เคยสงสัยไหมว่า ทำไมสินค้าบางชิ้นถึงมีคำว่า “ควรบริโภคก่อน” แต่บางชิ้นกลับเขียนว่า “หมดอายุ” แล้วแบบไหนที่เราควรทิ้งทันทีหรือยังพอกินได้อยู่ ความแตกต่างเพียงไม่กี่คำนี้ ส่งผลต่อทั้งคุณภาพของอาหารและความปลอดภัยของผู้บริโภคอย่างมาก
คำว่า “ควรบริโภคก่อน” (BBE/BBF : Best Before End / Best Before Use) และ “วันหมดอายุ” (EXP : Expiry Date) แม้จะดูคล้ายกันเมื่อปรากฏอยู่บนฉลากอาหาร แต่ในความเป็นจริงแล้วมีความหมายและผลต่อการบริโภคที่แตกต่างกันอย่างชัดเจน
ควรบริโภคก่อน (BBE/BBF)
ควรบริโภคก่อน (BBE/BBF) : คืออาหารจะมีรสชาติดี ยังคงคุณค่าทางอาหารครบถ้วน ตามที่ระบุไว้บนฉลากอาหารจนถึงวันนั้น หลังจากวันนั้นไปรสชาติคุณภาพและคุณค่าทางอาหารจะลดลง
หลังวัน BBE/BBF : ยังอาจรับประทานได้ ถ้าไม่มีสัญญาณบูดเสียหรือเปลี่ยนสภาพชัดเจน
หมดอายุ (EXP)
หมดอายุ (EXP) : คือวันที่อาหารนั้น หมดอายุ หลังจากวันนั้นไม่ควรเอาอาหารนั้นมากิน เพราะอาหารนั้นจะเน่า เสีย หรือบูดแล้ว จึงห้ามรับประทานเพราะอาจก่อให้เกิดอันตรายต่อร่างกาย
หลังวัน EXP : ห้ามบริโภคเด็ดขาด อาจเป็นอันตรายต่อร่างกาย
ขายของหมดอายุ “ผิดกฎหมาย” หรือไม่
อาจเข้าข่าย “อาหารที่ไม่ปลอดภัยในการบริโภค” ตามมาตรา 25(4) ของพระราชบัญญัติอาหาร พ.ศ. 2522 ซึ่งหมายรวมถึงอาหารที่หมดอายุหรือเสื่อมคุณภาพจนไม่เหมาะแก่การบริโภค มีโทษจำคุกไม่เกิน 2 ปี หรือปรับไม่เกิน 20,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
อย่างไรก็ตามพระราชบัญญัติอาหาร พ.ศ. 2522 ไม่ได้กำหนดให้การขายอาหารหมดอายุเป็นความผิดโดยตรง แต่ต้องพิสูจน์ได้ว่าอาหารดังกล่าวมีการเปลี่ยนสภาพหรืออาจเป็นอันตรายต่อผู้บริโภคจึงจะมีโทษตามกฎหมาย
ยกเว้นกรณีที่อาหารที่หมดอายุนั้นมีสารอันตรายต่อสุขภาพปะปนอยู่และเห็นได้ชัดเจน เช่น เชื้อรา แบคทีเรีย หรือสารพิษอันเนื่องมาจากการหมดอายุจะเข้าข่ายเป็น “อาหารไม่บริสุทธิ์” ตามมาตรา 26(1) ซึ่งมีบทลงโทษเช่นเดียวกัน
ที่มา : สภาองค์กรของผู้บริโภค
Advertisement