ข่าวปลอมปั่นหัว สร้างภาพลบ รู้ทัน "การข่าว" "การสื่อสาร" ในภาวะสงคราม

หยุดโพสต์หยุดแชร์อย่าแพ้เสียงในหัว !! อาจทำให้ประเทศตกอยู่ในความเสี่ยง การข่าว การสื่อสาร สำคัญอย่างไรในภาวะสงคราม จากเหนือกว่าอาจตกเป็นรอง

ในสถานการณ์ล่าสุดของ เหตุปะทะชายแดนไทย–กัมพูชา มีข่าวปลอมหลากหลาย ถูกแชร์หนักบนโซเชียล โดยเฉพาะภาพเกี่ยวกับเครื่องบิน F‑16 ตกหรือถูกยิง

ข้อมูลที่ศูนย์ต่อต้านข่าวปลอมของไทยตรวจพบหลายสิบเรื่อง มีการยืนยันจากกองทัพว่าเป็นข่าวปลอม เช่น ทหารไทยยึดปราสาทพระวิหาร ยืนยันเป็นข่าวปลอม

ขณะที่นักข่าวสายทหาร "วาสนา นาน่วม" ยันอีกเสียง ไทยยึดกติกาสากล ไม่มีเป้าหมายเอาคืน แม้จะพลาดเล่ห์เหลี่ยมเขมรก็ตาม 

ในสถานการณ์อ่อนไหวเช่นนี้ การข่าว การสื่อสารข้อเท็จจริงต้องแม่นยำและเท่าทันต่อสถานการณ์เพราะ ข่าวปลอม มีแสนยานุภาพไม่ต่างจากอาวุธที่จะทำลายความเชื่อมั่นของประชาชนในประเทศ ความน่าเชื่อถือในสายตาประชาคมโลก รวมถึงองค์กรในระดับสากล

ทำไมการข่าวจึงสำคัญในภาวะสงคราม ?

การข่าวและการสื่อสารในภาวะสงคราม เครื่องมือพลิกเกมที่ทรงพลัง

ความสำคัญของ "การข่าว" ในภาวะสงคราม

"ข้อมูลคืออาวุธ" เพราะในภาวะสงคราม การตัดสินใจที่แม่นยำขึ้นอยู่กับข้อมูลข่าวสารที่ถูกต้อง รวดเร็ว และลึก

หน้าที่หลักของการข่าวในสงคราม

• ระบุภัยคุกคามล่วงหน้า : วิเคราะห์ความเคลื่อนไหวของข้าศึก เช่น การเคลื่อนพล, แผนโจมตี, อาวุธที่ใช้

• ประเมินศักยภาพของฝ่ายตรงข้าม : เช่น จำนวนทหาร ยุทโธปกรณ์ สภาพขวัญกำลังใจ

• กำหนดเป้าหมายเชิงยุทธศาสตร์ : สนับสนุนการตัดสินใจของฝ่ายบัญชาการ เช่น จะโจมตีที่ไหน เมื่อไร และอย่างไร

• ต่อต้านข่าวกรอง (Counterintelligence) : ป้องกันไม่ให้ข้อมูลของฝ่ายเรา "รั่วไหล" ไปถึงศัตรู

ความสำคัญของ "การสื่อสาร" ในภาวะสงคราม

"ไม่มีการสื่อสาร = ไม่มีการควบคุม"

การสื่อสารที่ดี หมายถึง

• บัญชาการได้แม่นยำ : ผู้บังคับบัญชาส่งคำสั่งถึงทหารแนวหน้าได้อย่างรวดเร็ว

• ตอบสนองสถานการณ์ได้ทันท่วงที : เช่น การส่งแพทย์ภาคสนามไปยังพื้นที่สู้รบ

• สร้างขวัญกำลังใจ : ข่าวดีหรือคำปลุกใจจากผู้นำมีผลโดยตรงต่อการรบ

• ควบคุมประชาชนภายในประเทศ : ป้องกันความตื่นตระหนก ให้ข้อมูลที่ถูกต้อง

ผลของ ข่าวปลอม (Fake News) ต่อสงคราม : อาวุธที่มองไม่เห็น แต่ทำลายได้จริง

ข่าวปลอมคือ "กระสุนล่องหน" ที่บ่อนทำลายขวัญกำลังใจ ความมั่นใจ และการควบคุมสถานการณ์

ตัวอย่างผลกระทบของข่าวปลอม

• ทำลายขวัญกำลังใจทหารและประชาชน เช่น ข่าวลือว่า "ฐานทัพล่ม" ทั้งที่ไม่จริง

• สร้างความเกลียดชัง เช่น ข่าวเท็จเกี่ยวกับการทำร้ายผู้บริสุทธิ์ กระทำการต่อเด็ก สตรี คนชรา หรือผู้พิการ

• ปลุกระดมให้ประชาชนแตกแยก เช่น ใช้ข่าวเท็จโจมตีรัฐบาลหรือผู้นำ

• เบี่ยงเบนความจริงทางการทูตส่งผลทำให้พันธมิตรระแวงกันเอง

• ทำลายความน่าเชื่อถือของสื่อหลัก ประชาชนไม่รู้ว่าข้อมูลไหนจริง สร้างความสับสน นำพาสู่ความไม่เชื่อมั่น

เทคนิคที่ฝ่ายตรงข้ามมักใช้ในการเผยแพร่ข่าวปลอม

• Deepfake (วิดีโอปลอมของผู้นำหรือทหาร)

• Bot & Troll Farm บนโซเชียลมีเดีย

• ปล่อยข่าวจริงบางส่วน + เท็จบางส่วน (Half-Truth)

• ใช้ Influencer หรือสื่อจำลอง (fake media outlet)

ยุคใหม่ของสงคราม : "สงครามข้อมูล" (Information Warfare)

สงครามไม่ได้สู้แค่ในสนามรบอีกต่อไป แต่ "สนามข้อมูล" กลายเป็นพื้นที่รบหลักในศตวรรษที่ 21

สงครามข้อมูลประกอบด้วย

1. การโฆษณาชวนเชื่อ (Propaganda) : ปลุกใจฝ่ายตน ทำลายภาพลักษณ์ฝ่ายตรงข้าม

2. การปั่นกระแส (Narrative Warfare): ควบคุมกรอบความคิดของสังคมผ่านข้อมูล

3. ไซเบอร์วอร์ (Cyber Warfare) : แฮ็กข้อมูลระบบข่าวสาร ระบบควบคุมทางทหาร

4. Social Media Warfare : ใช้ TikTok, X (Twitter), Facebook เป็นแนวหน้า

วิธี "รับมือข่าวปลอม" ในสงคราม

• ไม่แชร์ข่าวที่ยังไม่ชัวร์ โดยเฉพาะในกลุ่ม Line, Facebook

• ติดตามจากสื่อที่มีแหล่งข่าวชัดเจน

• ใช้เครื่องมือเช็กข่าวปลอม เช่น Google Fact Check, Cofact

• ถ้าเป็นข่าวจากต่างประเทศ ควรเช็กผ่านเว็บไซต์ขององค์กรสื่อใหญ่ เช่น BBC, Reuters, Al Jazeera

การข่าว + การสื่อสาร = เส้นเลือดใหญ่ของการรบ ส่วน ข่าวปลอม = โรคระบาดในสนามรบยุคดิจิทัล
สงครามในวันนี้ไม่ได้มีแต่เสียงปืน แต่เต็มไปด้วยเสียง "ข้อมูล" ที่แฝงอิทธิพล สร้างความเชื่อ และอาจกำหนดผลแพ้ชนะได้โดยไม่ต้องลั่นไก