ญี่ปุ่นกำลังเผชิญวิกฤตขาดแคลนแรงงานอย่างหนัก จนต้องเปิดศึกแย่งชิงแรงงานต่างชาติด้วยโครงการ Specified Skilled Worker (SSW) หวังดึงดูดคนเข้ามาทำงานถึง 820,000 คน! ล่าสุด Aeon ยักษ์ใหญ่ค้าปลีกญี่ปุ่น ขอเข้าร่วมวงด้วย ประกาศแผนจ้างแรงงานต่างชาติเพิ่มอีก 4,000 คน เพื่อเติมเต็มช่องว่างในธุรกิจที่กำลังขาดแคลนอย่างหนัก โดยเฉพาะในซูเปอร์มาร์เก็ตทั่วประเทศ
โครงการ Specified Skilled Worker (SSW) ซึ่งเปิดตัวในปี 2019 เป็นโครงการสำคัญของญี่ปุ่นในการแก้ไขปัญหาขาดแคลนแรงงาน โดยมีเป้าหมายในการดึงดูดแรงงานต่างชาติ 820,000 คน ภายในระยะเวลา 5 ปี เริ่มตั้งแต่ปีงบประมาณ 2024 ซึ่งเพิ่มขึ้น 2.4 เท่าจากช่วง 5 ปีก่อนหน้า
สำหรับความสำคัญของโครงการนี้สะท้อนให้เห็นจากผลสำรวจของ Teikoku Databank ในเดือนเมษายน ซึ่งพบว่า 57% ของร้านอาหาร และ 75% ของร้านค้าปลีกอาหารและเครื่องดื่ม ขาดแคลนพนักงานอย่างรุนแรง
ด้วยเหตุนี้ ภาคธุรกิจจึงตอบสนองด้วยการเร่งจ้างงานผ่านโครงการ SSW เช่น Seven & i Holdings และ Hiday Hidaka ซึ่งได้จ้างแรงงาน SSW หลายร้อยคน เพื่อรองรับการขยายธุรกิจและการเปิดโรงงานใหม่ นอกจากนี้ทาง Watami ยังแสดงให้เห็นถึงศักยภาพของแรงงาน SSW ในการเติบโตในสายอาชีพ โดยมีแรงงาน SSW กว่า 227 คน และคาดหวังว่าบางส่วนจะก้าวขึ้นสู่ตำแหน่งผู้บริหารในอนาคต ขณะเดียวกัน บริษัทต่างๆ ก็ให้ความสำคัญกับการสร้างสภาพแวดล้อมการทำงานที่เอื้อต่อแรงงานต่างชาติ เช่น Hiday Hidaka ที่มอบหมายงานและโอกาสก้าวหน้าให้กับแรงงาน SSW เทียบเท่าพนักงานชาวญี่ปุ่น รวมถึงสนับสนุนการขอเปลี่ยนสถานะการพำนัก
อย่างไรก็ตาม ความท้าทายสำคัญคือการรักษาแรงงาน SSW ในระยะยาว เนื่องจาก Japan Center for Economic Research คาดการณ์ว่าค่าจ้างในประเทศต้นทางของแรงงาน SSW จะเพิ่มสูงขึ้นอย่างมีนัยสำคัญภายในปี 2032 ซึ่งอาจลดแรงจูงใจในการทำงานในญี่ปุ่น ดังนั้น บริษัทต่างๆ จึงจำเป็นต้องลงทุนในสวัสดิการและมาตรการสนับสนุน เพื่อดึงดูดและรักษาแรงงาน SSW ให้คงอยู่ในตลาดแรงงานญี่ปุ่นต่อไป
ปัจจุบันเครืออิออนมีแรงงานต่างชาติที่ทำงานภายใต้โครงการ Specified Skilled Worker (SSW) ซึ่งเป็นโครงการของรัฐบาลญี่ปุ่นที่รับแรงงานทักษะเฉพาะทางในอุตสาหกรรมที่ขาดแคลน ประมาณ 1,500 คน โดยส่วนใหญ่จะทำงานในโรงงานแปรรูปอาหารที่จัดหาให้กับซูเปอร์มาร์เก็ตของอิออน โดยเมื่อเดือนพฤศจิกายนที่ผ่านมา บริษัท Aeon Delight ซึ่งเป็นหน่วยงานบริหารจัดการสิ่งอำนวยความสะดวกในเครือ ได้จ้างแรงงาน SSW จำนวน 16 คน โดยร่วมมือกับรัฐบาลอินโดนีเซีย เพื่อดูแลงานบริการทำความสะอาด ซึ่งเพิ่งถูกเพิ่มเข้าไปในรายชื่ออาชีพที่ได้รับอนุญาตภายใต้โครงการ SSW เมื่อปีที่แล้ว ให้กับร้านค้า โรงแรม และโรงพยาบาลของอิออน
เมื่อเดือนมีนาคมที่ผ่านมา คณะรัฐมนตรีของญี่ปุ่นได้ตัดสินใจขยายโครงการ SSW ให้ครอบคลุมมากขึ้น รวมถึงอนุญาตให้แรงงาน SSW เตรียมอาหารสำเร็จรูปในซูเปอร์มาร์เก็ตได้ อิออนจึงมีแผนที่จะขยายการจ้างงานเพื่อให้มีพนักงานเพียงพอสำหรับซูเปอร์มาร์เก็ตประมาณ 2,700 แห่งทั่วญี่ปุ่น โดยแรงงานใหม่ส่วนใหญ่จะถูกว่าจ้างโดย Aeon Delight และส่งไปยังบริษัทในเครือและธุรกิจภายนอกผ่านบริษัทลูกที่เป็นหน่วยงานจัดหาพนักงาน นอกจากนี้ อิออนยังให้ความสำคัญกับการสนับสนุนแรงงานต่างชาติอย่างรอบด้าน เช่น จัดหาที่พักอาศัยร่วมกัน จัดกิจกรรมสันทนาการ และดูแลให้พวกเขาได้รับความช่วยเหลือที่จำเป็นทั้งในและนอกที่ทำงาน เพื่อสร้างสภาพแวดล้อมการทำงานที่ดีและส่งเสริมความผูกพันกับองค์กร
โครงการ Specified Skilled Worker หรือ SSW เป็นโครงการของรัฐบาลญี่ปุ่นที่เปิดตัวในปี 2019 เพื่อแก้ไขปัญหาการขาดแคลนแรงงานในภาคอุตสาหกรรมเฉพาะทาง โดยอนุญาตให้ชาวต่างชาติที่มีทักษะและประสบการณ์ในสาขาอาชีพที่กำหนดสามารถเข้ามาทำงานในญี่ปุ่นได้ มีเป้าหมายเพื่อดึงดูดแรงงานต่างชาติที่มีทักษะเข้ามาทำงานในญี่ปุ่นในภาคอุตสาหกรรมที่ขาดแคลนแรงงาน โดยมี 14 สาขาอาชีพที่กำหนดไว้ ได้แก่
แรงงานที่มีทักษะเฉพาะ 1 | แรงงานที่มีทักษะเฉพาะ 2 |
สามารถต่อสถานะพำนักได้สูงสุดไม่เกิน 5 ปี | สามารถต่อสถานะพำนักได้ไม่จำกัด |
ไม่สามารถนำผู้ติดตามหรือบุตรเข้ามาพำนักในญี่ปุ่นได้ | สามารถนำผู้ติดตามหรือบุตรเข้ามาพำนักในญี่ปุ่นได้ |
เป็นผู้ผ่านการทดสอบทักษะอาชีพ หรือผ่านการเป็นผู้ฝึกงานด้านเทคนิค 2 มาก่อน | เป็นผู้ผ่านการทดสอบทักษะอาชีพ |
เป็นผู้ผ่านการวัดระดับความสามารถภาษาญี่ปุ่น หรือผ่านการเป็นผู้ฝึกงานด้านเทคนิค 2 มาก่อน จะได้รับการยกเว้นการทดสอบด้านภาษา | ไม่จำเป็นต้องผ่านการวัดระดับความสามารถภาษาญี่ปุ่น |
ต้องได้รับการดูแลจาก Accepting Organization หรือ Registered Support Organization |
ไม่ต้องได้รับการดูแลจาก Accepting Organization หรือ Registered Support Organization
|
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมที่ : สำนักงานแรงงานในประเทศญี่ปุ่น
สำหรับวิกฤตขาดแคลนแรงงานในญี่ปุ่นได้เปิดประตูให้โครงการ SSW และแรงงานต่างชาติกลายเป็นกำลังสำคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจ ไม่เพียงแต่เติมเต็มช่องว่างในตลาดแรงงาน แต่ยังเป็นโอกาสให้แรงงานต่างชาติได้พัฒนาทักษะและเติบโตในสายอาชีพ อย่างไรก็ตาม ความท้าทายในการรักษาแรงงานเหล่านี้ในระยะยาวยังคงเป็นประเด็นที่ต้องจับตาต่อไป การแข่งขันในการดึงดูดแรงงานต่างชาติที่มีทักษะสูงจะทวีความรุนแรงขึ้นเรื่อยๆ และบริษัทญี่ปุ่นจำเป็นต้องปรับตัวและสร้างสภาพแวดล้อมที่น่าดึงดูดใจ เพื่อให้แรงงานต่างชาติเหล่านี้เลือกที่จะอยู่และทำงานในญี่ปุ่นต่อไป
ที่มา Nikkeiasia และ สำนักงานแรงงานในประเทศญี่ปุ่น