ส่องสงครามส่งด่วนในจีน 2024 จัดส่งทุบสถิติ 2025 ไม่ชะลอตัวคาดโตได้อีก
ธุรกิจอีคอมเมิร์ซหรือการค้าขายออนไลน์ในจีนเติบโตอย่างรวดเร็วในช่วง 10 ปีให้หลังมานี้ และอีกหนึ่งอุตสาหกรรมที่เติบโตควบคู่กันไปด้วยก็คือ ธุรกิจ Express หรือการจัดส่งด่วน จนปัจจุบัน กลายเป็นหนึ่งในดัชนีชี้วัดเศรษฐกิจที่สำคัญของประเทศจีนไปแล้ว
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
อุตสาหกรรมการจัดส่งพัสดุของจีนในปี 2024 เติบโตจนถึงขั้นทำลายสถิติเดิมทั้งหมด ด้วยยอดจัดส่งที่น่าทึ่งถึง 174,500 ล้านชิ้น หรือคิดเฉลี่ยคือ เมื่อปี 2024 คนจีน 1 คนจะได้รับพัสดุคนละกว่า 124 ชิ้น
การขยายตัวอย่างรวดเร็วของภาคส่วนนี้ไม่เพียงเน้นย้ำให้เห็นถึงการพึ่งพาอีคอมเมิร์ซที่เพิ่มขึ้นของผู้บริโภคจีนเท่านั้น แต่ยังสะท้อนให้เห็นว่า การเติบโตในระดับเช่นนี้ไม่ใช่เรื่องน่าประหลาดใจ โดยในปีที่ผ่านมา ปริมาณบริการจัดส่งด่วนทั้งหมดเพิ่มขึ้น 21% จากปีก่อนหน้า ขณะที่รายได้ทางธุรกิจจากบริการเหล่านี้ทะยานขึ้นเป็น 1.4 ล้านล้านหยวน ประมาณ 6.3 ล้านล้านบาท หรือเติบโต 13% เมื่อเทียบปีต่อปี
จ้าว ฉงจิ่ว หัวหน้าสำนักงานไปรษณีย์แห่งรัฐจีน เคยเปิดเผยเมื่อต้นปี 2025 ว่า อุตสาหกรรมไปรษณีย์และการจัดส่งด่วนได้กลายเป็นแรงขับเคลื่อนหลักของภาคโลจิสติกส์จีน และตลอด 11 ปีที่ผ่านมา จีนครองอันดับหนึ่งของโลกในด้านปริมาณการจัดส่ง
ปี 2010 จุดเริ่มต้นของการเติบโตแบบก้าวกระโดด
ปี 2010 ถือเป็น จุดเปลี่ยนของอุตสาหกรรมโลจิสติกส์จีน เนื่องจากอัตราการใช้อีคอมเมิร์ซเพิ่มสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะจากแพลตฟอร์มอย่าง Taobao, JD.com และ Tmall โดยจำนวนพัสดุด่วนทั้งประเทศในปี 2010 อยู่ที่ประมาณ 2,300 ล้านชิ้น
ทีมข่าว Spotlight ได้มีโอกาสพูดคุยกับคุณปัณณวิชญ์ งามศิริวงศ์กุล อดีตพนักงานของ SF Express ซึ่งถือเป็นธุรกิจจัดส่งด่วนรายใหญ่ของจีน โดยคุณปัณณวิชญ์เล่าว่า ได้ไปเรียนต่อที่จีนเมื่อปี 2012 ซึ่งในปีนั้น ธุรกิจขนส่งของจีนก็บูมอยู่แล้ว และ มี SF Express เป็นรายใหญ่ในตลาด
ธุรกิจจัดส่งด่วนของจีนแข่งกันด้วยการตลาดที่ต่างกัน เช่น การรับพัสดุถึงบ้าน หรือ Door to Door ก็มีการใช้กลยุทธ์นี้มานานแล้ว แต่ด้วยความที่จีนมีบริษัทจัดส่งด่วนเยอะมาก แต่ละแบรนด์ก็จะวางตำแหน่งที่แตกต่างกันออกไป เช่น SF Express ใช้เครื่องบินจัดส่ง จึงทำให้ส่งเร็ว และมีนโยบายต้องส่งถึงมือลูกค้า แต่ราคาจะแพงกว่าเจ้าอื่น ในขณะที่บางบริษัทก็จะแข่งขันด้วยราคาที่ถูกกว่า
ปี 2025 ไม่ชะลอตัว คาดโตได้อีก
ธุรกิจจัดส่งด่วนขยายตัวอย่างต่อเนื่องทั่วประเทศจีน โดยเฉพาะในภาคกลางและภาคตะวันตก เครือข่ายการจัดส่งได้ขยายตัวอย่างรวดเร็ว โดยในปี 2024 ปริมาณการจัดส่งในภูมิภาคเหล่านี้เพิ่มขึ้น 30% และ 35% ตามลำดับ เทียบกับปีก่อนหน้า การขยายตัวนี้ยังมีบทบาทสำคัญในการลดช่องว่างการพัฒนาระหว่างเมืองกับชนบทอย่างมีนัยสำคัญ
และเมื่อมองไปข้างหน้า อุตสาหกรรมนี้ไม่มีทีท่าว่าจะชะลอตัว โดยในปี 2025 คาดว่าปริมาณการจัดส่งพัสดุด่วนจะพุ่งขึ้นเป็น 190,000 ล้านชิ้น พร้อมรายได้ที่อาจแตะระดับ 1.5 ล้านล้านหยวน
โจว จื้อเฉิง ผู้อำนวยการสำนักงานวิจัยของสมาพันธ์โลจิสติกส์และการจัดซื้อแห่งประเทศจีน เปิดเผยว่า ปัจจัยขับเคลื่อนหลักของอุตสาหกรรมจัดส่งพัสดุด่วนในปี 2025 จะมาจากตลาดอีคอมเมิร์ซภายในประเทศเป็นหลัก ซึ่งยังคงเติบโตอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะแพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซเกิดใหม่อย่าง Douyin และ Kuaishou
โจวกล่าวอีกว่า การเติบโตอย่างรวดเร็วของอุตสาหกรรมจัดส่งพัสดุด่วนในจีน เชื่อมโยงกับตลาดผู้บริโภคภายในประเทศที่เฟื่องฟู โดยเฉพาะการเติบโตอย่างรวดเร็วของอีคอมเมิร์ซ เมื่อผู้บริโภคเริ่มคุ้นเคยกับการซื้อของออนไลน์ บริการจัดส่งพัสดุด่วนจึงกลายเป็นส่วนสำคัญของระบบนิเวศเศรษฐกิจใหม่นี้ และปัจจุบัน จีนมีตลาดจัดส่งพัสดุด่วนที่ใหญ่ที่สุดในโลก
อย่างไรก็ตาม โจวมองว่า เมื่อเทียบกับบริษัทจัดส่งระหว่างประเทศแล้ว จีนยังมีช่องว่างให้พัฒนาอีกมาก โดยเฉพาะด้านการขยายตัวสู่ตลาดต่างประเทศ
เมื่ออุตสาหกรรมจัดส่งพัสดุด่วนของจีนยังคงขยายตัวอย่างต่อเนื่อง จึงเห็นได้ชัดว่า ภาคโลจิสติกส์ไม่ได้เป็นเพียงฟันเฟืองหนึ่งของเศรษฐกิจเท่านั้น แต่ยังกลายเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวันของผู้คนหลายล้านคนในประเทศนี้
