ทรัมป์จ่อรื้อกฎจำกัดส่งออกชิป AI เปิดทางชาติพันธมิตรเจรจาขอผ่อนปรน
รัฐบาลทรัมป์เตรียมยกเลิกกฎคุมส่งออกชิป AI ยุคไบเดน เร่งทบทวนมาตรการควบคุมเซมิคอนดักเตอร์หลังถูกต่อต้านจากเอกชนและรัฐบาลต่างชาติ
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
รัฐบาลของประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์เตรียมยกเลิกข้อจำกัดการส่งออกชิปปัญญาประดิษฐ์ (AI) ที่บังคับใช้ในช่วงปลายสมัยรัฐบาลโจ ไบเดน ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของความพยายามปรับนโยบายการค้าด้านเซมิคอนดักเตอร์ หลังมาตรการเดิมถูกวิพากษ์วิจารณ์อย่างรุนแรงจากบริษัทเทคโนโลยีชั้นนำและรัฐบาลประเทศพันธมิตรหลายแห่ง
แหล่งข่าววงในเปิดเผยว่า ภายใต้แนวทางใหม่นี้ รัฐบาลทรัมป์จะไม่บังคับใช้กฎที่เรียกว่า “AI diffusion rule” ซึ่งกำลังจะมีผลบังคับใช้วันที่ 15 พฤษภาคมนี้ โดยอาจมีการประกาศยกเลิกอย่างเป็นทางการภายในวันพฤหัสบดีหรือวันศุกร์ตามเวลาไทย
กฎดังกล่าวซึ่งริเริ่มในสมัยไบเดน มีเป้าหมายควบคุมการส่งออกชิปประสิทธิภาพสูงจากบริษัทอย่าง Nvidia โดยจัดกลุ่มประเทศออกเป็น 3 ระดับตามความเข้มงวดในการเข้าถึงเทคโนโลยี เพื่อสกัดไม่ให้จีนสามารถเข้าถึงนวัตกรรม AI ผ่านช่องทางบุคคลที่สาม อย่างไรก็ดี หลายประเทศที่ไม่ได้อยู่ในกลุ่มเป้าหมายหลักกลับได้รับผลกระทบไปด้วย
การเปลี่ยนแปลงท่าทีนี้มีขึ้นในช่วงที่ประธานาธิบดีทรัมป์เตรียมเดินทางเยือนตะวันออกกลาง ซึ่งรวมถึงซาอุดีอาระเบียและสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ สองประเทศที่แสดงความไม่พอใจอย่างชัดเจนต่อข้อจำกัดในการเข้าถึงเทคโนโลยีชิป AI โดยแหล่งข่าวระบุว่า ทีมงานของทรัมป์กำลังพัฒนากฎระเบียบชุดใหม่ที่เน้นควบคุมการกระจายชิปไปยังต่างประเทศในรูปแบบที่เข้มงวดแต่มีความยืดหยุ่นมากขึ้น
ทันทีหลัง Bloomberg รายงานข่าวดังกล่าว หุ้นของผู้ผลิตเซมิคอนดักเตอร์ปรับตัวเพิ่มขึ้นทันที โดยหุ้น Nvidia พุ่งขึ้น 3.1% ขณะที่ดัชนี Philadelphia Semiconductor Index ซึ่งติดตามราคาหุ้นกลุ่มผู้ผลิตชิป ปรับเพิ่มขึ้น 1.7%
รัฐบาลทรัมป์เดินหน้ารื้อกฎ AI ยุคไบเดน ลดความซับซ้อน - คงมาตรการสกัดจีน
กฎ “AI diffusion” ซึ่งประกาศใช้ในช่วงสัปดาห์สุดท้ายของรัฐบาลโจ ไบเดน กำหนดให้บริษัทต้องขอใบอนุญาตพิเศษก่อนส่งออกชิป AI ไปยังหลายประเทศทั่วโลก โดยมีเป้าหมายหลักเพื่อปิดช่องโหว่ไม่ให้จีนเข้าถึงเทคโนโลยีล้ำสมัยผ่านตัวกลาง และเพื่อดึงพันธมิตรเข้าสู่ระบบความมั่นคงเชิงเทคโนโลยีของสหรัฐ
อย่างไรก็ตาม สำนักงานอุตสาหกรรมและความมั่นคง (BIS) แห่งกระทรวงพาณิชย์สหรัฐ ภายใต้รัฐบาลทรัมป์ ระบุว่ากฎดังกล่าวมีความซับซ้อนเกินไปและเป็นอุปสรรคต่อการเติบโตของนวัตกรรม โดยโฆษกของหน่วยงานระบุว่า “กฎ AI ของไบเดนเต็มไปด้วยระบบราชการ และจะขัดขวางนวัตกรรมของอเมริกา” พร้อมยืนยันว่า “เราจะออกกฎใหม่ที่ง่ายกว่า ส่งเสริมการแข่งขัน และคงความเป็นผู้นำของสหรัฐในด้าน AI”
แม้จะเตรียมยกเลิกกฎเดิม แต่รัฐบาลทรัมป์ยังคงยึดหลักควบคุมการส่งออกอย่างเข้มงวดในช่วงเปลี่ยนผ่านนโยบาย โดยหนึ่งในประเด็นสำคัญของการรื้อกฎ AI diffusion คือการออกข้อจำกัดเพิ่มเติมต่อประเทศที่เคยทำหน้าที่เป็นทางผ่านของชิปไปยังจีน เช่น มาเลเซียและไทย
Nvidia ซึ่งเป็นผู้นำด้านการผลิตชิปสำหรับการฝึกโมเดล AI แสดงจุดยืนคัดค้านมาตรการของรัฐบาลสหรัฐมาอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะกฎ AI diffusion ซึ่งบริษัทมองว่าไม่เพียงแต่สร้างภาระให้แก่ภาคธุรกิจ แต่ยังผลักดันให้ประเทศพันธมิตรหันไปใกล้ชิดจีนมากขึ้น เจนเซน หวง ซีอีโอของ Nvidia ให้สัมภาษณ์ในสัปดาห์นี้ว่า บริษัทสหรัฐควรมีสิทธิเข้าถึงตลาดจีนได้ พร้อมคาดการณ์ว่าจีนจะกลายเป็นตลาดชิป AI มูลค่าสูงถึง 5 หมื่นล้านดอลลาร์ในอีกไม่กี่ปีข้างหน้า
อย่างไรก็ดี รัฐบาลทรัมป์ยังคงตั้งเป้าจำกัดความทะเยอทะยานทางเทคโนโลยีของจีน โดยเมื่อไม่นานมานี้ ได้มีคำสั่งห้าม Nvidia จำหน่ายชิป H20 ให้แก่จีนโดยเฉพาะ ส่งผลให้บริษัทต้องตัดมูลค่าสินค้าคงคลังลงถึง 5.5 พันล้านดอลลาร์
การผ่อนปรนกฎเปิดทางเจรจาข้อตกลงใหม่ - อินเดีย มาเลเซีย UAE รับอานิสงส์
การยกเลิกกฎ AI diffusion โดยรัฐบาลทรัมป์จะถือเป็นการผ่อนคลายข้อจำกัดชั่วคราวสำหรับหลายประเทศที่เพิ่งถูกบังคับใช้กฎเมื่อเดือนมกราคมที่ผ่านมา โดยเฉพาะอินเดียและมาเลเซีย ซึ่งเดิมไม่เคยถูกจำกัดการเข้าถึงชิป AI มาก่อน การเลื่อนบังคับใช้กฎดังกล่าวส่งผลเชิงบวกโดยตรงต่อบริษัท Oracle Corp. ซึ่งมีแผนลงทุนขยายศูนย์ข้อมูลขนาดใหญ่ในมาเลเซีย และอาจละเมิดขีดจำกัดภายใต้กฎเดิมหากยังคงมีผลบังคับใช้
นโยบายใหม่นี้ยังเปิดโอกาสให้ประเทศที่เคยอยู่ภายใต้ข้อจำกัดในรอบก่อนหน้าอย่างสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ (UAE) และซาอุดีอาระเบีย สามารถใช้จังหวะนี้เข้าสู่การเจรจารอบใหม่กับทีมงานของประธานาธิบดีทรัมป์ แม้ว่าการระงับกฎ AI diffusion จะให้ความยืดหยุ่นเพิ่มขึ้น แต่ประเทศเหล่านี้ยังคงต้องขอใบอนุญาตพิเศษในการสั่งซื้อชิปจาก Nvidia สำหรับการใช้งานในศูนย์ข้อมูล
ก่อนหน้านี้ Bloomberg รายงานว่า รัฐบาลทรัมป์มีแนวโน้มจะผ่อนปรนข้อจำกัดให้กับ UAE โดยอาจมีการประกาศเริ่มต้นเจรจาข้อตกลงด้านชิป AI ระหว่างสองประเทศในช่วงการเยือนอาบูดาบีของทรัมป์ ระหว่างวันที่ 13-16 พฤษภาคม ทั้งนี้ UAE มีบทบาทเชิงรุกในการผลักดันข้อตกลงดังกล่าว โดยให้คำมั่นว่าจะลงทุนสูงถึง 1.4 ล้านล้านดอลลาร์ในเทคโนโลยีและโครงสร้างพื้นฐานของสหรัฐภายในระยะเวลา 10 ปีข้างหน้า
อย่างไรก็ตาม กระบวนการจัดทำข้อตกลงแบบรายประเทศกับบรรดาประเทศที่ต้องการเข้าถึงชิปจาก Nvidia อาจกลายเป็นภารกิจขนาดใหญ่สำหรับรัฐบาล และนำไปสู่การออกนโยบายเฉพาะรายที่แตกต่างกันเป็นสิบ ๆ ชุด ซึ่งบริษัทเทคโนโลยีจะต้องรับมือและปฏิบัติตามอย่างเข้มงวด
ยิ่งไปกว่านั้น กฎ AI diffusion เดิมยังรวมถึงข้อกำหนดควบคุมใหม่ที่ไม่ได้จำกัดเพียงแค่ชิปเท่านั้น แต่ยังรวมถึงการควบคุมการส่งออก “น้ำหนักโมเดล AI” (AI model weights) ซึ่งเป็นชุดตัวเลขที่ระบบ AI ใช้ในการประมวลผลและตัดสินใจ ข้อกำหนดส่วนนี้ถือเป็นประเด็นอ่อนไหวเชิงเทคนิค และแหล่งข่าวระบุว่ารัฐบาลทรัมป์ยังอยู่ระหว่างการหารือว่าจะดำเนินการอย่างไรกับข้อควบคุมดังกล่าว
