
ปีนี้เราได้เห็นข่าวกันแล้วว่าราคาข้าวไทยตกต่ำลงกว่าปีก่อนหน้า โดยเป็นการลดลงครั้งแรกในรอบ 4 ปี หลังจากที่เพิ่มขึ้นต่อเนื่อง 3 ปี ในช่วง 2565-2567 และหากได้ดูลงไปในรายละเอียดจะพบว่า ปีนี้ราคาข้าวเจ้าพันธุ์อื่นๆ ที่ไม่ใช่ข้าวหอมมะลิ หรือที่ในตลาดเรียกว่า ‘ข้าวขาว’ มีราคาต่ำสุดในรอบ 10 ปี
สำนักวิจัยและพัฒนานวัฒกรรม ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (ธ.ก.ส.) คาดว่า ในเดือนพฤศจิกายนนี้ ราคาข้าวเปลือกเจ้าหอมมะลิที่เกษตรกรขายได้ที่ไร่นา จะลดลงจากเดือนก่อนหน้า 2.74%-4.10% ลงไปอยู่ที่ราคา 14,118-14,318 บาทต่อตัน ส่วนข้าวเปลือกเจ้าความชื้น 15% คาดว่าจะลดลงจากเดือนก่อนหน้า 1.49%-2.94% อยู่ที่ 6,296-6,390 บาทต่อตัน เนื่องจากในเดือนพฤศจิกายน 2568 เป็นช่วงที่ผลผลิตข้าวนาปีออกสู่ตลาดสูงที่สุด ซึ่งหมายความว่าราคาข้าวเฉลี่ยของทั้งปี 2568 นี้จะลดลงจากราคาที่เห็นในช่วง 10 เดือนแรกอีก
มีการอธิบายสาเหตุที่ราคาข้าวลดลงในปีนี้ โดยศูนย์วิจัยกสิกรไทยว่า เป็นเพราะผลผลิตและสต็อกข้าวทั่วโลกเพิ่มขึ้น ส่งผลให้ราคาข้าวทั่วโลกลดลง โดยผลผลิตข้าวไทยเพิ่มขึ้นเป็น 35.8 ล้านตัน สูงกว่าค่าเฉลี่ยในอดีต 1.11 เท่า เนื่องจากสภาพอากาศและปริมาณน้ำที่เอื้ออำนวยหนุนให้ผลผลิตข้าวเพิ่มขึ้น ขณะเดียวกันผลผลิตข้าวรวมทั้งโลกเพิ่มขึ้น 3.3% ดันสต็อกข้าวโลกเพิ่ม 5% และมีอุปทานส่วนเกินโลกสูงถึง 8.98 ล้านตัน ประกอบกับอินเดีย ซึ่งเป็นประเทศผู้ผลิตข้าวรายใหญ่ ได้เร่งส่งออกข้าวเพิ่มกว่า 34.2% จึงฉุดราคาข้าวโลกให้ลดลงอย่างมีนัยสำคัญ
ขณะที่ฝั่งความต้องการซื้อข้าวไทยลดน้อยลง เนื่องจากฟิลิปปินส์ ประเทศผู้นำเข้าข้าวรายสำคัญสั่งงดนำเข้าข้าวตั้งแต่เดือนกันยายน 2568 จนถึงเดือนเมษายน 2569 ซึ่งจะส่งผลให้อุปทานข้าวในตลาดโลกเพิ่มขึ้น และจะยิ่งกดดันให้ราคาข้าวในตลาดโลกและราคาข้าวไทยลดลง
นอกจากนั้น สมาคมส่งออกข้าวไทยอธิบายว่า ค่าเงินบาทที่แข็งขึ้นมากส่งผลให้ราคาข้าวไทยเมื่อแลกกลับเป็นเงินบาทแล้วลดลง โดยเมื่อเทียบการขายข้าวที่ราคาในสกุลเงินดอลลาร์สหรัฐเท่ากัน เมื่อแลกเป็นเงินบาทแล้ว ไทยมีรายได้น้อยกว่าคู่แข่ง 9.5%-11.3%
จากข้อมูลของกรมศุลกากร การส่งออกข้าวในช่วง 9 เดือนแรกของปี 2568 ลดลงจากปีก่อนหน้าทั้งปริมาณและมูลค่า โดยมีปริมาณส่งออก 5,799,032 ตัน มูลค่า 111,959 ล้านบาท (3,386 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ) ปริมาณลดลง 23.1% และมูลค่าลดลง 35.6% เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันในปี 2567 ที่ส่งออกปริมาณ 7,537,572 ตัน มูลค่า 173,789 ล้านบาท (4,884 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ)
ทั้งนี้ จากสถิติราคาข้าวในอดีตสะท้อนให้เห็นว่า ข้าวเป็นสินค้าที่มีความเปราะบาง-อ่อนไหวอย่างยิ่ง ราคาปรับตัวขึ้นและลงอย่างไม่แน่นอน ไม่มีแนวโน้มการเติบโตที่ยั่งยืน
ในปีที่ชาวนาไทยมีรายได้จากการขายข้าวน้อยลง SPOTLIGHT ขอนำสถิติราคาข้าวไทยใน 10 ปีที่ผ่านมามาให้ดูกันให้เห็นภาพมากขึ้นว่าปีไหนสถานการณ์ราคาข้าวไทยเป็นอย่างไร
ราคาข้าวที่นำมาให้ดูนี้เป็นราคาข้าวที่ชาวนาขายได้ที่ไร่นา (ราคาเฉลี่ยทั้งปี) จากข้อมูลที่รายงานอย่างเป็นทางการโดยสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) โดยแบ่งเป็นข้าวเปลือกหอมมะลิ 105 ข้าวเจ้าความชื้นไม่เกิน 15% (ข้าวขาวอื่นๆ ไม่ใช่ข้าวหอมมะลิ ขายขณะที่ความชื้นไม่เกิน 15%) และข้าวเปลือกเหนียวนาปีเมล็ดยาว
ปี/ชนิดข้าว | ข้าวเปลือกหอมมะลิ 105 | ข้าวเปลือกเจ้า (ข้าวขาว) ความชื้น 15% | ข้าวเปลือกเหนียวนาปีเมล็ดยาว |
|---|---|---|---|
2568 (เฉลี่ย ม.ค.-ต.ค.) | 14,807 | 7,227 | 11,624 |
2567 | 14,927 | 10,051 | 12,353 |
2566 | 13,527 | 10,686 | 11,735 |
2565 | 13,281 | 8,997 | 9,797 |
2564 | 9,651 | 7,801 | 7,814 |
2563 | 10,916 | 8,434 | 10,648 |
2562 | 14,257 | 7,821 | 13,863 |
2561 | 15,199 | 7,922 | 9,834 |
2560 | 11,433 | 7,952 | 9,156 |
2559 | 8,795 | 7,545 | 10,666 |