สงครามส่งด่วน เส้นทาง Startup สู่ Unicorn ตัวแรกของไทย

เรื่องราวความสำเร็จของ Flash Express ได้รับการถ่ายทอดผ่านซีรีส์ Netflix เรื่อง "สงครามส่งด่วน" (Mad Unicorn) ที่เริ่มสตรีมตั้งแต่วันที่ 29 พฤษภาคม 2568 และมียอดผู้ชมบน Netflix กว่า 1 ล้านครั้ง ด้วยการแสดงนำของไอซ์ซึ ณัฐรัตน์ นพรัตน์ ในบท "สันติ แซ่ลี" ที่ได้รับแรงบันดาลใจจากคุณคมสันต์ แซ่ลี

ซีรีส์เรื่องนี้ไม่เพียงแต่เป็นความบันเทิง แต่ยังเป็นการบันทึกประวัติศาสตร์ของการเกิดขึ้นของยูนิคอร์นตัวแรกของไทย และเป็นแรงบันดาลใจให้กับคนรุ่นใหม่ที่มีความฝันในการสร้างธุรกิจของตนเอง

เพราะในโลกธุรกิจที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว การจะยืนอยู่หัวแถวเป็นผู้นำตลาดไม่ได้เกิดจากการมีทุนมหาศาลหรือเทคโนโลยีล้ำสมัยเพียงอย่างเดียว แต่เกิดจากการมองเห็นโอกาสและความเข้าใจความต้องการของตลาด ความกล้าและความบ้า ที่จะคิดนอกกรอบ คมสันต์ แซ่ลี ผู้ก่อตั้ง Flash Express เป็นตัวอย่างที่สมบูรณ์แบบของการปฏิวัติธุรกิจโลจิสติกส์ไทย จนกลายเป็นสตาร์ทอัพ "ยูนิคอร์น" รายแรกของประเทศ

เรื่องราวของ Flash Express เริ่มต้นในปี 2560 โดยคุณคมสันต์ แซ่ลี บุคคลที่มาจากครอบครัวธรรมดา ไม่ได้เกิดมาพร้อมกับช้อนเงิน แต่กลับมีประสบการณ์ชีวิตที่หลากหลาย ตั้งแต่การทำงานร้านขายของชำ ขายของหน้ามหาวิทยาลัย เป็นนายหน้าอสังหาริมทรัพย์ ไปจนถึงการทำงานในบริษัทขนส่งสินค้าระหว่างประเทศ

ประสบการณ์เหล่านี้หล่อหลอมความเข้าใจในโลกธุรกิจและโลจิสติกส์ของเขา จุดเปลี่ยนสำคัญเกิดขึ้นเมื่อเขาได้เห็นการเติบโตแบบก้าวกระโดดของอีคอมเมิร์ซในประเทศจีน และตระหนักว่าประเทศไทยกำลังเข้าสู่จุดเปลี่ยนเดียวกัน

สายตาเฉียบคม: มองเห็นช่องว่างและโอกาส

ในขณะที่ตลาดอีคอมเมิร์ซไทยเริ่มขยายตัว คุณคมสันต์พบว่าบริการขนส่งพัสดุในประเทศยังไม่สามารถตอบสนองความต้องการของผู้ประกอบการออนไลน์ขนาดเล็กและกลางได้อย่างเต็มที่ ทั้งในเรื่องของราคา ความสะดวกสบาย และมาตรฐานการให้บริการ

ช่องว่างนี้กลายเป็นโอกาสทองสำหรับ Flash Express ด้วยการร่วมมือกับ Di Weijie อดีตผู้บริหารจาก Alibaba ผู้มีประสบการณ์ด้านเทคโนโลยีและอีคอมเมิร์ซ ทำให้เกิดการผสมผสานระหว่างความเข้าใจตลาดไทยและเทคโนโลยีระดับโลก

กลยุทธ์ปฏิวัติที่เปลี่ยนเกมส์

• การทำงานเชิงรุกที่สั่นสะเทือนตลาด

Flash Express เข้าสู่ตลาดด้วยกลยุทธ์ราคาที่ถือเป็นการปฏิวัติครั้งใหญ่ การเสนอราคาเริ่มต้นที่ 25 บาท ในขณะที่คู่แข่งในตลาดเริ่มต้นที่ 60 บาท ไม่ใช่แค่การลดราคา แต่เป็นการสร้างมาตรฐานใหม่ของอุตสาหกรรม กลยุทธ์ดึงดูดผู้ประกอบการออนไลน์จำนวนมหาศาลเข้ามาใช้บริการ โดยเฉพาะกลุ่มธุรกิจขนาดเล็กที่ต้องการลดต้นทุนการดำเนินงาน

กลยุทธ์ “รับพัสดุฟรีถึงบ้าน” (Door-to-Door Pickup) การให้บริการเข้ารับพัสดุถึงที่ "ตั้งแต่ชิ้นแรก" โดยไม่มีค่าใช้จ่ายเพิ่มเติม เป็นอีกหนึ่งจุดเปลี่ยนสำคัญ บริการนี้ไม่เพียงแต่เพิ่มความสะดวกสบาย แต่ยังช่วยประหยัดเวลาและต้นทุนให้กับผู้ประกอบการ ทำให้พวกผู้ประกอบการสามารถมุ่งเน้นไปที่การพัฒนาธุรกิจหลักได้มากขึ้นพร้อมเปิดสงครามราคา เริ่มต้นเพียง 19 บาท ซึ่งถือว่าต่ำที่สุดในตลาดขณะนั้น

• 24.7.356 ให้บริการแบบไม่มีวันหยุด

Flash Express เป็นหนึ่งในบริษัทแรกที่ให้บริการขนส่งพัสดุทุกวันตลอดปี ไม่มีวันหยุดแม้แต่วันเดียว การตัดสินใจนี้สะท้อนถึงความเข้าใจในธรรมชาติของธุรกิจออนไลน์ที่ไม่เคยหยุดนิ่ง และความต้องการของผู้บริโภคยุคใหม่ที่คาดหวังการบริการแบบ 24/7/356

คมสันต์ ลี เคยกล่าวว่า “คนอื่นทำงาน 6 วันต่อสัปดาห์ ถ้าอยากประสบความสำเร็จ ผมต้องทำทุกวัน ตั้งแต่เช้าจนดึก”

• เทคโนโลยีคือกุญแจสำคัญ

การลงทุนด้านเทคโนโลยีของ Flash Express ไม่ใช่แค่การตามเทรนด์ แต่เป็นการสร้างความได้เปรียบในการแข่งขัน เบื้องหลังความสำเร็จคือ รุ่ยเจี๋ย Chief Technology Officer และผู้ร่วมก่อตั้ง ที่เคยทำงานกับ Alipay มาก่อน เขานำทีมเทคโนโลยีทั้งชาวจีนและไทยกว่า 300 ชีวิต ตั้งฐานปฏิบัติการอยู่ที่ปักกิ่ง เพื่อพัฒนาแพลตฟอร์มที่แข็งแกร่งและยืดหยุ่น ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้ Flash เติบโตอย่างรวดเร็วในตลาดที่เปลี่ยนแปลงตลอดเวลา การใช้ปัญญาประดิษฐ์ในการจัดเส้นทางการขนส่ง การพัฒนาระบบการจัดการคลังสินค้าอัตโนมัติ และระบบติดตามพัสดุแบบเรียลไทม์ ที่ใช้เงินลงทุนกว่าปีละ 700 ล้าน ทั้งหมดนี้ล้วนเป็นปัจจัยที่ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพและลดต้นทุนการดำเนินงาน

ความเข้าใจ economies of scale ทําให้สามารถลดต้นทุนได้ในระยะยาว ศูนย์กระจายสินค้าขนาดใหญ่กว่า 22 แห่งที่สามารถคัดแยกพัสดุได้มากกว่า 40,000 ชิ้นต่อชั่วโมง แสดงให้เห็นถึงการลงทุนด้านโครงสร้างพื้นฐานที่จริงจัง การเลือกใช้พนักงานประจำมากกว่าระบบแฟรนไชส์ยังช่วยให้บริษัทสามารถควบคุมคุณภาพการบริการได้อย่างมีคุณภาพ

การเติบโตแบบ Exponential

ตัวเลขการเติบโตของ Flash Express สะท้อนให้เห็นถึงความสำเร็จของกลยุทธ์ที่วางไว้ จากการส่งพัสดุกว่า 100 ล้านชิ้นในปี 2562 เพิ่มขึ้นเป็นมากกว่า 300 ล้านชิ้นในปี 2563 แม้จะเผชิญกับสถานการณ์โควิด-19 แต่กลับกลายเป็นปัจจัยเร่งที่ทำให้ธุรกิจอีคอมเมิร์ซเติบโตอย่างรวดเร็ว

ในช่วงจุดสูงสุด Flash Express สามารถส่งพัสดุได้มากกว่า 1 ล้านชิ้นต่อวัน ตัวเลขที่แสดงให้เห็นถึงขนาดและอิทธิพลของบริษัทในตลาดโลจิสติกส์ไทยเปรียบการเติบโตที่รวดเร็วดั่งสายฟ้าฟาด Flash Express 

เส้นทางสู่การเป็นยูนิคอร์นไม่ง่าย

ความสำเร็จด้านการดำเนินงานส่งผลต่อความเชื่อมั่นของนักลงทุน ในปี 2564 Flash Group ประสบความสำเร็จในการระดมทุนรอบ Series D+ และ E มูลค่ากว่า 150 ล้านดอลลาร์ หรือราว 4,700 ล้านบาท ส่งผลให้มูลค่ารวมกิจการพุ่งทะลุ 1 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ  หรือ 30,000 ล้านบาทเป็นสตาร์ทอัพแรกของเมืองไทย

การก้าวขึ้นมาเป็นสตาร์ทอัพยูนิคอร์นรายแรกของประเทศไทยไม่ใช่แค่ความสำเร็จส่วนตัวของ Flash Express แต่เป็นจุดเปลี่ยนสำคัญที่พิสูจน์ให้เห็นว่าประเทศไทยสามารถสร้างบริษัทเทคโนโลยีระดับโลกได้  พร้อมเปิดกว้างให้บริการโครงสร้างโลจิสติกส์แก่ผู้เล่นรายใหม่ในอุตสาหกรรมอีกด้วย

การขยายสู่ภูมิภาค

ความสำเร็จในประเทศไทยกลายเป็นจุดเริ่มต้นของการขยายตัวในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ การเข้าสู่ตลาดลาว มาเลเซีย และฟิลิปปินส์ แสดงให้เห็นถึงวิสัยทัศน์ระยะยาวและศักยภาพในการแข่งขันในระดับสากล

Flash Express ไม่ได้หยุดอยู่แค่การเป็นบริษัทขนส่งพัสดุ แต่ขยายไปสู่การให้บริการด้านอีคอมเมิร์ซแบบครบวงจรและโซลูชั่นทางการเงิน การพัฒนา ecosystem ที่สมบูรณ์เพื่อตอบสนองความต้องการของลูกค้าทุกระดับ

บทเรียนสำคัญและผลกระทบต่ออุตสาหกรรม

การมีความเข้าใจตลาดอย่างลึกซึ้ง ความกล้าที่จะแตกต่าง และการลงทุนด้านเทคโนโลยีอย่างจริงจัง สามารถสร้างการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ในอุตสาหกรรมได้

บริษัทได้กลายเป็นแรงบันดาลใจให้กับผู้ประกอบการรุ่นใหม่ และเป็นตัวอย่างของการที่ประเทศไทยสามารถสร้างสตาร์ทอัพระดับโลกได้ ผลกระทบนี้ยังขยายไปสู่การปรับปรุงมาตรฐานของอุตสาหกรรมโลจิสติกส์โดยรวม ทำให้ผู้บริโภคได้รับบริการที่ดีขึ้น

ยูนิคอร์น รายแรกน่าห่วง 

SPOTLIGHT พาคุณผู้อ่านส่องงบการเงินของ Flash Express หลังจากผ่านการเติบโตอย่างก้าวกระโดดด้วยแรงส่งจาก COVID-19 โดยผลประกอบการดังนี้

ปี 2564: เป็นปีแรกที่ Flash Express มีกำไรสุทธิ 5.7 ล้านบาท จากรายได้รวม 17,607 ล้านบาท

ปี 2565: แม้รายได้ลดลงเล็กน้อย แต่บริษัทขาดทุนสุทธิสูงถึง -2,186 ล้านบาท

ปี 2566: รายได้เพิ่มขึ้นเป็น 20,093 ล้านบาท แต่ยังคงขาดทุนสุทธิ -559 ล้านบาท

แม้ธุรกิจโลจิสติกส์ไทยจะยังคงเติบโตต่อเนื่องหลังยุคโควิด-19 แต่กลับเผชิญกับการแข่งขันด้านสงครามราคาที่รุนแรง (price war) ส่งผลให้ผู้เล่นจำนวนมากมีกำไรหดตัว หรือขาดทุนอย่างต่อเนื่องหากอ่านงบการเงินของ Flash Express สิ่งที่เราเห็นก็จะบอกว่าสิ่งที่เขาประสบความสำเร็จมีข้อเดียวคือ "เผาเงิน" 

คมสันต์ แซ่ลี เคยให้สัมภาษณ์ไว้กับ The Standard ไว้ว่า

❝ สิ่งแรกที่ต้องถามคือ...
เขาเชื่อหรือเปล่าว่า Economies of Scale คือหัวใจของธุรกิจนี้?
ถ้าเขาเชื่อ เขาจะเข้าใจว่าเราต้องผ่านช่วงเริ่มต้นที่ต้องใช้ ปริมาณ (Volume) มหาศาล

ดังนั้น เราต้อง Discount ให้ลูกค้า เพื่อเพิ่มปริมาณ แม้ต้นทุนจะสูงในระยะสั้น
แต่เมื่อปริมาณมากขึ้น เราก็จะสามารถ ลดต้นทุนได้

อย่างที่สอง  เขาเชื่อไหมใน เทคโนโลยีและ Infrastructure ที่เราลงทุนไว้?
เพราะถ้าไม่ลงทุนวันนี้ พอเรามีปริมาณมากขึ้นในวันหน้า
เราจะจัดการได้ไม่ดี และสุดท้ายจะ "กินอาหารได้น้อย"
เพราะเราขาดการลงทุนล่วงหน้า

อย่างที่สาม เขาเชื่อไหมว่า ต้นทุนของเรากำลังลดลง
ขณะที่รายได้อาจจะคงที่ หรือลดลงเล็กน้อย
แต่ถ้า ต้นทุนลดเร็วกว่า รายได้...
วันหนึ่งเราจะ ทำกำไรได้ ❞

คมสันต์ ลี แสดงให้เห็นว่าอุตสาหกรรมโลจิสติกส์ไม่ใช่ธุรกิจเก่าแก่ที่ไม่สามารถปฏิวัติได้ การผสมผสานระหว่างความเข้าใจตลาดในท้องถิ่น เทคโนโลยีสมัยใหม่ และวิสัยทัศน์ระยะยาว สามารถสร้างการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่และสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับเศรษฐกิจโดยรวมได้

Flash Express ไม่ได้เป็นแค่กรณีศึกษาของสตาร์ทอัพที่เติบโตไว แต่คือภาพสะท้อนของวิสัยทัศน์ กล้าเสี่ยง และการลงมือทำอย่างไม่หยุดยั้ง จากธุรกิจขนส่งเล็ก ๆ ที่เริ่มจากการรับพัสดุถึงบ้าน สู่การเป็นยูนิคอร์น ตัวแรกของประเทศ เรื่องราวนี้ยืนยันว่า “เทคโนโลยี ความเข้าใจตลาด และความกล้าที่มาพร้อมกับความบ้า” คือกุญแจสำคัญของการสร้างการเปลี่ยนแปลง แม้กำไรอาจยังมาไม่ทันใจ แต่โมเดลธุรกิจที่ชัดเจนและแนวโน้มบวก กำลังปูทางสู่การเติบโตอย่างยั่งยืนและนี่คือเพียงบทแรกของ สตาร์อัพที่แปลงร่างเป็นยูนิคอร์นติดปีก กำลังบินฝ่าลมพายุ ที่แม้จะขาดทุนต่อเนื่องหลายปี และยังไม่รู้ว่าพายุลูกใหญ่นี้จะจบลงเมื่อไหร่ และยังไม่รู้ว่าอนาคตของยูนิคอร์นสัญชาติไทยตัวแรกนี้จะบินสูงแค่ไหน โปรดติดตามกันต่อไป