สปีชีส์ใหม่บุกทะเลอังกฤษ หลังอุณหภูมิร้อนดันสายพันธุ์เดิมหนีขึ้นเหนือ
11 สิงหาคม 2568 สำนักข่าว BBC รายงานว่า ปี 2025 น่านน้ำสหราชอาณาจักรมีอุณหภูมิสูงที่สุดตั้งแต่เริ่มการจดบันทึกมา และอาจสร้างความเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ต่อชีวิตสัตว์น้ำและภาคการประมง
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
การวิเคราะห์ข้อมูลเบื้องต้นของสำนักงานอุตุนิยมวิทยาโดย BBC ชี้ว่า อุณหภูมิผิวทะเลเฉลี่ยของน่านน้ำสหราชอาณาจักรในช่วง 7 เดือนแรกของปี 2025 สูงกว่าทุกปีตั้งแต่ปี 1980 ราว 0.2 องศาเซลเซียสทำลายถิติปี 2023 และปี 2024 ซึ่งทำให้น่านน้ำอังกฤษอุ่นกว่าหลายทศวรรษที่ผ่านมา และเป็นผลมาจากการเผาไหม้เชื้อเพลิงฟอสซิล
ความเปลี่ยนแปลงด้านอุณหภูมินี้อาจสร้างความเปลี่ยนแปลระลอกใหญ่ให้น่านน้ำอังกฤษด้วยการพาสัตว์สายพันธุ์ต่างถิ่นเข้ามาในน่านน้ำแห่งนี้ และสัตว์ท้องถิ่นจะต้องปรับตัวเข้ากับอุณหภูมิที่สูงขึ้น
น้ำอุ่นมาพร้อมสัตว์ต่างถิ่น
นักวิทยาศาสตร์และนักธรรมชาติวิทยาสมัครเล่นได้สังเกตสัตว์น้ำหลายสายพันธุ์ที่โดยทั่วไปแล้วจะไม่ปรากฎในน่านน้ำของประเทศอังกฤษ อาทิ หมึกหลายชนิด ปลาทูน่าครีบน้ำเงิน ที่โดยปกติพบในน่านน้ำเขตอบอุ่นและเขตร้อน และแมงกะพรุนกล่อง ที่มักพบในน่านน้ำชายฝั่งเขตอบอุ่น รวมถึงเขตอินโด-แปซิฟิก
การหลั่งไหลเข้ามาของสัตว์ต่างถิ่นหลายสายพันธุ์นั้น อาจมีสาเหตุมาจากการทำประมง หรือเกิดขึ้นตามวัฏจักรธรรมชาติ แต่นักวิจัยหลายคนยังคงชี้ว่าปัจจัยส่วนมากมาจากการเพิ่มขึ้นของอุณหภูมิมหาสมุทร
ดร. ไบรซ์ สจวร์ต นักวิจัยอาวุโสแห่งสมาคมชีววิทยาทางทะเล เมืองพลิมัท กล่าวถึงการเพิ่มขึ้นของสัตว์ต่างถิ่น
“สัตว์อย่างแมงกะพรุน อย่างหมึกต่าง ๆ เป็นสัตว์ชนิดที่คุณคาดหวังว่าจะตอบสนองต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศได้อย่างรวดเร็ว [...] ก็เหมือนกับนกคานารีในเหมืองถ่านหิน คือเป็นการเปลี่ยแปลงที่ค่อนข้างน่าประหลาด ที่เราเห็นได้ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา บ่งชี้ว่าระบบริเวศกำลังผันผวน”
ดอกเตอร์สจวร์ตอธิบายว่า ตลอดทศวรรษที่ผ่านมา จำนวนประชากรทูน่าครีบน้ำเงินเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องในทะเลอังกฤษทางตะวันตกเฉียงใต้ หนึ่งในนั้นคืออุณหภูมที่เพิ่มขึ้นและการจัดการประชากรปลาที่ดีขึ้น
แฮร์รี่ โพลคิงฮอร์น คือนักตกปลาอายุ 19 ปี เขาให้สัมภาษณ์กับ BBC ว่า เขาเห็นปลาทูน่าครีบน้ำเงินเป็นประจำในช่วงนี้ รวมถึงฝูงปลาขนาดใหญ่ที่กินอาหารอย่างบ้าคลั่ง
“เหมือนกำลังดูเครื่องซักผ้าในน้ำเลย คุณเห็นแต่ฟองน้ำสีาวกับครีบทูน่า แล้วก็มีทูน่ากระโดดขึ้นมา”
ฮีทเทอร์ แฮมิลตันเป็นอีกคนที่สังเกตการเปลี่ยนแปลง เธอดำน้ำสนอร์เกิลกับพ่อของเธอ เดวิด แฮมิลตัน ทุกสัปดาห์บริเวณชายฝั่งคอร์นวอลล์ เธอกล่าวว่า ได้ว่ายผ่านฝูงซาล์ปขนาดใหญ่ (ซาล์ป หรือ Salpidae คือสัตว์ทะเลชนิดหนึ่งขนาดคล้ายแมงกะพรุน กินสาหร่ายเซลล์เดี่ยวเป็นอาหาร และช่วยดูดก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์)
“คุณเห็นสายโซ่ขนาดใหญ่พวกนี้ได้เลย แทบจะเรืองแสงราวกับไฟนางฟ้า รู้สึกเหมอนหลุดไปอีกโลกเลย ไม่เคยเห็นมาก่อน” แฮมิตันกล่าว
แต่ความร้อนรุนแรง รวมกับการประมงเกินขนาด กำลังกดดันสัตว์น้ำเย็นในน่านน้ำอังกฤษอย่างปลาคอด และปลาหมาป่าต้องเผชิญวิกฤตในการอยู่รอดเช่นกัน ดอกเตอร์สตวร์จกล่าวถึง
“เราเห็นความเปลี่ยนแปลงได้ว่าสัตว์สายพันธุ์น้ำเย็นกำลังเคลื่อนที่ขึ้นเหนือ”
คลื่นความร้อนในทะเล หรือช่วงเวลายาวนานที่อุณหภูมิผิวทะเลสูงผิดปกติ ได้เกิดขึ้นรอบบริเวณบางส่วนของสหราชอาณาจักรแทบทั้งปี และเครื่องวัดที่ลอยอยู่ในทะเลบริเวณชายฝั่งสหราชอาณาจักร ซึ่งเรียกว่า WaveNet ยังตรวจพบอุณหภูมิทะเลที่สูงผิดปกติบางช่วง เครื่องวัดดังกล่าวดำเนินการโดยศูนย์สิ่งแวดล้อม การประมง และวิทยาศาสตร์การเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ (Cefas)
ศาสตราจารย์จอห์น พินนีการ์ ที่ปรึกษาหลักด้านการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศของ Cefas กล่าวถึงอุณหภูมิที่เพิ่มขึ้น
“ตลอดทั้งปี โดยเฉลี่ยทะเลอุ่นขึ้นกว่าที่เราเคยเห็น [สำหรับทะเลอังกฤษ] ทะเลอุ่นขึ้นตลอดศตวรรษที่ผ่านมา และเรายังเห็นคลื่นความร้อนเข้ามาอีกด้วย [...] ปรากฎการณ์ที่เคยเกิดขึ้นนาน ๆ ครั้งคล้ายเป็นสิ่งที่พบได้บ่อยมาก บ่อยมาก ๆ ”
เช่นเดียวกันกับคลื่นความร้อนบนบก อุณหภูมิมหาสมุทรเองก็เป็นผลมาจากความแปรปวนทางธรรมชาติและปรากฎการณ์ทงสภาพภูมิอากาศระยะสั้น ภาพที่เห็นได้ชัดคือ ท้องฟ้าสดใสและแดดแรง กับลมเบา ๆ ที่พบได้มกช่วงต้นดือนกรฎาคมที่ผ่านมา เป็นสาเหตุให้อุณหภูมิทะเลเพิ่ขึ้นอย่างรวดเร็ว
มหาสมุทรโลกได้ซึมซับความร้อนส่วนเกินกว่า 90% ของโลกเอาไว้ ความร้อนที่เกิดจากการปล่อก๊าซคาร์บอนของมนุษย์ และทให้คลื่นความร้อนมหาสมุทรเกิดขึ้นบ่อยครั้งมากขึ้นและรุนแรงขึ้น ดอกเตอร์แคโรไลน์ โรว์แลนด์ หัวหน้าฝ่ายมหาสมุทร ระบบน้ำแข็ง และการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ของสำนักงานอุตุนิยมวิทยา กล่าวถึง
“ปัจจัยหลักที่ส่งผลต่อคลื่นความร้อนมหาสมุทรรอบน่านน้ำอังกฤษคือการสั่งสมความร้อนในมหาสมุทร [...] เราคาดเดาว่าปรากฎการณ์เหล่านี้จะเกิดขึ้นบ่อยขึ้นเรื่อย ๆ และรุนแรงขึ้นเรื่อย ๆ ในอนาคต”
ที่มา: BBC
