จากกรณีมีม้าแข่งในฟาร์มที่ จ.นครราชสีมา ล้มตายพร้อมกันอย่างปริศนากว่า 42 ตัว สร้างความหวาดผวาให้กับเจ้าของฟาร์มว่ามีเชื้อโรคที่สามารถแพร่เชื้อสู่คนได้หรือไม่ เนื่องจากเหตุการณ์เช่นนี้ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน ซึ่งม้าแข่งแต่ละตัวมีราคาหลักแสนจนถึงหลักล้านบาท
ทั้งนี้สมาคมกีฬาขี่ม้าแห่งประเทศไทย ได้มีหนังสือขอความร่วมมือให้หลีกเลี่ยงการเคลื่อนย้ายม้าเข้าออกพื้นที่เสี่ยงเป็นการชั่วคราว เพื่อลดความเสี่ยงในการแพร่กระจายของเชื้อโรค และมีความตระหนักห่วงใยต่อทุกคนที่มีความเสี่ยง ซึ่งอาจจะได้รับผลกระทบจากเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น และขอให้ติดตามประกาศจากกรมปศุสัตว์หรือหน่วยงานราชการที่เป็นผู้รับผิดชอบโดยตรง
ล่าสุดวันที่ 27 มี.ค.63 นายนารา เกตุสิงห์ เลขาธิการสมาคมกีฬาขี่ม้าแห่งประเทศไทย ให้ข้อมูลกับทีมข่าวอมรินทร์ทีวี ว่า เบื้องต้นสาเหตุที่ทางสมาคมมีการออกจดหมายเช่นนี้ เนื่องจากสมาคมได้รับแจ้งจากสมาชิก ในพื้นที่ อ.ช่อง จ.นครราชสีมา เมื่อ 2-3 วันที่ผ่านมา มีหลายฟาร์มแจ้งว่ามีเหตุการณ์ม้าที่เลี้ยงไว้ล้มตายแบบฉับพลัน 30-40 ตัว แต่ยังไม่สามารถยืนยันจำนวนที่แน่ชัด เพราะในพื้นที่มีทั้งม้าที่เป็นของสมาชิกในสมาคม และยังมีคนเลี้ยงม้าที่เป็นชาวบ้าน ซึ่งไม่ได้เป็นสมาชิกของสมาคม
สำหรับอาการของม้ามีอาการไข้สูง ไม่ทานอาหาร ก่อนจะเกิดการน็อกและตายลง ซึ่งเป็นความผิดปกติ ทำให้สมาคมจึงต้องออกประกาศนี้เพื่อเป็นส่วนหนึ่งในการกระจายข่าว และหยุดการเคลื่อนย้าย แต่ถึงขณะนี้ทางสมาคมยังให้คำตอบไม่ได้ว่าสิ่งที่เกิดขึ้นเป็นโรคระบาดหรือไม่ ต้องรอผลการตรวจของเจ้าหน้าที่ปศุสัตว์ ที่ขณะนี้เข้าไปเก็บตัวอย่างในพื้นที่ไปแล้ว แต่ยอมรับว่าการเกิดเหตุเช่นนี้กับม้า ซึ่งปกติจะมีสุขภาพที่แข็งแรง อึด อดทน อาจเกิดจากโรคระบาด แต่ไม่น่าเกี่ยวข้องกับไวรัสโควิด-19 และไม่เกี่ยวกับการแพร่เชื้อจากคนสู่สัตว์ หรือสัตว์สู่คนแน่นอน อีกทั้งคนดูแลใกล้ม้าทุกคนไม่ได้มีอาการป่วยแต่อย่างใด
นายสุรพันธ์ ศิลปสุวรรณ นายอำเภอปากช่อง จ.นครราชสีมา เดินทางมาตรวจฟาร์มม้าแข่งแห่งหนึ่งที่มีม้าล้มตาย ซึ่งได้เก็บเลือดม้าไปตรวจที่ศูนย์ของกรมปศุสัตว์ แต่จะรู้ผลประมาณ 30 วัน
นายสุรพันธ์ กล่าวว่า ได้รับรายงานเมื่อวันที่ 26 มี.ค.63 ที่ผ่านมา มีม้าแข่งที่เลี้ยงในฟาร์ม ต.ขนงพระ และพื้นที่โดยรอบ จำนวน 10 ฟาร์ม มีม้าแข่งล้มตายรวม 42 ตัว เริ่มตายตั้งแต่วันที่ 24 ก.พ.63 ที่ผ่านมา โดยอาการเริ่มจากไม่กินหญ้า เซื่องซึม 2-3 วัน และตาบวม กรามบวม สุดท้ายเสียชีวิต แต่ในพื้น อ.ปากช่อง มีฟาร์มเลี้ยงม้าถึง 24 ฟาร์ม ก็ได้แจ้งให้ทำความสะอาดตัวม้า และคอกม้า
ทั้งนี้ยังไม่สามารถระบุชัดเจนว่า เป็นโรคอุบัติใหม่ หรือเกิดจากแมลงหรือเชื้ออะไร คงต้องรอผลจากการนำเลือดไปตรวจ แต่ได้รับแจ้งจากคนเลี้ยงม้าว่ามีฟาร์มม้าในพื้นที่ นำม้าลายมาพักก่อนจะส่งไปต่างประเทศ ไม่รู้ว่าจะกัดม้ามีเชื้อโรคมาด้วยหรือไม่ แต่เป็นเพียงการสันนิษฐานเท่านั้น แต่จากการตรวจสอบในฟาร์มพบว่ามีตัวริ้นบินตอมม้าเป็นจำนวนมาก ส่วนจะตายด้วยโรคอะไรคงต้องรอผลตรวจเลือดอีกครั้ง
นอกจากนี้เจ้าหน้าที่ปศุสัตว์ได้นำยาฆ่าเชื้อมาฉีดรอบ ๆ คอกเลี้ยงม้า และจะประสานไปยังด่านกักสัตว์นำรถโมบายมาฉีดยาฆ่าเชื้ออีกครั้ง และออกคำสั่งฟาร์มม้าที่มีม้าล้มตาย 10 ฟาร์ม ห้ามเคลื่อนย้ายม้าเด็ดขาด
นายสัตวแพทย์พศวีร์ สมใจ ปศุสัตว์จังหวัดนครราชสีมา เปิดเผยว่า ตนได้ลงพื้นที่ตรวจสอบที่เกิดเหตุในพื้นที่ อ.ปากช่อง จ.นครราชสีมา เบื้องต้นพบมีม้าแข่งล้มตายอย่างน้อย 42 ตัว สันนิษฐานว่าน่าจะป่วยเป็นโรคแอฟริกันฮอสซิกเนส (African horse sickness) ซึ่งเป็นโรคติดเชื้อร้ายแรงที่เกิดจากไวรัสม้าอาฟริกา ที่จะมีผลต่อม้าและลาเท่านั้น โดยมีแมลงเป็นพาหะนำเชื้อ และโรคนี้ถือเป็นโรคใหม่ที่ไม่เคยเกิดขึ้นในประเทศไทย
โดยขณะนี้ได้ส่งตัวอย่างม้าที่ล้มตายไปตรวจพิสูจน์อย่างละเอียด ที่สถาบันสุขภาพสัตว์แห่งชาติ ซึ่งคาดว่าจะทราบผลอีกประมาณ 1 สัปดาห์ อย่างไรก็ตามโรคนี้ไม่ใช่โรคติดต่อแต่อย่างใด แต่มีแมลงจำพวกริ้น เป็นพาหะนำโรค ทำให้ม้าที่ป่วยตายอย่างเฉียบพลัน ภายใน 2-3 ชม. เนื่องจากเชื้อโรคนี้จะเข้าไปทำลายระบบหายใจ ทั้งนี้เจ้าหน้าที่ได้เร่งฝังกลบม้าที่ล้มตายทั้งหมดทุกตัวแล้ว เพื่อไม่ให้แมลงที่เป็นพาหะนำโรคไปแพร่สู่ม้าตัวอื่นอีก
นายธวัช รัศมีฟาร์ม เจ้าของฟาร์มม้ารัศมี เปิดเผยว่า มีม้าในฟาร์ม 100 ตัว ซึ่งก็เพาะเลี้ยงไว้ขาย โดยเหตุการณ์ดังกล่าวเกิดขึ้นเมื่อวันที่ 22 มี.ค.63 ที่ผ่านมา ขณะนั้นได้เกิดพายุฝนคะนองขึ้นในอ.ปากช่อง ตอนแรกตนก็คิดว่าม้าป่วยธรรมดา หลังจากนั้นม้าในฟาร์มเริ่มทยอยตายทีละตัว 2 ตัว นำไปรักษาอย่างไรก็ไม่หาย
ทั้งนี้เปิดฟาร์มมา 25 ปี ตนก็ไม่เคยเจอสาเหตุแบบนี้ คาดว่าติดมาจากแมลง ส่วนอาการที่แสดงออกของม้า คือ อาการซึม หายใจไม่สะดวก ตาแดง กินอาหารน้อย น้ำลายไหล ที่สำคัญฉี่สีม่วง โดยขณะนี้ระบาดไปแล้ว 11 ฟาร์ม ในพื้นที่ อ.ปากช่อง ตนจึงอยากฝากเตือนว่าอย่าไปสัมผัสเด็ดขาด ให้ฝังทันที เพื่อป้องกันไวรัสตัวดังกล่าวที่ยังไม่รู้อีกด้วยว่าเป็นไวรัสชนิดใด
นายสัตวแพทย์สรวิศ ธานีโต อธิบดีกรมปศุสัตว์ กล่าวยืนยันว่า การที่ม้าล้มตายแบบนี้ไม่ระบาดสู่คน แต่โรคแอฟริกันฮอสซิกเนส เคยระบาดมาแล้วก่อนหน้านี้ ที่อาฟริกา ตะวันออกกลาง และอินเดีย ตั้งแต่ปี 48-54 สำหรับประเทศไทยจึงนับเป็นครั้งแรก โดยระยะฟักตัวจะอยู่ระหว่าง 2-21 วัน เวลาม้าจะล้มตายจะมีไข้สูง ไอ มีน้ำมูกเป็นฟอง เพียง 3 ชั่วโมงเท่านั้นก็สามารถทำให้ม้าตายได้ ส่วนวิธีป้องกันเบื้องต้นนั้นห้ามเคลื่อนย้ายในรัศมี 150 กม.
