เทพีแห่งรุ่งอรุณผู้มีปีกสีขี้เถ้า:ขุดพบฟอสซิลเทอโรซอร์ อายุ 209 ล้านปี

นักบรรพชีวินวิทยา ขุดพบกระดูกสัตว์เลื้อยคลานบินได้ที่เก่าแก่ที่สุดในอเมริกาเหนือ ฟอสซิลจากยุคไทรแอสซิกซึ่งมีอายุกว่า 209 ล้านปี เทอโรซอร์ชนิดใหม่ที่เพิ่งค้นพบ มีชื่อว่า Eotephradactylus mcintireae แปลว่า “เทพีแห่งรุ่งอรุณผู้มีปีกสีขี้เถ้า”

หากใครที่กำลังอินกับภาพยนตร์ Jurassic World: Rebirth ต้องบอกว่า ข่าวการขุดพบครั้งใหม่ล่าสุดนี้จะเติมเต็มจินตนาการในโลกดึกดำบรรพ์ของคุณได้แน่ๆ โดยเฉพาะแฟนคลับของ “สัตว์เลื้อยคลานที่บินได้” หรือ “เทอโรซอร์”

ตามรายงานของสำนักข่าว Reuters วันที่ 8 ก.ค. 2568 นักบรรพชีวินวิทยา ได้ขุดพบฟอสซิลในอุทยานแห่งชาติป่าหิน (Petrified Forest National Park) ตั้งอยู่ในรัฐแอริโซนา สหรัฐอเมริกา มีอายุย้อนกลับไป 209 ล้านปี ในยุคไทรแอสซิก (Triassic Period)

ประกอบด้วยซากดึกดำบรรพ์ของ ปลา กบ เต่า สัตว์นักล่าที่คล้ายจระเข้ สัตว์มีกระดูกสันหลังอย่างน้อย 16 ชนิด โดย 7 ชนิดเป็นชนิดที่ไม่เคยรู้จักมาก่อนและอื่นๆ เกือบ 1,500 ชิ้น

สิ่งที่น่าทึ่งที่สุดคือ พบซากดึกดำบรรพ์ของ “เทอโรซอร์” ที่เก่าแก่ที่สุดเท่าที่พบในอเมริกาเหนือ และเป็นเทอโรซอร์ชนิดใหม่ที่เพิ่งค้นพบ มีชื่อว่า Eotephradactylus mcintireae แปลว่า “เทพีแห่งรุ่งอรุณผู้มีปีกสีขี้เถ้า”

ซากของ “เทอโรซอร์” มีขนาดประมาณนกนางนวลตัวเล็ก

เป็นที่ทราบกันดีว่า “เทอโรซอร์” ในยุคแรกนั้นหายากมาก เนื่องจากสัตว์เลื้อยคลานที่สามารถบินได้ โครงกระดูกของพวกมันมักจะถูกทำลายก่อนที่จะกลายเป็นฟอสซิล

เพราะปีกที่เป็นหนังเหนียวซึ่งทอดยาวระหว่างลำตัวและนิ้วนางที่ยาวมาก ขนาดที่เล็กและกระดูกกลวง ทำให้บินได้ง่ายขึ้น ดังนั้น การค้นพบขากรรไกร กระดูกปีก และฟันของเทอโรซอร์ในยุคแรกถือเป็นโชคลาภสำหรับนักบรรพชีวินวิทยา

ยุคไทรแอสซิก เกิดขึ้นทันทีหลังจากการสูญพันธุ์ครั้งใหญ่ที่สุดของโลกเมื่อ 252 ล้านปีก่อน และสิ้นสุดลงด้วยการสูญพันธุ์ครั้งใหญ่ครั้งอื่นเมื่อ 201 ล้านปีก่อน ซึ่งส่งผลให้ไดโนเสาร์ซึ่งเป็นคู่แข่งสำคัญหลายตัวสูญพันธุ์ไป

ซึ่ง “ไดโนเสาร์” ได้ครองความยิ่งใหญ่อย่างไม่ต้องสงสัยใน ยุคจูราสสิก ในเวลาต่อมา ภัยพิบัติทั้งสองครั้งนี้ดูเหมือนว่าจะเกิดจากภูเขาไฟระเบิดอย่างรุนแรง

ฟอสซิลที่ฝังอยู่ในหินที่อุดมไปด้วยเถ้าภูเขาไฟเป็นตัวอย่างของระบบนิเวศเขตร้อนที่เจริญรุ่งเรือง ซึ่งมีแม่น้ำหลายสายไหลผ่านบริเวณขอบด้านใต้ของทะเลทรายอันกว้างใหญ่

“นี่จะเป็นสถานที่สุดท้ายที่คุณคาดว่าจะพบกระดูกเทอโรซอร์” Ben Kligman นักบรรพชีวินวิทยาจาก พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติว่าด้วยประวัติศาสตร์ธรรมชาติ (Smithsonian's National Museum of Natural History) และหนึ่งในนักวิจัยที่ทำการค้นพบนี้กล่าว

“เมื่อสัตว์เลื้อยคลานขนาดเท่านกนางนวลตัวนี้ กำลังโบยบินอยู่เหนือพื้นที่ทางตะวันออกของรัฐแอริโซนาในปัจจุบัน พื้นที่ดังกล่าวเป็นพื้นที่ราบลุ่มน้ำท่วมถึงซึ่งมีช่องทางน้ำไหลผ่าน ตะกอนที่กระแสน้ำพัดพามาทำให้กระดูกอันบอบบางเหล่านี้คงอยู่” เขากล่าว

จากฟันที่สึกกร่อนในขากรรไกรของ “เทอโรซอร์” Ben Kligman และเพื่อนร่วมงานของเขาเสนอว่า “เทอโรซอร์” ล่าเหยื่อที่เป็นปลาที่มีเกล็ดจำนวนมาก

ผลงานของศิลปินที่สร้างสรรค์ภูมิทัศน์ที่กลายเป็นฟอสซิล พืช และสัตว์ต่างๆ ที่พบในบริเวณกระดูกสัตว์ที่ห่างไกลในอุทยานแห่งชาติป่าหินในรัฐแอริโซนา ภาพประกอบโดย Brian Engh

“เทอโรซอร์” ที่เพิ่งได้รับการค้นพบใหม่นี้ ระบุชื่อใหม่ว่า Eotephradactylus mcintireae เชื่อกันว่าได้ล่าปลาที่อาศัยอยู่ในแม่น้ำในท้องถิ่น โครงกระดูกบางส่วนของเทอโรซอร์ประกอบด้วยขากรรไกรล่างที่มีฟัน ฟันแยกบางส่วน และกระดูกนิ้วที่ยาว ซึ่งช่วยสร้างส่วนประกอบของปีก

ปีกของมันกว้างประมาณสามฟุต (ประมาณหนึ่งเมตร) และกะโหลกศีรษะยาวประมาณ 4 นิ้ว มันมีเขี้ยวโค้งที่ด้านหน้าปากเพื่อใช้จับปลาขณะบินข้ามแม่น้ำ และมีฟันที่เหมือนใบมีดที่ด้านหลังขากรรไกรเพื่อใช้เฉือนเหยื่อ

นอกจาก “เทอโรซอร์” แล้ว ยังมีสัตว์ชนิดใหม่ชนิดอื่นๆ เข้ามาด้วย ได้แก่ “กบดึกดำบรรพ์”, สัตว์เลื้อยคลานคล้ายกิ้งก่า” และ “เต่า” ที่เก่าแก่ที่สุดชนิดหนึ่ง ซึ่งทั้งหมดมีลักษณะคล้ายคลึงกับญาติของพวกมันที่ยังมีชีวิตอยู่ในปัจจุบัน สัตว์กินเนื้อและกินพืชขนาดใหญ่ที่สุดในระบบนิเวศนี้ เป็นส่วนหนึ่งของสายพันธุ์สัตว์เลื้อยคลานที่เฟื่องฟูในสมัยนั้นแต่สูญพันธุ์ไปในเวลาไม่นานหลังจากนั้น

แม้ว่ายุคไทรแอสซิกจะเป็นจุดเริ่มต้นของยุคไดโนเสาร์ แต่กลับไม่พบไดโนเสาร์ในระบบนิเวศนี้ ซึ่งแสดงให้เห็นว่าไดโนเสาร์ยังไม่สามารถครองความเหนือกว่าได้

“เทอโรซอร์” เป็นญาติของ “ไดโนเสาร์”

“เทอโรซอร์” เป็นสัตว์มีกระดูกสันหลังกลุ่มแรกที่บินได้ ตามมาด้วย “นกและค้างคาว” ในเวลาต่อมา

เชื่อกันว่า “เทอโรซอร์” ปรากฏตัวขึ้นเมื่อประมาณ 230 ล้านปีก่อน ซึ่งเป็นช่วงเวลาเดียวกับ “ไดโนเสาร์” ยุคแรกๆ แม้ว่าซากดึกดำบรรพ์ที่เก่าแก่ที่สุดที่ทราบกันของ “เทอโรซอร์” จะย้อนไปได้ถึงประมาณ 215 ล้านปีก่อนในยุโรปก็ตาม

นักล่าที่ใหญ่ที่สุดในระบบนิเวศคือ “ญาติของจระเข้” ซึ่งมีความยาวประมาณ 20 ฟุต (6 เมตร) ซึ่งใหญ่กว่า “ไดโนเสาร์กินเนื้อ” ที่อาศัยอยู่ในส่วนนั้นของโลกในเวลานั้น

บนบก มีสัตว์เลื้อยคลานกินเนื้อสี่ขาจากกลุ่มที่เรียกว่า Rauisuchians

ในแม่น้ำ มีสัตว์กินเนื้อ ครึ่งบกครึ่งน้ำ จากกลุ่มที่เรียกว่า Phytosaurs อาศัยอยู่ ซึ่งมีรูปร่างคล้ายจระเข้ แต่มีความแตกต่างกันบางประการ เช่น รูจมูกอยู่ที่ด้านบนของหัวแทนที่จะเป็นปลายปาก

Rauisuchians, Phytosaurs และสายพันธุ์อื่นๆ ที่พบในฟอสซิลได้หายไปในช่วงการสูญพันธุ์ของ “ยุคไทรแอสซิก” ทว่า “กบและเต่าทะเล” ยังคงมีอยู่จนถึงทุกวันนี้

ในขณะที่ “เทอโรซอร์” ครอบครองท้องฟ้าจนกระทั่งดาวเคราะห์น้อยพุ่งชนเมื่อ 66 ล้านปีก่อน ซึ่งเป็น “จุดสิ้นสุดของยุคไดโนเสาร์”

ข้อมูลจาก : reuters , nationalgeographic.