เด็กออสเตรเลียโพสต์อำลา หลังรัฐบาลห้ามเด็กต่ำกว่า 16 เข้าถึงโซเชียลฯ
เด็กออสเตรเลีย บอกลาโซเชียล
"ไม่มีโซเชียลมีเดียอีกแล้ว... ไม่มีช่องทางการติดต่อกับโลกภายนอกอีกแล้ว" วัยรุ่นในออสเตรเลียคนหนึ่งเขียนบน TikTok ขณะที่อีกคนหนึ่งโพสต์ว่า "#เจอกันตอนฉันอายุ16"
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
ข้อความเหล่านี้เผยแพร่ออกมาไม่กี่ชั่วโมง ก่อนที่คำสั่งห้ามเด็ก ๆ เข้าถึงโซเชียลมีเดียจะมีผลบังคับใช้ เด็ก ๆ ประมาณ 1 ล้านคน ที่ได้รับผลกระทบจากกฎหมายนี้ได้เริ่มโพสต์ข้อความอำลาผู้ติดตามทางออนไลน์ของพวกเขา
วันนี้ (10 ธันวาคม 2568) ออสเตรเลียได้กลายเป็นประเทศแรกของโลกที่สั่งห้ามไม่ให้เด็กที่มีอายุต่ำกว่า 16 ปี เข้าถึงแพลตฟอร์มโซเชียลมีเดีย โดยบล็อกการเข้าถึงแพลตฟอร์มสำคัญ ๆ เช่น TikTok, YouTube ของ Alphabet และ Instagram รวมถึง Facebook ของ Meta
แพลตฟอร์มขนาดใหญ่ 10 แห่ง ได้รับคำสั่งให้บล็อกการเข้าถึงสำหรับเด็กตั้งแต่เวลาเที่ยงคืน ของวันอังคารที่ 9 ธันวาคม 2568 ไม่เช่นนั้น บริษัทโซเชียลมีเดียเหล่านี้ ต้องเผชิญกับโทษปรับสูงถึง 49.5 ล้านดอลลาร์ออสเตรเลีย หรือประมาณ 1,045 ล้านบาทภายใต้กฎหมายใหม่ แม้ว่าจะได้รับเสียงวิพากษ์วิจารณ์จากบริษัทเทคโนโลยีรายใหญ่และกลุ่มผู้สนับสนุนเสรีภาพในการแสดงออก แต่ผู้ปกครองและกลุ่มผู้สนับสนุนสิทธิเด็กจำนวนมากยินดีกับการบังคับใช้กฎหมายเป็นอย่างมาก
นายกรัฐมนตรีแอนโทนี แอลบานีสกล่าวว่า วันนี้เป็น "วันที่น่าภูมิใจ" สำหรับครอบครัวชาวออสเตรเลีย และยกให้กฎหมายนี้เป็นข้อพิสูจน์ว่าผู้กำหนดนโยบายสามารถควบคุมอันตรายทางออนไลน์ที่ก้าวล้ำนำหน้ามาตรการป้องกันแบบดั้งเดิมไปแล้ว
นายแอลบานีสกล่าวในการแถลงข่าวว่า "กฎหมายฉบับนี้จะสร้างความแตกต่างอย่างมหาศาล มันเป็นการเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรมครั้งใหญ่ที่สุดอย่างหนึ่งที่ประเทศของเราเคยเผชิญ…นี่คือการปฏิรูปที่ลึกซึ้งซึ่งจะยังส่งเสียงสะท้อนไปทั่วโลก"
นอกจากนี้ นายแอลบานีสยังเรียกร้องให้เด็ก ๆ "เริ่มต้นเล่นกีฬาใหม่ เครื่องดนตรีใหม่ หรืออ่านหนังสือที่วางอยู่บนชั้นมาสักพัก" ก่อนที่ช่วงปิดภาคเรียนฤดูร้อนของออสเตรเลียจะเริ่มต้นขึ้นในปลายเดือนนี้
กฎหมายใหม่แลกด้วยกระบวนการยาวนาน
การบังคับใช้กฎหมายนี้เป็นบทสรุปของการถกเถียงตลอดทั้งปีของรัฐบาลออสเตรเลีย หน่วยงานต่าง ๆ และประชาชน จากคำถามที่หลายประเทศเริ่มตั้งข้อสงสัยว่า ประเทศใด ๆ มีสิทธิ์หยุดยั้งไม่ให้เด็กใช้แพลตฟอร์มโซเชียลมีเดียในชีวิตประจำวันได้จริงหรือไม่ นี่จึงเป็นบททดสอบแรกของรัฐบาลออสเตรเลีย นำร่องให้ทั่วโลกได้เห็นว่าผลลัพธ์จะเป็นอย่างไร
รัฐบาลของนายแอลบานีสได้เสนอออกกฎหมายแบนโซเชียลมีเดีย โดยอ้างถึงงานวิจัยที่แสดงให้เห็นถึงอันตรายต่อสุขภาพจิตจากการใช้งานโซเชียลมีเดียมากเกินไปในหมู่วัยรุ่น เช่น ข้อมูลที่ผิด การกลั่นแกล้ง และการนำเสนอภาพลักษณ์ร่างกายที่เป็นอันตราย
หลายประเทศตั้งแต่เดนมาร์ก นิวซีแลนด์ ไปจนถึงมาเลเซีย ได้ส่งสัญญาณว่าอาจศึกษาหรือทำตามแบบจำลองของออสเตรเลีย ทำให้ออสเตรเลียกลายเป็นกรณีทดสอบว่ารัฐบาลจะสามารถผลักดันการจำกัดอายุผู้ใช้งานไปได้ไกลเพียงใดโดยไม่เป็นการปิดกั้นเสรีภาพในการแสดงออกหรือนวัตกรรม
อีลอน มัสก์โวย แต่สุดท้ายต้องยอม
แพลตฟอร์ม X ซึ่งเป็นของอีลอน มัสก์ และเป็น 1 ใน 10 แพลตฟอร์มหลักที่ตกอยู่ภายใต้กฎหมายนี้ ได้กลายเป็นบริษัทสุดท้ายที่ออกมายืนยันว่า จะดำเนินการตามข้อกำหนดของรัฐบาล โดยในวันเดียวกันที่กฎหมายแบนโซเชียลมีเดียในออสเตรเลียเริ่มบังคับใช้แพลตฟอร์ม X ได้ออกแถลงการณ์ยอมรับต่อสาธารณะว่าจะดำเนินการตามมาตรการเพื่อตัดการเข้าถึงบัญชีของผู้ใช้งานที่เป็นวัยรุ่นที่ยังไม่บรรลุนิติภาวะ
การตัดสินใจของ X ตอกย้ำถึงแรงกดดันทางกฎหมายที่แพลตฟอร์มโซเชียลมีเดียต้องเผชิญ ภายใต้กฎหมายใหม่นี้ เพราะแพลตฟอร์มใดก็ตามที่ล้มเหลวในการบล็อกการเข้าถึงจะถูกปรับในอัตราที่สูงลิ่ว แต่ก่อนที่ X จะจำยอมต่อกฎหมายฉบับใหม่ของออสเตรเลีย ก็ได้มีการต่อต้านอย่างชัดเจน
นายอีลอน มัสก์ เจ้าของ X ได้แสดงการวิจารณ์อย่างเปิดเผยต่อร่างกฎหมายนี้ตั้งแต่ช่วงปลายปี 2024 โดยระบุว่ากฎหมายดังกล่าว “ดูเหมือนเป็นช่องทางลับในการควบคุมการเข้าถึงอินเทอร์เน็ตของชาวออสเตรเลียทุกคน” มัสก์โต้แย้งว่านี่ไม่ใช่แค่เรื่องของการปกป้องเด็ก แต่เป็นการพยายามควบคุมการเข้าถึงอินเทอร์เน็ตในวงกว้างของรัฐบาลออสเตรเลีย
X แสดงความกังวลเป็นพิเศษเกี่ยวกับผลกระทบด้านลบที่อาจเกิดขึ้นกับสิทธิมนุษยชนของเด็กและเยาวชน รวมถึงสิทธิในการแสดงออกอย่างเสรีและการเข้าถึงข้อมูล ซึ่งเป็นหลักการที่บัญญัติไว้ในสนธิสัญญาระหว่างประเทศ เช่น อนุสัญญาว่าด้วยสิทธิเด็กแห่งสหประชาชาติ โดยได้เรียกร้องให้มีการชะลอการบังคับใช้กฎหมายนี้ โดยอ้างว่า นโยบายนี้มีลักษณะ "เป็นการลงโทษ" ที่ไม่สอดคล้องกับกฎระเบียบและกฎหมายอื่น ๆ
