คนจนมีสิทธิไหมคะ เนื้อเพลงแปลงจาก "สมองจนจน" เพลงดังล้อสังคมยุค 80's เสียดสีโครงสร้างความเหลื่อมล้ำ การศึกษา ฐานะการเงิน การงาน
"คนจนมีสิทธิไหมคะ คนจนมีสิทธิไหมคะ มีงานให้ทำไหมคะ ปริญญาไม่มี แต่มี...นะคะ" เพลงไวรัลคุ้นหูที่ร้องด้วยทำนองของ ลำซิ่ง เมื่อ 30 ปีที่แล้วโดย "เดือนเพ็ญ เด่นดวง" แชมป์ลำซิ่งงานกาชาด จ.กาฬสินธุ์ ปี 2539 ปัจจุบันได้แขวนไมค์ เป็นคุณยายยังสาว เลี้ยงหลานๆ และทำการเกษตรอยู่ที่ต่างจังหวัด
ก่อนที่จะมาเป็นเพลง "คนจนมีสิทธิไหมคะ" จริงๆ แล้วเคยเป็น "คนจนมีสิทธิไหมครับ" มาก่อน ซึ่งเพลงต้นฉบับก่อนที่จะมีการแปลงเนื้อร้อง มีชื่อว่า "สมองจนจน" ของ "มืด ไข่มุก (วงพลอย)" เพลงจังหวะสนุกที่ด่งดังในยุค 1980 มาแล้ว และเนื้อเพลงต้นฉบับนี้ก็เขียนเนื้อหาออกแนวเสียดสีสังคม ความเเหลื่อมล้ำในเรื่องจองฐานะ การงาน ที่บางครั้งคนเก่งอาจไม่ได้มีโอกาสเท่าคนที่มีเส้นสาย
"สมองจนจน" เป็นผลงานการร้องของ ศิลปิน มืด ไข่มุก (วงพลอย) ในอัลบั้ม สมาคมคนเจ็บๆ จำหน่าย: พฤศจิกายน 2531 หรือในปี 1988 สังกัด: ค่ายนิธิทัศน์ ดังนั้น เรียกได้ว่า เพลงนี้เป็นเพลงดี เพลงฮิตที่กลับมา "แจ้งเกิด" ใหม่ อีกครั้งในรอบ 35 ปี
หากเทียบเนื้อหาของเพลงที่กำลังเป็นไวรัลมในปัจจุบัน กับต้นฉบับจะเห็นว่าความต่างคือต้นฉบับ เน้นไปที่เรื่องของการเสียดสีสังคมไทย และโครงสร้างของสังคมในยุคนั้นในเรื่องของการทำงาน เช่น "คนจนมีเสียงไหมครับ มีอะไรให้ทำไหมครับ มีงานให้ทำไหมครับ เส้นไม่ใหญ่ไม่โต"
ส่วนเนื้อหาของ เดือนเพ็ญ เด่นดวง ที่ถูกแปลงมา แม้จะมีการพูดถึงอวัยวะเพศหญิงในบางจุด แต่ก่อนหน้าเนื้อเพลงได้เอ่ยถึงในเรื่องของ ฐานะ ความยากจนที่ทำให้ไม่สามารถเข้าถึงการศึกษา "คนจนมีสิทธิไหมคะ คนจนมีสิทธิไหมคะ มีงานให้ทำไหมคะ ปริญญาไม่มี" อีกทั้ง ยังสื่อไปในเรื่องที่ผู้หญิงถูกมองเป็นวัตถุทางเพศ หากฐานะไม่ดี การศึกษาไม่มี งานไม่ได้ทำ อาจมีทางออกเดียวที่เหลือตามเนื้อเพลงที่ได้พูดถึงบนโลกออนไลน์
ทั้งนี้ ไม่ว่าจะเป็นเนื้อหาเพลงทั้งต้นฉบับ หรือแม้แต่เนื้อหาของเพลงที่ถูกแปลงมา ต่างสื่อไปในทิศทางเดียวกันคือความเหลื่อมล้ำที่เกิดขึ้นในสังคมไทย อาจไม่ใช่แค่ในยุคก่อน แต่ปัจจุบันก็ยังคงมีให้เห็น ทั้งเรื่องของฐานะการเงิน โอากาสทางการศึกษา หรือแม้แต่โอกาสในทางการงานเช่นเดียวกัน
เนื้อเพลง สมองจนจน
..สมองดี ขาดที่ไม่มีทุน
คอยค้ำจุนก็เลยต้องเตะฝุ่น
ไม่สมบรูณ์ผู้ใหญ่ไม่เคยลุ้น
ความสมดุลแบบไทยกะญี่ปุ่น
พี่ยุ่นกระแทกแทบยับ.
ดอกเตอร์ไม่ยอมเย็บรับ
รับเย็บ..
คนจนมีสิทธิ์ไหมครับ
คนจนมีเสียงไหมครับ
มีอะไรให้ทำไหมครับ
มีงานให้ทำไหมครับ
เส้นไม่ใหญ่ไม่โต
โล่ห์ไม่มีจะโชว์
แต่งตัวก็ไม่โก้
แต่ไม่โป้นะครับ
คนจนมีสิทธิ์ไหมครับ
คนจนมีเสียงไหมครับ
มีอะไรให้ทำไหมครับ
มีงานให้ทำไหมครับ
ไม่ใช่คนคุยโว
ใช่ว่าดีแต่โม้
พุงมันอาจจะโร
แต่ไม่โง่นะครับ
สมองดี..แต่ขาดคนแบ็กอัพ
สลายลับความฝันจะเปิดผับ
มันหายวับ
ต่างชาติไม่ยอมรับ
ซ้ำถมทับจนเราประสาทกลับ
ไม่รู้จะทำไฉน..
ไม่รู้ไม่เคืองค้ายคอง
ของใครของใคร
คนจนมีสิทธิ์ไหมครับ
คนจนมีเสียงไหมครับ
มีอะไรให้ทำไหมครับ
มีงานให้ทำไหมครับ
เส้นไม่ใหญ่ไม่โต
โล่ห์ไม่มีจะโชว์
แต่งตัวก็ไม่โก้
แต่ไม่โป้นะครับ
คนจนมีสิทธิ์ไหมครับ
คนจนมีเสียงไหมครับ
มีอะไรให้ทำไหมครับ
มีงานให้ทำไหมครับ
ไม่ใช่คนคุยโว
ใช่ว่าดีแต่โม้
พุงมันอาจจะโร
แต่ไม่โง่นะครับ
....ดนตรี....
..สมองกุ้ง..
กลับใหญ่เป็นนายทุน
หรือผลบุญที่เขาประจบเก่ง
สมองมูลระดับไอคิวศูนย์
งานเพิ่มพูน
เพราะเขาประจบเก่ง
ไอ้เราก็กลัวจะเหม็น
เกิดมาก็เล่นไม่เปีย
เลียไม่เป็น...
