คนดังไต้หวันเลี่ยงเกณฑ์ทหารเพียบ กองทัพโดนจวกจะรับมือจีนได้อย่างไร
CNN รายงานข่าวคดีสุดอื้อฉาว หลังสื่อมวลชนได้หวัน เผยรายชื่อนักแสดง ผู้มีอิทธิพล และนักดนตรีหลายคน ซึ่งอาจใช้อิทธิพลและเงินใต้โต๊ะในการหลบเลี่ยงการเกณฑ์ทหาร ทำให้หลายฝ่ายกังวลถึงความแข็งแกร่งของกองกำลังเกณฑ์ทหารและกองกำลังสำรองไต้หวัน เนื่องจากมีส่วนสำคัญในการรับมือกับการรุกรานจากกองทัพจีนแผ่นดินใหญ่โดยตรง
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
เมื่อวันจันทร์ที่ผ่านมา เจ้าหน้าที่ได้ฟ้องจำเลย 28 คน โดยอัยการกล่าวหาว่าตั้งแต่ปี 2016 จนถึงต้นปีนี้ กลุ่มบุคคล 4 คนได้ช่วยให้ชายสุขภาพดี 24 คนหลบเลี่ยงการเกณฑ์ทหารโดยแกล้งทำเป็นความดันโลหิตสูงเพื่อให้ได้รับการยกเว้นทางการแพทย์ เบื้องต้นมีการประเมินว่าพวกเขาได้รับเงินใต้โต๊ะสูงถึง7.63 ล้านดอลลาร์ไต้หวัน หรือราว 255,000 ดอลลาร์สหรัฐฯ ซึ่งขณะนี้มีคนดังอย่างน้อย 11 คนถูกตรวจสอบว่าอาจพัวพันกับคดีดังกล่าว
ในบรรดาผู้ถูกตั้งข้อกล่าวหามีดาราอย่าง ดาร์เรน หว่อง วัย 34 ปี ซึ่งโด่งดังไปทั่วโลกจากผลงานแสดงในภาพยนตร์เรื่อง Our Times หนังรักวัยรุ่นชื่อดัง เขาถูกควบคุมตัวตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ที่ผ่านมา ในข้อกล่าวหาหลบหนีการเกณฑ์ทหาร โดยจ่ายเงินใต้โต๊ะราว 3.6 ล้านดอลลาร์ไต้หวัน หรือราว 120,000 ดอลลาร์สหรัฐฯ แลกกับการปลอมแปลงเอกสารว่าเขาเป็นโรคความดันโลหินสูง เพื่อให้ไม่ผ่านเกณฑ์การเข้ารับราชการทหาร
อย่างไรก็ตาม ข่าวการหลีกเลี่ยงการเกณฑ์ทหาร ถูกมองว่าเป็นสัญญาณของความบกพร่องของกองทัพต่อการบริการประชาชน ด้าน ฉี ชวง กวิจัยร่วมจากสถาบันวิจัยการป้องกันประเทศและความมั่นคงแห่งไต้หวัน (NDSR) มองว่า สิ่งที่ทำให้ผู้ถูกเกณฑ์ทหารท้อถอยไม่ใช่ความอ่อนล้าจากการฝึก แต่เป็นความรู้สึกเสียเวลา เพราะทหารเกณฑ์ส่วนใหญ่ มุ่งเน้นการทำภารกิจต่าง ๆ เพื่อบริการประชาชน มากกว่าจะเป็นการสู้รบบนสนาม
ย้อนประวัติการเกณฑ์ทหารของไต้หวัน
ย้อนกลับไปในปี 1949 เมื่อรัฐบาลชาตินิยมพ่ายแพ้สงครามกลางเมืองอย่างนองเลือดกับพรรคคอมมิวนิสต์จีน พวกเขาโดนคดีก่อกบฏและต้องหลบหนีไปยังไต้หวัน รัฐบาลจึงได้กำหนดให้ประชาชนบนเกาะแห่งนี้ต้องเกณฑ์ทหาร โดยชายที่มีคุณสมบัติเหมาะสมจะต้องเข้ารับราชการทหารในกองทัพบก 2 ปี หรือในกองทัพเรือ กองทัพอากาศ หรือหน่วยนาวิกโยธิน 3 ปี ระบบดังกล่าวถูกใช้ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา และพรรคคอมมิวนิสต์ขู่จะใช้กำลังเพื่อยึดเกาะแห่งนี้เสมอมา
การรับราชการทหารบนเกาะไต้หวันจึงมักถูกมองว่าไม่ใช่หน้าที่ความรับผิดชอบ หรือไม่ได้เป็นการปกป้องแผ่นดินแต่อย่างใด และถูกมองว่าเป็นงานที่น่าเบื่อ ไม่มีระเบียบ และมักไม่เกี่ยวข้องกับสงครามสมัยใหม่ โดยประกอบด้วยการบรรยายภายในอาคาร การรอคอยหลายชั่วโมง และการฝึกซ้อมพิธีการที่ล้าสมัย
ไมค์ ฮันเซเกอร์ อดีตเจ้าหน้าที่นาวิกโยธินสหรัฐฯ ที่เคยฝึกกองกำลังของไต้หวัน กล่าวกับ CNN ว่า ทหารจะไม่ค่อยได้เรียนรู้งานที่มีประสิทธิภาพสักเท่าไร แต่จะได้ฝึกยิงปืนหลายชัวโมง นั่งฟังการบรรยาย ตัดหญ้า ยืนเฝ้ายาม ซึ่งล้วนเป็นสิ่งที่เกี่ยวข้องกับกองทัพ ที่ต้องทุ่มเทเวลาและแรงกายอย่างหนัก เจ้าหน้าที่สหรัฐฯ ซึ่งไม่มีอำนาจพูดคุยอย่างเปิดเผย ออกมาเตือนอย่างเงียบ ๆ ว่ากองกำลังสำรองของไต้หวันยังคงเป็นจุดอ่อนในมาตรการป้องกันดินแดน
จ้าหน้าที่คนหนึ่งกล่าวว่ามีอดีตทหารเกณฑ์หลายล้านคนที่มีชื่ออยู่บนกระดาษเท่านั้น ว่ากำลังเข้ารับการเกณฑ์ทหารจากกองทัพไต้หวัน แม้ว่าจะไม่มีการประมาณการอย่างเป็นทางการเกี่ยวกับจำนวนผู้หลบหนีทหารอย่างผิดกฎหมาย แต่จากตัวเลขของกระทรวงมหาดไทยแสดงให้เห็นว่าตั้งแต่ปี 2021 ถึงปี 2023 คดีที่ต้องสงสัยว่าหลบเลี่ยงการปฏิบัติหน้าที่ทหารเพิ่มขึ้นจาก 309 คดีเป็น 553 คดี
ไต้หวันพยายามปฏิรูปกองทัพอย่างไรบ้าง
แม้แต่ผู้นำของไต้หวันเองก็ยอมรับถึงปัญหานี้ ไม่นานหลังจากเข้ารับตำแหน่งในปี 2016 อดีตประธานาธิบดีไช่ อิงเหวินได้เรียกร้องให้มีการปฏิรูปครั้งใหญ่ เพื่อรับมือกับภัยคุกคามด้านความปลอดภัยที่เพิ่มมากขึ้นจากรัฐบาลปักกิ่ง เนื่องจากกองทัพจีนแผ่นดินใหญ่ได้จัดการซ้อมรบขนาดใหญ่อย่างน้อย 3 ครั้งต่อปี และส่งเครื่องบินรบ เรือรบ และหน่วยยามฝั่งเข้าใกล้เกาะไต้หวันเกือบทุกวัน
รัฐบาลไต้หวันจึงขยายเวลาการฝึกทหารเกณฑ์และนำการปฏิรูปต่างๆ มาใช้ เช่น การฝึกซ้อมยิงจริงมากขึ้น และเน้นย้ำยุทธวิธีสมัยใหม่ เมื่อเดือนมกราคม 2024 ระยะเวลาปฏิบัติหน้าที่ขั้นต่ำได้เพิ่มขึ้นเป็น 1 ปีเต็ม จากเดิมที่จำกัดไว้เพียง 4 เดือนที่กำหนดไว้ก่อนหน้านี้ ด้านอเล็กซ์ ชาง ผู้เกณฑ์ทหารเมื่อไม่นานนี้ซึ่งมีอายุราวๆ 20 กว่าปีและให้สัมภาษณ์กับ CNN ว่าการฝึกได้เข้มข้นมากขึ้นนับตั้งแต่มีการขยายระยะเวลาการเกณฑ์ทหารภาคบังคับ “เสียงกระสุนปืนและเสียงระเบิดดังไม่หยุดในสนามฝึก”
นักวิจารณ์กล่าวว่า หากไต้หวันไม่ปฏิรูปวิธีการสอนทหาร ชายหนุ่มก็ยังคงมองว่าการเกณฑ์ทหารเป็นเพียงสัญลักษณ์มากกว่าเชิงกลยุทธ์ ประเด็นสำคัญคือทหารเกณฑ์ชุดใหม่จะได้รับการฝึกอบรมประเภทใด สิ่งสำคัญคือต้องไม่ให้พวกเขารู้สึกว่าเสียเวลาไปหนึ่งปีโดยเปล่าประโยชน์
