูปแบบในปี 2022 รัฐบาลรัสเซียได้สร้างสิ่งที่เรียกว่า "กองเรือเงา" (Shadow Fleet) ซึ่งประกอบด้วยเรือบรรทุกน้ำมันหลายร้อยลำ เรือเหล่านี้ขนส่งน้ำมันของรัสเซียจากท่าเรือในทะเลบอลติกและทะเลดำ แม้จะมีการคว่ำบาตรจากตะวันตก ซึ่งช่วยให้เครมลินมีรายได้หลายร้อยล้านดอลลาร์ในแต่ละปี
แต่ในช่วงไม่กี่เดือนที่ผ่านมา ข้อมูลจากหน่วยข่าวกรองยูเครนพบว่า เรือบางลำเหล่านี้จดทะเบียนในนามประเทศที่ไม่เกี่ยวข้อง และยังมีการเพิ่มจำนวนลูกเรือพิเศษบ่อยครั้ง เพียงไม่กี่นาทีก่อนที่เรือจะออกจากท่า ทั้งนี้ CNN ตรวจสอบแล้วพบว่า ลูกเรือบนกองเรือขนส่งน้ำมันส่วนใหญ่ไม่ใช่ชาวรัสเซีย แต่ในเอกสารกลับมีชื่อชาวรัสเซียปรากฏอยู่ พร้อมรายละเอียดพาสปอร์ตของพวกเขาที่ส่วนท้ายของบัญชีรายชื่อ
การเพิ่มชาวรัสเซียที่เกี่ยวข้องกับหน่วยงานความมั่นคงเข้าไปในกลุ่มลูกเรือกำลังสร้างความตื่นตระหนกในยุโรป เนื่องจากแสดงให้เห็นว่ากลยุทธ์ของรัสเซียค่อนข้างอุกอาจ
สายลับเหล่านี้คือใคร? ทำหน้าที่อะไรบ้าง?
จากการพูดคุยกับแหล่งข่าวกรองหลายแห่ง CNN พบว่า ชายเหล่านี้หลายคนได้รับการว่าจ้างจากบริษัทลับของรัสเซียที่ชื่อว่า Moran Security แหล่งข่าวระบุว่า บางคนในนั้นเป็นทหารรับจ้างที่เคยทำงานให้กับบริษัททหารเอกชนของรัสเซีย เช่น กลุ่ม Wagner ที่อื้อฉาว
Moran เป็นบริษัทรักษาความปลอดภัยเอกชนที่มีความสัมพันธ์กับกองทัพและหน่วยข่าวกรองรัสเซีย บริษัทนี้ถูกกระทรวงการคลังสหรัฐฯ คว่ำบาตรในปี 2024 ในข้อหาให้บริการ "การรักษาความปลอดภัยด้วยอาวุธ" แก่รัฐวิสาหกิจของรัสเซีย เพื่อเพิ่มแรงกดดันต่อรัสเซียจากการทำสงครามที่โหดร้ายและไม่มีเหตุอันควรต่อยูเครนอย่างต่อเนื่อง ทั้งนี้ บุคลากรของ Moran ถูกส่งไปประจำการบนเรือบรรทุกน้ำมันหลายลำในกองเรือเงาของรัสเซีย และบ่อยครั้งที่พวกเขาเป็นชาวรัสเซียเพียงกลุ่มเดียวที่อยู่บนเรือ
โอเล็กซานเดอร์ สตัคเนวิช หน่วยข่าวกรองต่างประเทศของยูเครน กล่าวว่า พวกเขาเริ่มสังเกตเห็นการนำยามรักษาความปลอดภัยเหล่านี้เข้ามาไว้บนเรือในกองเรือเงาเมื่อประมาณ 6 เดือนที่แล้ว มีเหตุการณ์หนึ่งที่บุคลากรของ Moran ได้ถ่ายภาพสถานที่ตั้งทางทหารของยุโรปจากเรือลำหนึ่งในกองเรือเงา แต่แหล่งข่าวไม่ได้ให้รายละเอียดเพิ่มเติม นอกจากนี้ชาวรัสเซียบนเรือยังมีหน้าที่คอยจับตาดูบรรดากัปตันเรือด้วย เนื่องจากกัปตันส่วนใหญ่ไม่ใช่พลเมืองรัสเซีย
สงครามไฮบริดสไตล์รัสเซีย
ความเคลื่อนไหวดังกล่าวกำลังสร้างความกังวลมากขึ้นเรื่อยๆ ต่อหน่วยงานความมั่นคงของยุโรป เมื่อพิจารณาจากจำนวนเรือในกองเรือเงาที่แล่นเข้าใกล้ชายฝั่งของทวีป และความเป็นไปได้ในการจารกรรมข้อมูลความมั่นคงของยุโรป
เจ้าหน้าที่ฝ่ายความมั่นคงกล่าวว่า การส่งชายติดอาวุธที่มีภูมิหลังทางทหารขึ้นไปบนเรือเหล่านี้ เป็นอีกหนึ่งเครื่องมือในคลังแสงเทคนิค "สงครามไฮบริด" (Hybrid Warfare) ของรัฐบาลรัสเซีย ที่ออกแบบมาเพื่อสร้างความปั่นป่วนในยุโรป ซึ่งชายเหล่านี้มีส่วนเกี่ยวข้องกับการวินาศกรรมต่าง ๆ
ยาคอป คาร์สโบ อดีตเจ้าหน้าที่ข่าวกรองเดนมาร์กกล่าวว่า การมีกลุ่มติดอาวุธเอกชนอยู่บนเรือกองเรือเงา คือคลาสสิกโมเดลให้รัฐบาลรัสเซีย 'ปฏิเสธได้ว่าไม่เกี่ยวข้อง' กับภารกิจดังกล่าว ใคร ๆ ก็รู้ว่าคนพวกนี้รับคำสั่งจากรัฐรัสเซีย แต่มันพิสูจน์ได้ยากในทางกฎหมาย
กองเรือเงาคือลำไหนบ้าง
จากบันทึกที่ CNN ได้รับ เมื่อวันที่ 20 กันยายน มีชายชาวรัสเซีย 2 คนขึ้นเรือ Boracay ที่ท่าเรือพริมอร์สค์ (Primorsk) ในทะเลบอลติก ใกล้กับเซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก ภาพถ่ายดาวเทียมและข้อมูลการติดตามเรือแสดงให้เห็นว่าเรืออยู่ที่ท่าเรือในวันดังกล่าว ชายทั้งสองไม่ใช่ลูกเรือเดินเรือแบบดั้งเดิม แต่ถูกระบุในบัญชีรายชื่อลูกเรือว่าเป็นเพียง "ช่างเทคนิค" พวกเขาเป็นชาวรัสเซียเพียงสองคนบนเรือ ซึ่งลูกเรือที่เหลือนั้นเป็นพลเมืองจากจีน เมียนมาร์ และบังกลาเทศ
หน่วยข่าวกรองต่างประเทศของยูเครนสามารถระบุตัวตนของชายทั้งสองได้ และ CNN ได้ยืนยันชื่อของพวกเขากับแหล่งข่าวด้านข่าวกรองตะวันตกแล้ว
ตามข้อมูลจากแหล่งข่าวกรองตะวันตกระบุว่า หนึ่งในนั้นเป็นอดีตนายตำรวจ ซึ่งเคยทำงานให้กับกลุ่มทหารรับจ้างเอกชนที่มีชื่อว่า “Wagner” ของรัสเซีย อย่างไรก็ตาม ชายทั้งสองแทบไม่มีร่องรอยประวัติบนโลกออนไลน์ และยังไม่ชัดเจนว่าพวกเขามีบทบาทหรือทำอะไรบนเรือดังกล่าว
นักนำร่องทางทะเลของเดนมาร์ก ซึ่งขึ้นไปประจำบนเรือบรรทุกน้ำมันเพื่อช่วยนำทางผ่านช่องแคบ เปิดเผยว่า พวกเขามักพบชายชาวรัสเซียอยู่บนเรือบ่อยครั้ง โดยบุคคลเหล่านี้ดูเหมือนจะเป็นคนที่มีอำนาจตัวจริง และมีท่าทีไม่เป็นมิตรต่อเจ้าหน้าที่ตรวจสอบ
บียาร์เน ซีซาร์ สกินเนอรุป หนึ่งในนายทหารผู้มากประสบการณ์ของหน่วยนักนำร่องแห่งรัฐเดนมาร์ก (DanPilot) ระบุว่า เขาเคยเห็นเรือใน “กองเรือเงา” อย่างน้อย 2 ลำ ที่ลูกเรือส่วนใหญ่ไม่ใช่ชาวรัสเซีย แต่กลับมีชื่อชาวรัสเซีย 1-2 คนปรากฏอยู่ในรายชื่อลูกเรือ
สกินเนอรุปกล่าวว่า บางครั้งบุคคลเหล่านี้สวมเครื่องแบบ บางครั้งก็เคยเห็นสวมเครื่องแบบที่ดูคล้ายกับชุดพรางของกองทัพเรือรัสเซีย
ขณะเดียวกัน โฆษกหน่วยยามฝั่งของสวีเดนให้ข้อมูลกับ CNN ว่า ก่อนหน้านี้เคยพบชายบางคนบนเรือในกองเรือเงา ที่ดูไม่เหมือนลูกเรือของเรือพาณิชย์ทั่วไป
สกินเนอรุป นักนำร่องทางทะเลของเดนมาร์ก เห็นว่า ควรมีการดำเนินการร่วมกันในระดับนานาชาติที่เข้มงวดมากขึ้น เพื่อสกัดกั้นเรือที่ไม่มีประกันและไม่มีการจดทะเบียนอย่างถูกต้อง ซึ่งเป็นลักษณะของเรือจำนวนมากใน “กองเรือเงา”
อย่างไรก็ตาม เขาตั้งคำถามว่า เดนมาร์กกล้าพอหรือไม่ที่จะทำเช่นนั้น และรัสเซียจะตอบโต้อย่างไร ดังนั้น นี่อาจจะเป็นเหตุผลที่รัฐบาลเดนมาร์กยังไม่ได้ดำเนินการใดๆ เพราะเดนมาร์กเป็นประเทศขนาดเล็กมาก และหากจะมีมาตรการใดเกิดขึ้น จำเป็นต้องเป็นความร่วมมือในระดับยุโรป
