ดาไลลามะจะเกิดใหม่ ในดินแดนเสรี จีนลั่น ใครจะเกิดในจีนต้องเคารพกฎ
องค์ดาไลลามะ ผู้นำทางจิตวิญญาณของพุทธศาสนานิกายทิเบต เปิดเผยผ่านหนังสือเล่มใหม่ Voice for the Voiceless ระบุว่า “เนื่องจากจุดประสงค์ของการกลับชาติมาเกิดใหม่ คือการสานต่อผลงานของบรรพบุรุษ องค์ดาไลลามะองค์ใหม่จะประสูติในโลกเสรี เพื่อให้สืบทอดภารกิจแบบดั้งเดิม นั่นคือการเป็นกระบอกเสียงแห่งความกรุณาปรานีสากล เป็นผู้นำทางจิตวิญญาณของพุทธศาสนานิกายทิเบต และสัญลักษณ์ที่รวบรวมความปรารถนาของชาวทิเบต” นอกจากนี้ยังมีข้อความเพิ่มเติมว่า “ผู้สืบทอดตำแหน่งที่จีนแต่งตั้งนั้น จะไม่ได้รับการเคารพบูชา”
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
หากอ่านดูผิวเผิน ข้อความนี้เป็นแค่การประกาศว่า ว่าที่ผู้นำทางจิตวิญญาณคนต่อไปของทิเบตจะมาจากดินแดนอื่นนอกแผ่นดินจีน แต่เนื่องจากขั้นตอนการคัดเลือกตามความเชื่อ จะเป็นการคัดเลือกผู้นำคนเดิมซึ่งกลับชาติมาเกิดใหม่ จึงเป็นการบอกกลาย ๆ ว่า พระองค์จะไม่ประสูติเป็นคนทิเบต ซึ่งอยู่ภายใต้การปกครองของจีนอีกต่อไปแล้ว ข้อความนี้จึงเป็นการสะท้อนรอยราวฝังรากลึกของทิเบตกับจีนแผ่นดินใหญ่
การเผยแพร่ข้อความดังกล่าวผ่านหนังสือเล่มใหม่ สร้างเสียงฮือฮาไปทั่วโลก ทำให้ทางการจีนไม่ยอมนิ่งเฉย ออกมาเคลื่อนไหวตอบโต้ โดยกระทรวงต่างประเทศของจีนประกาศกร้าวว่า องค์ดาไลลามะองค์ปัจจุบัน ที่ขึ้นมาดำรงตำแหน่งได้นั้น เป็นเพราะได้รับการอนุมัติจากรัฐบาลจีน ดังนั้นการกลับชาติมาประสูติในแผ่นดินจีน ของพระพุทธเจ้าองค์ใดก็ตาม รวมถึงองค์ดาไลลามะ จะต้องปฏิบัติตามกฎหมายและระเบียบข้อบังคับของจีน
ทางการจีนประกาศว่า ไม่ว่าจะเป็นองค์ดาไลลามะ หรือพระพุทธเจ้าองค์ใดก็ตาม ที่ประสูติในแผ่นดินจีน ต้องอยู่ภายใต้กฏหมายของจีน ทำให้คณะรัฐบาลและสมาชิกรัฐสภาพลัดถิ่นของทิเบต ซึ่งอยู่ในเมืองธรรมศาลา รัฐหิมาจัลประเทศ ทางตอนเหนือของอินเดีย แสดงความไม่เห็นด้วยกับแถลงการณ์ของกระทรวงต่างประเทศจีนที่ระบุว่า องค์ดาไลลามะองค์ปัจจุบัน จะต้องได้รับการอนุมัติจากรัฐบาลจีน
ด้านคณะรัฐบาลและสมาชิกรัฐสภาพลัดถิ่นของทิเบต ซึ่งอยู่ในเมืองธรรมศาลา รัฐหิมาจัลประเทศ ทางตอนเหนือของอินเดีย แสดงความไม่เห็นด้วยกับแถลงการณ์ดังกล่าว โดยตอกย้ำว่า องค์ดาไลลามะเป็นผู้นำทางจิตวิญญาณของชาวทิเบตที่ถูกต้องตามกฎหมายอยู่แล้ว และตำแหน่งผู้สืบทอดทางจิตวิญญาณของทิเบตจะเป็นใคร ก็จะมีเพียงองค์ดาไลลามะแต่เพียงผู้เดียวเท่านั้นที่จะทรงกำหนดได้
พิสูจน์อย่างไร ว่าใช่ ‘คนเดิม’
สำนักข่าว Tibetan Review รายงานว่า พระพุทธศาสนานิกายทิเบตเชื่อว่าพระอาจารย์ที่บรรลุธรรมแล้วมีอำนาจกำหนดการเกิดใหม่ของตนเองได้ และมักใช้อำนาจนี้เพื่อช่วยเหลือสรรพสัตว์โดยตัดสินใจว่าจะเกิดใหม่เมื่อใดจึงจะเหมาะสมที่สุด อย่างไรก็ตาม ตามความเชื่อของจีน ประเพณีของชาวทิเบตถือว่า วิญญาณของพระภิกษุอาวุโสจะกลับชาติมาเกิดในร่างของเด็กหลังจากที่พวกเขาเสียชีวิตไปแล้ว
ดาไลลามะองค์ปัจจุบันคือผู้นำทางจิตวิญญาณของศาสนาพุทธองค์ที่ 14 พระนามเต็มคือ เชตสุน ซัมเผล งาวัง ลอบซัง เยเฉ เตนเสน ยัสโส พระองค์กำลังจะก้าวเข้าสู่วัย 90 ปี และปัจจุบันลี้ภัยอยู่ในเมืองธรรมศาลา แคว้นหิมาจัลประเทศ ทางตอนเหนือของประเทศอินเดีย ท่านมาจากครอบครัวชาวนาที่ยากจนในจังหวัดคูนดุน พื้นที่ห่างไกลของทิเบต และเป็นหนึ่งในบรรดาเด็กชายทั้งหมดจำนวน 16 คน ที่ได้ผ่านการคัดกรองจากโหราจารย์และเกจิอาจารย์ของทิเบตว่า น่าจะเป็นองค์ดาไลลามะที่ 13 กลับชาติมาประสูติ
ดร. นพ. มโน เลาหวณิช ผู้อำนวยการสถาบันคานธี อาจารย์ประจำวิทยาลัยนวัตกรรมสังคม มหาวิทยาลัยรังสิต ได้เผยแพร่ข้อมูมผ่าน ThaiPublica ว่า วิธีการคัดเลือกของทิเบตนั้น อาศัยผู้ที่อยู่ใกล้ชิดกับองค์ดาไลลามะองค์ก่อน คอยสังเกตถึงนิสัยใจคอ รสนิยมในการรับประทานอาหาร โดยเฉพาะรายละเอียดช่วงเวลาก่อนมรณภาพ ว่าท่านได้กล่าวอะไรไว้หรือไม่ รวมทั้งใช้โหราจารย์ทำนายอนาคต พิจารณาจากสิ่งที่เกิดขึ้นระหว่างมรณภาพและพิธีเผาศพ เช่น ทิศทางของควันลอยไปทางใด เป็นต้น
สำหรับองค์ดาไลลามะองค์ปัจจุบัน ได้ผ่านการคัดเลือก โดยพระลามะอาวุโสที่เคยปรนนิบัติองค์ดาไลลามะที่ 13 ตั้งคำถามทดสอบว่า ในตู้เก็บของใบนั้นขององค์ดาไลลามะที่ 13 ท่านเก็บอะไรเอาไว้ เด็กชายละโม โทนดุบ (พระนามเดิมของท่าน) กลับตอบถูกว่าคือฟันปลอม ในขณะที่เด็กชายคนอื่นไม่มีใครตอบได้เลย
รอยร้าวฝังลึก ทิเบตกับจีน
เริ่มต้นของรอยร้าวระหว่างดินแดนทิเบตกับจีน เกิดขึ้นในปีพ.ศ. 2493 กองทัพปลดแอกประชาชนจีนรุกรานเข้าดินแดนของทิเบต เพื่อปราบปรามระบบศักดินาและสังคมทาสที่มีกลุ่มศาสนาเป็นชนชั้นปกครอง ก่อนหน้านี้ทิเบตเป็นดินแดนที่ไม่ขึ้นกับประเทศใด จำต้องยอมลงนามในข้อตกลงที่กรุงปักกิ่ง ให้จีนมีอำนาจอธิปไตยเหนือดินแดนทิเบต ซึ่งชาวทิเบตไม่ยินดีเท่าไรนัก
ต่อมาอีก 10 กว่าปี จึงเกิดการลุกฮือของชนชาติทิเบตในกรุงลาซา จนทางการจีนต้องประกาศกฎอัยการศึกและปราบปรามผู้ประท้วง กลุ่มรัฐบาลทิเบตพลัดถิ่นเปิดเผยในภายหลังว่า เหตุการณ์ดังกล่าวคร่าชีวิตชาวทิเบตนับหมื่นคน ในปีพ.ศ. 2502 องค์ดาไลลามะปัจจุบันจึงได้เดินทางลี้ภัยเข้าประเทศอินเดียอย่างถาวร การเดินทางเต็มไปด้วยความลำบาก ท่านต้องปลอมตัวเป็นทหารจึงจะข้ามเขตได้ หลังจากนั้นท่านได้เขียนจดหมายไปถึงนายกรัฐมนตรีในขณะนั้นเพื่อขอลี้ภัย ทางรัฐบาลอินเดียอนุญาตให้ตั้งรัฐบาลทิเบตพลัดถิ่นได้ที่เมืองธรรมศาลา เกิดเป็นชุมชนชาวพุทธทิเบตอันเลื่องชื่อมาถึงปัจจุบัน
ความเคลื่อนไหวดังกล่าวทำให้รัฐบาลจีนประกาศอย่างเปิดเผยให้องค์ดาไลลามะเป็นผู้นำการแบ่งแยกดินแดน ทั้งการจีนจะประกาศจัดตั้งเขตปกครองตนเองชนชาติทิเบตอย่างเป็นทางการในปี พ.ศ. 2508 แต่ยังเกิดความขัดแย้ง เพราะมีการแบ่งพื้นที่ปกครองพิเศษเพียงครึ่งหนึ่งของดินแดนทิเบตแต่เดิม ส่วนครึ่งที่เหลือถูกผนวกเข้ากับมณฑลต่าง ๆ ของจีน เช่น เสฉวน ชิงไห่ หยุนหนัน เป็นต้น หลังจากนั้นก็ยังเกิดการปะทะระหว่างชาวทิเบตกับเจ้าหน้าที่ทางการจีน โดยเฉพาะเมื่อถึงวาระครบรอบวันลุกฮือ มักจบลงด้วยเหตุปะทะ การจลาจล และมีผู้เสียชีวิตไม่มากก็น้อย
