น้ำลด ตอผุด ราคาหุ้นสะท้อนพื้นฐาน ได้จริงหรือไม่?

นักลงทุนเคยตั้งคำถามตนเองหรือไม่ จากต้นปีนี้เป็นต้นมา หุ้นที่มีมูลค่าตลาดรวม (market capitalization)  ต่ำกว่า 1 หมื่นล้านบาทลงไป ราคาหุ้นที่เราถือลงทุนในพอร์ต ตัวเลขกำไรผลประกอบการก็ดูดีขึ้น ฟื้นตัวจากระดับแย่สุด ทำไมราคาหุ้นร่วงลงต่อเนื่อง ขณะที่บางบริษัทกำไรดูแย่ลง ราคาหุ้นกลับสามารถทรงตัวอยู่ได้

หากตอบแบบกำปั้นทุบดิน คือ เศรษฐกิจโดยรวมของไทยอาจจะยังคงซบเซา และสะท้อนผลกระทบชัดเจนไปที่พื้นฐานธุรกิจบริษัทมูลค่าตลาด (market capitalization) ต่ำกว่า 1 หมื่นล้านบาท หรือบริษัทที่ถูกจัดอันดับเป็นหุ้นมูลค่าตลาดขนาดเล็ก หรือ small cap ในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย เนื่องจากบริษัทส่วนใหญ่ในระดับนี้จะพึ่งพิงฐานลูกค้าเกือบทั้งหมดในประเทศไทย ส่งผลให้มีการกระจายความเสี่ยงด้านธุรกิจได้น้อย และอาจมีความสามารถในการแข่งขันด้านต้นทุนได้ต่ำกว่าบริษัทที่มีธุรกิจขนาดใหญ่ และกระจายธุรกรรม ฐานลูกค้าไปต่างประเทศ

แต่อีกปัจจัยหนึ่งที่นักลงทุนมักมองข้ามไป คือ การปล่อยสินเชื่อเพื่อการซื้อขายหลักทรัพย์ ในระบบโบรกเกอร์ เพื่ออำนวยความสะดวกต่อลูกค้าที่ต้องการเพิ่มศักยภาพในการลงทุน เก็งกำไรในราคาหุ้นที่เราชอบ

ในสภาวะตลาดหุ้นไทยมีสภาพคล่องซื้อขายสูงเกิน 7 หมื่นล้านบาทต่อวัน ประกอบกับ ความมั่นใจของนักลงทุนต่อการเติบโตทางเศรษฐกิจ และกำไรบริษัทจดทะเบียนอยู่ในระดับสูง การเพิ่มกำลังซื้อขายเก็งกำไรในตลาดหุ้น ถือว่าเป็นกลไกที่สำคัญ ทฤษฎีด้านการลงทุน กลไกดังกล่าวสามารถทำให้ราคาหุ้นสะท้อนมูลค่าพื้นฐานได้ดีขึ้น และมักทำให้ราคาหุ้นในกระดานสูงเกินปัจจัยมูลค่าพื้นฐานจริงของบริษัทได้เช่นกัน

ในทางตรงกันข้าม ในสภาวะตลาดหุ้นไทยมีสภาพคล่องซื้อขายต่ำอย่างเช่นในปัจจุบัน การแกว่งตัวของราคาหุ้นน้อย อัตราดอกเบี้ยที่สูงจากเดิม ความมั่นใจของนักลงทุนต่อการเติบโตทางเศรษฐกิจ และกำไรบริษัทจดทะเบียนอยู่ในระดับต่ำกว่าปกติ กลไกของมาร์จิ้น หรือสินเชื่อเพื่อการซื้อขายในตลาดหุ้นมักซ้ำเติม ให้ราคาหุ้นดิ่งลงได้ต่ำกว่าปกติเกินกว่าสิ่งที่นักวิเคราะห์ หรือนักลงทุนอธิบายได้จากงบการเงิน และสถานการณ์เชิงธุรกิจ

ข่าวคึกโครมตอนนี้ คือ โบรกเกอร์หลายแห่งกำลังเรียกลูกค้าคืนเงินกู้ และไถ่ถอนหุ้นหลักประกันคืน ราคาหุ้นในกระดานที่สูงเกินปัจจัยมูลค่าพื้นฐานจริงของบริษัทอันเนื่องมาจากการใช้สินเชื่อจากโบรกเกอร์ conner หุ้น หรือ ดูดซับหุ้นหมุนเวียนให้ต่ำเพื่อผลประโยชน์ด้านการบริหารราคาหุ้นในกระดาน หรือภาพราคาหุ้นบิดเบือนไม่จริง ก็อาจพังลงได้ เพราะเมื่อราคาหุ้นไหลลงต่อเนื่องจนโบรกเกอร์ต้องเรียกหลักประกันเพิ่มเติม และผู้กู้ไม่สามารถเติมหลักประกันได้ตามกำหนดเวลา โบรกเกอร์ก็ต้องดำเนินการขายหุ้นเพื่อลดความเสี่ยงจากการกู้สินเชื่อ ดังนั้นหุ้นมูลค่าตลาดขนาดเล็กจะโดนเทขายต่อเนื่อง ซึ่งถือว่าเป็นความเสี่ยงประเภทหนึ่ง ซึ่งเราต้องคำนึงถึงด้วยเช่นกันในการสร้างโมเดลพอร์ตเพื่อลงทุน หรือเก็งกำไรหุ้น ดังนั้น ในโลกลงทุน นักลงทุนอย่าละเลยปัจจัยด้านสภาพคล่องการซื้อขาย หรือ liquidity risk และมูลค่าที่เหมาะสมของหุ้นแท้จริงด้วยเช่นกันในขณะที่เราตัดสินใจซื้อหุ้นที่เราต้องการด้วยนะครับ 

อัตราผลตอบแทนการลงทุนวัดจากดัชนี SET กับดัชนี MAI