ผู้ปกครองกว่า 33% เงินไม่พอจ่ายช่วงเปิดเทอม เฉลี่ย 26,039 บาทต่อคน
ใกล้เปิดเทอมปีการศึกษา 2568 บรรยากาศที่ควรเต็มไปด้วยความคึกคักกลับแฝงไปด้วยความกังวลของผู้ปกครองทั่วประเทศ เพราะแม้ลูกจะต้องได้เรียนดี มีชุดนักเรียนใหม่ กระเป๋าและอุปกรณ์ครบถ้วน แต่เศรษฐกิจที่ยังไม่ฟื้นตัวเต็มที่ ทำให้คำว่า "เปิดเทอม" กลายเป็นช่วงที่หัวใจผู้ปกครองว้าวุ่นไม่น้อย
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
จากผลสำรวจของมหาวิทยาลัยหอการค้าไทย พบว่า ปีนี้ผู้ปกครองมีค่าใช้จ่ายเฉลี่ยต่อคน 26,039 บาท เพิ่มขึ้นจากปีก่อนหน้า และเป็นปีที่มียอดเงินสะพัดสูงสุดในรอบ 16 ปี นับตั้งแต่เริ่มการสำรวจในปี 2553 โดยมูลค่าการใช้จ่ายรวมทั่วประเทศอยู่ที่ 62,614 ล้านบาท เพิ่มขึ้นจากปี 2567 ถึง 3.8%
ทั้งนี้หากแยกตามประเภทโรงเรียนพบว่า
- โรงเรียนรัฐบาลแบบปกติ มีค่าใช้จ่ายประมาณ 15,771 บาท/คน/เทอม
- โรงเรียนรัฐบาลแบบะพิเศษ มีค่าใช้จ่าย 41,723 บาท/คน/เทอม
- โรงเรียนเอกชน แบบปกติ มีค่าใช้จ่าย 35,627 บาท/คน/เทอม
- โรงเรียนเอกชน 2 ภาษา มีค่าใช้จ่าย 59,157 บาท/คน/เทอม
แม้ภาพรวมดูเหมือนเศรษฐกิจการศึกษาเดินหน้าได้ แต่ในระดับครัวเรือน ผู้ปกครอง 33.1% ยอมรับว่ามีเงินไม่พอกับค่าใช้จ่ายของบุตรหลาน และต้องหาทางออกด้วยการ “จำนำทรัพย์สิน” หรือ “กู้เงินทั้งในและนอกระบบ” รวมไปถึงยืมญาติพี่น้อง เพื่อให้ลูกได้ไปโรงเรียนอย่างไม่ขาดตกบกพร่อง
ค่าใช้จ่ายเปิดเทอมสูงขึ้นจริงหรือไม่?
ในผลการสำรวจได้ถามความเห็นของผู้ปกครองพบว่า 45.6% มองว่าค่าใช้จ่ายเท่าเดิมกับปีที่แล้ว ส่วนอีก 30.2% มองว่า ค่าใช้จ่ายมากขึ้นเล็กน้อย และ 4.5% บอกว่า ค่าใช้จ่ายมากขึ้นมาก และมีเพียง 19.7% เท่านั้นที่รู้สึกว่าใช้จ่ายน้อยลง
ข้อมูลการสำรวจเชิงลึกพบว่า ค่าใช้จ่ายที่ผู้ปกครองส่วนใหญ่จ่ายใน 5 หมวดหลักคือ
- ค่าเทอม เฉลี่ย 21,142 บาท
- ค่าบำรุงโรงเรียน (กรณีย้ายโรงเรียน,ค่าแป๊ะเจี๊ยะ) เฉลี่ย 8,876 บาท
- ค่าหนังสือ เฉลี่ย 2,566 บาท
- ค่าอุปกรณ์การเรียน เฉลี่ย 1,671 บาท
- ค่าชุดนักเรียน/ชุดพละ เฉลี่ย 2,069 บาท
- ค่าอุปกรณ์การเรียน เฉลี่ย 1,671 บาท
หมวดที่มีการ “จ่ายเพิ่มขึ้น” อย่างมีนัยสำคัญเมื่อเทียบกับปีก่อน ได้แก่ ชุดนักเรียน (+38.5%) รองเท้ากระเป๋า (+35.5%) และค่าธรรมเนียมบำรุงโรงเรียนเพิ่มขึ้น 95%
จากการเปรียบเทียบรายได้กับค่าใช้จ่ายช่วงเปิดเทอม พบว่า ผู้มีรายได้ต่ำกว่า 20,000 บาทต่อเดือนส่วนใหญ่ใช้จ่ายเกินรายได้ตัวเอง ยกตัวอย่าง:
- ผู้ที่มีรายได้ต่ำกว่า 10,000 บาท มีถึง 92.7% ใช้จ่ายเกินระดับรายได้
- กลุ่มรายได้ 10,000–20,000 บาท มีเกือบ 30% ที่ใช้จ่ายเกินรายได้
ขณะที่ผู้มีรายได้ระดับกลาง–สูง (40,000–90,000 บาท) แม้จะใช้จ่ายในระดับสูง แต่มีความสามารถในการรับภาระได้มากกว่า
ดังนั้นภาวะเศรษฐกิจในปัจจุบันส่งผลกระทบต่อค่าใช้จ่ายในการศึกษาของบุตรหลานซึ่งผู้ปกครอง 56.6% ตอบว่า ส่งผลกระทบมาก 23.6% ส่งผลกระทบปานกลาง มีเพียง 11%ที่ตอบว่าส่งผลกระทบน้อยและ 8.8% ไม่ส่งผลกระทบ
หนี้เพื่อการศึกษา: ภาระที่ต้องจำใจรับ
สภาพของผู้ปกครองในเวลานี้ถือว่าเปราะบาง ความช่วยเหลือจากรัฐอาจยังไม่ทั่วถึงผลสำรวจพบว่า หน่วยงานอย่าง กยศ. ยังคงเป็นความหวัง โดย 50% ของผู้ปกครองมองว่ามีความสำคัญ "มาก" และ 43.5% เห็นว่าสำคัญระดับ "ปานกลาง"
ขณะที่ธนาคารออมสิน ออกสินเชื่อพิเศษ "เปิดเทอม" วงเงินสูงสุด 10,000 บาท ดอกเบี้ยต่ำ 0.60% ต่อเดือน
ส่วนกระทรวงพาณิชย์ จัด "มหกรรมลดราคาสินค้า" เช่น เครื่องแบบนักเรียนลดราคา เสื้ออนุบาลเริ่มต้น 69 บาท เครื่องเขียนลดสูงสุด 50% คาดว่าจะช่วยประหยัดรวมกว่า 300 ล้านบาท
ที่มา:มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย
