5 เทรนด์ AI ปี 2026 แวดวงธุรกิจต้องจับตา จากมุมผู้บริหารระดับสูงพันคน

หลายคนอาจมองความผันผวนเป็นความเสี่ยง แต่แท้จริงแล้วมันอาจเป็นดาบสองคม ที่มีทั้งคุณและโทษ เพราะมันยังสามารถมอบโอกาสดี ๆ ให้ได้ด้วย  ทุกการค้นพบที่ยิ่งใหญ่มาพร้อมกับผลกระทบที่ไม่มีใครคาดคิด ยิ่งองค์กรเปลี่ยนผ่านได้เร็วเท่าไหร่ สิ่งที่ไม่แน่นอนก็ยิ่งเพิ่มพูนขึ้นเท่านั้น เมื่อองค์กรต้องเคลื่อนที่ด้วยความเร็วไปพร้อมกับ Generative AI และ Agentic AI การมองหา "พื้นฐานที่มั่นคงถาวร" จึงกลายเป็นความพยายามที่สูญเปล่า

ในทางกลับกัน ผู้นำที่มีวิสัยทัศน์กำลังมองหาความผันผวนเหล่านั้นด้วยซ้ำ เพราะช่องว่างในตลาดเดิมคือจุดที่โอกาสใหม่ๆ จะปรากฏขึ้น ผู้นำจะสร้างกลยุทธ์ที่ "ยืดหยุ่นแต่ไม่แตกสลาย" ท่ามกลางภูมิทัศน์ทางธุรกิจที่เปลี่ยนแปลงไปในปี 2026 ได้อย่างไร? และพวกเขาจะรักษาทั้งความก้าวหน้า ผลกำไร และการเติบโตอย่างยั่งยืนด้วยวิธีไหน?

Spotlight สรุปบทความจากผลสำรวจความคิดเห็นของผู้บริหารระดับสูง ระดับ CEO CFO และ CTO กว่า 1,000 ท่าน เพื่อตอบคำถามข้างต้น

ยุคที่ต้องอยู่กับ AI และความไม่แน่นอน

IBM Institute for Business Value ได้ร่วมมือกับ Phronesis สำรวจความคิดเห็นของผู้บริหารระดับสูง กว่า 1,000 ท่าน เกี่ยวกับอิทธิพลของปัจจัยทางเศรษฐกิจและภูมิรัฐศาสตร์ที่จะมีผลต่อการตัดสินใจในปี 2026 รวมถึงแผนการนำโมเดลธุรกิจที่ขับเคลื่อนด้วย AI มาใช้ และกลยุทธ์ที่พวกเขาคาดว่าจะนำไปสู่ความสำเร็จ

นอกจากนี้ ผลสำรวจดังกล่าวยังได้รวบรวมข้อมูลจากผู้บริโภคและพนักงานทั่วโลกอีก 8,500 คน เกี่ยวกับมุมมองทางเศรษฐกิจ วิธีการใช้ AI ทั้งในชีวิตส่วนตัวและในที่ทำงาน รวมถึงความรู้สึกที่มีต่อความเปลี่ยนแปลงในโลกแห่งความเป็นจริงที่มาพร้อมกับเทคโนโลยี AI

มุมมองจากผลสำรวจทั้งสองกลุ่มนี้อาจไม่ได้สอดคล้องกันเสมอไป แต่สิ่งที่พวกเขามีร่วมกันคือความตื่นตัวต่อการเปลี่ยนผ่านสู่ดิจิทัลและ "ยุคสมัยแห่ง AI" โดยทั้งสองกลุ่มต่างมองเห็นโอกาสท่ามกลางความไม่แน่นอน

ในฝั่งของผู้บริหารได้สะท้อนถึงความแข็งแกร่งและยืดหยุ่น แม้ว่าจะมีเพียง 1 ใน 3 ที่มีมุมมองบวกต่อเศรษฐกิจโลก แต่ผู้บริหารกว่า 84% กลับเชื่อมั่นในผลประกอบการขององค์กรตนเองในอนาคต ท่ามกลางความเสี่ยงทางภูมิรัฐศาสตร์ ผู้บริหาร 95% ยอมรับว่า พวกเขาต้องตัดสินใจให้รวดเร็วยิ่งขึ้นเรื่อย ๆ อย่างไรก็ตาม 96% มั่นใจว่าการตัดสินใจที่สำคัญและมีความเสี่ยงสูงที่สุดในปีที่ผ่านมาของพวกเขานั้น เป็นการตัดสินใจที่ถูกต้องแล้ว

ในขณะเดียวกัน พนักงานและผู้บริโภคเองก็มีความหวังเช่นกัน โดย 81% มั่นใจว่าพวกเขาจะสามารถก้าวทันความก้าวหน้าของเทคโนโลยีในที่ทำงานได้ในอนาคต แม้ว่าในความเป็นจริง พนักงานกว่า 61% จะคาดการณ์ว่าบทบาทหน้าที่ของตนจะเปลี่ยนไปอย่างมากในปี 2026 เนื่องจากการมาถึงของเทคโนโลยีใหม่ๆ เช่น โมเดล AI รุ่นใหม่ หรือ AI Agent (ตัวแทนอัจฉริยะ) และเกือบครึ่งหนึ่งยังมีความกังวลว่าเทคโนโลยีอาจทำให้งานของตนหมดความสำคัญลงภายในปี 2030

5 เทรนด์ธุรกิจ-ไอที ปี 2026

ในห้วงเวลาแห่งความเป็นไปได้นี้ มีโอกาสใดบ้างที่กำลังรออยู่? จากการศึกษาวิจัยของ IBM Institute for Business Value ระบุ 5 เทรนด์เทคโนโลยีเชิงกลยุทธ์ ที่กำลังส่งผลกระทบต่อภูมิทัศน์ทางธุรกิจ ซึ่งผู้บริหารควรจับตามองในปี 2026

เทรนด์ที่ 1 ตัดสินใจให้เร็วทัน Adaptive AI Agents

74% ของผู้บริหารกล่าวว่า ความผันผวนทางเศรษฐกิจและภูมิรัฐศาสตร์จะสร้างโอกาสทางธุรกิจใหม่ ๆ ให้กับองค์กรในปี 2026 แล้วการสร้างความสำเร็จท่ามกลางความระส่ำระสายนั้นมีลักษณะอย่างไร? 

งานวิจัยเผยให้เห็นว่าผู้บริหารส่วนใหญ่รู้ดีว่า "Adaptive AI Agents" หรือ ตัวแทน AI แบบปรับตัวได้ คือ วิวัฒนาการขั้นกว่าของ AI ทั่วไป จะเข้ามามีบทบาทมากขึ้นในปี 2026 ขณะที่ AI แบบเดิมทำได้เพียงตอบคำถามตามข้อมูลที่ถูกฝึกมา แต่ Aและเปลี่ยนแผนการทำงานได้เองหากสถานการณ์ไม่เป็นไปตามที่คิด

ผู้บริหารมองว่า เครื่องมือนี้จะเป็นขุมพลังที่ช่วยให้ตัดสินใจได้ดีขึ้นและเร็วขึ้น มีโอกาสมากกว่าถึง 2 เท่าที่จะมองเห็น "โอกาส" ในสภาวะความผันผวน และผู้บริหาร 90% กล่าวว่า พวกเขาจะสูญเสียความได้เปรียบหากองค์กรของพวกเขาไม่สามารถดำเนินงานได้แบบเรียลไทม์

เทรนด์ที่ 2 AI ปลดล็อกศักยภาพพนักงาน

ท่ามกลางกระแสความกังวลเรื่องเทคโนโลยีจะเข้ามาแย่งงาน ผลการสำรวจกลับเผยให้เห็นจุดเปลี่ยนที่น่าสนใจในปี 2026 เมื่อ "ทัศนคติ" ของพนักงานเปลี่ยนไปอย่างสิ้นเชิง โดยสัดส่วนของพนักงานในทุกกลุ่มช่วงอายุที่พร้อม "เปิดรับและสนับสนุน" การนำ AI มาใช้ในองค์กรนั้น สูงกว่ากลุ่มที่ต่อต้านอย่างน้อยถึง 2 เท่าตัว

เหตุผลสำคัญที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงนี้ คือการที่พนักงานเริ่มตระหนักว่าเครื่องมือ AI ไม่ใช่ "ศัตรู" ที่มาแย่งงาน แต่คือ "ทางออก"  ที่เข้ามาทำลายกำแพงความจำเจในการทำงาน:

• เปลี่ยนงานที่ "น่าเบื่อ" ให้เป็นงานที่ "สร้างสรรค์": พนักงานกว่า 61% ยืนยันว่า AI ช่วยเปลี่ยนลักษณะงานของพวกเขาให้น่าเบื่อน้อยลง โดยเข้าไปรับภาระในส่วนที่เป็นงานรูทีน หรืองานเอกสารที่ต้องทำซ้ำ ๆ ส่งผลให้พวกเขาสามารถขยับบทบาทไปทำงานเชิงกลยุทธ์ ที่ต้องใช้การวิเคราะห์ขั้นสูงและความคิดสร้างสรรค์ได้มากขึ้น

• การยกระดับทักษะโดยไม่เกี่ยงพื้นฐาน: ไม่ว่าจะเป็น "กลุ่มผู้เชี่ยวชาญ AI" ที่ใช้เครื่องมือได้อย่างคล่องแคล่ว หรือ "กลุ่มที่กำลังเริ่มต้นเรียนรู้" ต่างก็มองเห็นประโยชน์ในทิศทางเดียวกันว่า AI คือตัวช่วยลดภาระงานที่ไม่มีประสิทธิภาพ

• การปลดล็อก "เวลา" เพื่อ "คุณค่า": เป้าหมายสูงสุดของการนำ AI มาใช้ ไม่ใช่การลดจำนวนคน แต่คือการคืนเวลาให้กับพนักงาน เมื่อภาระงานที่จำเจถูกจัดการโดยระบบอัจฉริยะ พนักงานจึงมีเวลาเหลือเพียงพอที่จะไปโฟกัสกับงานที่มีคุณค่าสูง เช่น การสร้างความสัมพันธ์กับลูกค้า การคิดค้นนวัตกรรมใหม่ ๆ หรือการตัดสินใจในประเด็นที่ซับซ้อนซึ่งต้องใช้ดุลยพินิจของมนุษย์เท่านั้น

เทรนด์ที่ 3 ผู้ตรวจสอบผลงาน AI คือลูกค้า

ในยุคที่ทุกแบรนด์ต่างนำ AI มาใช้งาน สิ่งหนึ่งที่ผู้บริหารต้องตระหนักคือ "ลูกค้าไม่ได้ยอมรับ AI แบบหลับหูหลับตา" แต่พวกเขากำลังสวมบทบาทเป็นผู้ตรวจสอบ ที่คอยเฝ้าดูว่าแบรนด์จัดการกับข้อมูลและความเป็นส่วนตัวของพวกเขาอย่างไร

จากการศึกษาพบว่า สิ่งที่จะทำให้ผู้บริโภครู้สึกอุ่นใจ และกล้าเปิดใจใช้งาน AI ของแบรนด์ ไม่ใช่ความฉลาดล้ำเลิศเพียงอย่างเดียว แต่คือความโปร่งใส ที่น่าสนใจคือ ลูกค้าไม่ได้คาดหวังว่า AI จะต้องไร้ที่ติเสมอไป ผลสำรวจระบุว่า 56% ของผู้บริโภคยินดีที่จะมองข้ามข้อผิดพลาดเล็กๆ น้อยๆ เช่น AI ตอบผิดบ้าง หรือทำงานช้าบ้าง หากบริการนั้นมีความล้ำสมัยและตอบโจทย์ชีวิตพวกเขาจริงๆ

สรุปคือลูกค้ายอมรับ "ข้อบกพร่องทางเทคนิค" ได้ แต่พวกเขายอมรับ "การปิดบังข้อมูล" ไม่ได้ แบรนด์ที่อยากชนะในสมรภูมินี้จึงต้องหมั่นสื่อสาร อัปเดตข้อมูล และทำให้ลูกค้ารู้สึกว่าพวกเขายังเป็นผู้ควบคุมสถานการณ์อยู่เสมอ

เทรนด์ที่ 4 องค์กร 2026 ต้องใส่ใจ AI sovereignty

ในปี 2026 การมีเทคโนโลยีที่ล้ำสมัยอาจไม่เพียงพอที่จะทำให้ธุรกิจอยู่รอด แต่สิ่งที่สำคัญกว่าคือ "การควบคุมทิศทางของเทคโนโลยีนั้นได้อย่างเบ็ดเสร็จ" เพื่อรับมือกับความผันผวนของโลก องค์กรจำเป็นต้องยกระดับความสามารถในการยึดหลัก AI Sovereignty หรือ "อธิปไตยทาง AI"

อธิปไตยทางปัญญาประดิษฐ์ คือความสามารถขององค์กรในการควบคุมและกำกับดูแลระบบปัญญาประดิษฐ์ ข้อมูล และโครงสร้างพื้นฐานของตนเองได้ตลอดเวลา ผู้บริหารระดับสูงกว่า 93% ตระหนักว่าความยืดหยุ่นของข้อมูลและ AI จะเกิดขึ้นได้ก็ต่อเมื่อองค์กรมี "อธิปไตย" เป็นของตัวเอง สามารถควบคุมระบบโครงสร้างพื้นฐาน AI ของบริษัทได้อย่างเป็นอิสระ ไม่ใช่พึ่งพาเจ้าของเทคโนโลยีเพียงอย่างเดียว 

นอกจากนี้ การสร้างระบบ AI ในปี 2026 จะไม่ใช่แค่เรื่องของวิศวกรคอมพิวเตอร์ แต่เป็นเรื่องของการออกแบบ "ความรับผิดชอบ" (Accountability) เข้าไปในเนื้อผ้าของธุรกิจ เช่น ต้องตรวจสอบได้ว่าระบบยังทำงานในขอบเขต

เทรนด์ที่ 5 ก้าวข้ามขีดจำกัดด้วย "ความได้เปรียบเชิงควอนตัม"

การมาถึงของคอมพิวเตอร์ควอนตัมไม่ใช่เรื่องของอนาคตไกลตัวอีกต่อไป งานวิจัยระบุว่าเรากำลังเข้าใกล้จุดเปลี่ยนสำคัญภายในสิ้นปี 2026 ซึ่งจะเป็นยุคที่ "ความได้เปรียบเชิงควอนตัม" จะกลายเป็นตัวตัดสินผู้แพ้ชนะในโลกธุรกิจ

• ความได้เปรียบเชิงควอนตัม (Quantum Advantage) คืออะไร?

มันคือจุดเหนือชั้นของการประมวลผล โดยคอมพิวเตอร์ควอนตัมสามารถแก้โจทย์ที่คอมพิวเตอร์ในปัจจุบัน ไม่สามารถทำได้ หรือต้องใช้เวลานับพันปีในการคำนวณ ซึ่งความเหนือกว่านี้วัดได้จาก 3 มิติหลัก คือ 1) ความแม่นยำ (Accuracy): ให้คำตอบที่ละเอียดและถูกต้องในระดับที่ระบบเดิมทำไม่ได้ 2)ความรวดเร็ว (Speed): ลดเวลาการประมวลผลจากระดับปีหรือเดือน เหลือเพียงระดับนาทีหรือวินาที และ 3) ความคุ้มค่า (Cost-efficiency): ใช้ทรัพยากรน้อยกว่าเมื่อเทียบกับขนาดของปัญหาที่ซับซ้อนมหาศาล

แม้ว่าเทคโนโลยีนี้จะทรงพลังมาก แต่ข้อจำกัดสำคัญคือ "ความซับซ้อนระดับมหาศาล" องค์กรหนึ่งๆ ไม่สามารถสร้างหรือดูแลระบบควอนตัมให้มีประสิทธิภาพสูงสุดได้ด้วยตัวคนเดียว เพราะมันต้องการ พลังการคำนวณที่สูงลิ่ว ชุดข้อมูลที่มหาศาลและสมบูรณ์ และความเชี่ยวชาญเฉพาะด้าน