สิทธิเชลยศึกตามอนุสัญญาเจนีวาว่าด้วยการปฏิบัติต่อเชลยศึก

“อนุสัญญาเจนีวาว่าด้วยการปฏิบัติต่อเชลยศึก” เป็น 1 ใน 4 ฉบับ ของอนุสัญญาเจนีวาปี ค.ศ. 1949 ที่กำหนดหลักเกณฑ์และมาตรฐานสากลในการปฏิบัติต่อทหารที่ตกเป็นเชลยศึกระหว่างสงคราม เพื่อให้มั่นใจว่าเชลยศึกจะได้รับการดูแลอย่างมีมนุษยธรรมและได้รับความคุ้มครองตามหลักสิทธิมนุษยชน

 

อนุสัญญาเจนีวา ทั้ง 4 ฉบับ

 

ฉบับที่ 1 : คุ้มครองทหารที่บาดเจ็บและเจ็บป่วยในสนามรบ

ฉบับที่ 2 : คุ้มครองทหารที่บาดเจ็บ เจ็บป่วย และเรืออับปางในสงครามทางทะเล

ฉบับที่ 3 : คุ้มครองเชลยศึก

ฉบับที่ 4 : คุ้มครองพลเรือนในภาวะสงคราม รวมถึงผู้ที่อยู่ในดินแดนที่ถูกยึดครอง

 

สรุปสาระสำคัญ อนุสัญญาเจนีวาว่าด้วยการปฏิบัติต่อเชลยศึก

 

ในส่วน “การคุ้มครองทั่วไปแก่เชลยศึก”

 

ข้อ 12 - ความรับผิดชอบของประเทศที่กักกัน

 

• เชลยศึกอยู่ในอำนาจของรัฐ ไม่ใช่บุคคลหรือหน่วยที่จับกุม

• ประเทศที่กักกันต้องรับผิดชอบต่อการปฏิบัติต่อเชลยศึก

• การย้ายเชลยศึกทำได้เฉพาะไปยังประเทศภาคีที่สามารถปฏิบัติตามอนุสัญญา

• หากประเทศรับเชลยศึกไม่ปฏิบัติตามอนุสัญญา ประเทศต้นทางต้องดำเนินการแก้ไขหรือขอให้ส่งตัวกลับ และคำขอนั้นต้องได้รับการยอมรับ

 

ข้อ 13 - การปฏิบัติด้วยมนุษยธรรม

 

• เชลยศึกต้องได้รับการปฏิบัติอย่างมีมนุษยธรรมเสมอ

• ห้ามกระทำหรือปล่อยปละละเลยที่เป็นเหตุให้เชลยศึกเสียชีวิตหรือบาดเจ็บร้ายแรง

• ห้ามทดลองทางการแพทย์ วิทยาศาสตร์ หรือทันตกรรมที่ไม่จำเป็นกับเชลยศึก

• ต้องได้รับการคุ้มครองจากการประทุษร้าย ข่มขู่ เหยียดหยาม หรือการเปิดเผยต่อสาธารณะ

 

ข้อ 14 - การเคารพศักดิ์ศรี

 

• เชลยศึกมีสิทธิได้รับความเคารพในศักดิ์ศรีและเกียรติยศในทุกสถานการณ์

• ต้องได้รับสิทธิทางแพ่งเช่นเดียวกับตอนก่อนถูกจับ

• ประเทศที่กักกันต้องไม่จำกัดสิทธินั้น เว้นแต่จำเป็นจากการถูกควบคุมตัว

 

ข้อ 15 - การเลี้ยงดูและรักษาพยาบาล

 

• ประเทศที่กักกันต้องจัดเลี้ยงดูและรักษาพยาบาลเชลยศึกโดยไม่คิดค่าใช้จ่าย

 

ข้อ 16 - การปฏิบัติอย่างเท่าเทียม

 

• เชลยศึกทุกคนต้องได้รับการปฏิบัติอย่างเท่าเทียมกัน

• ไม่มีการเลือกปฏิบัติตามเชื้อชาติ สัญชาติ ศาสนา การเมือง หรือความแตกต่างอื่น ๆ

 

ที่มา : International Committee of the Red Cross (ICRC) - https://blogs.icrc.org/th/wp-content/uploads/sites/104/2017/06/GenevaConventions_2017_FInal1.pdf