สาเหตุนอนไม่หลับมักเกิดมาจากความเครียดหรืออาจเป็นความผิดปกติของร่างกาย แต่ก็มีจำนวนไม่น้อยที่เกิดจากสุขอนามัยของการนอนหลับที่ไม่ดี
คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล อธิบายถึง สาเหตุนอนไม่หลับของคนเราส่วนใหญ่นั้นเกิดมาจากความเครียด และวิตกกังวล หรืออาจเป็นความผิดปกติของร่างกาย แต่ก็มีจำนวนไม่น้อยที่เกิดจากสุขอนามัยของการนอนหลับที่ไม่ดี
สุขอนามัยของการนอนหลับที่ดี คือ
1.ตื่นและนอนให้เป็นเวลาให้เป็นประจำทุกวัน การนอนมากเกินไปหรือน้อยเกินไปจะชักนำให้เกิดความผิดปกติของการนอนไม่หลับในเวลาต่อมาได้
2.ไม่งีบหลับในช่วงกลางวัน เพราะสาเหตุหนึ่งของคนที่นอนไม่หลับในเวลากลางคืนอาจเกิดมาจากการงีบหลับในเวลากลางวันนั่นเอง
3.ไม่ควรดื่มกาแฟหลังจากเที่ยงวันไปแล้ว เพราะกาแฟมีสารคาเฟอีนที่เป็นสารรบกวนการนอน มีฤทธิ์อยู่ได้นาน 8-10 ชั่วโมง การดื่มแอลกอฮอล์อาจจะช่วยให้หลับง่ายขึ้น แต่คุณภาพการนอนไม่ดีนัก อาจจะตื่นบ่อยได้
4.จัดห้องนอนให้ เงียบ เสียงที่ดังเป็นพักๆ สามารถรบกวนการนอนหลับได้ อุณหภูมิห้องพอเหมาะ ไม่ร้อนหรือเย็นจนเกินไป อุณหภูมิที่ร้อนรบกวนการนอนหลับได้ แต่อุณหภูมิที่เย็นเกินไปก็ไม่มีข้อมูลว่าจะทำให้หลับได้ดีขึ้น มีอากาศถ่ายเทได้สะดวก
5.ถ้าท่านรับประทานอาหารก่อนเข้านอน อย่าให้หนักท้องมาก หรือตรงข้ามอย่าปล่อยให้หิวมากก่อนเข้านอน เพราะความหิวหรืออึดอัดแน่นในท้องจากอิ่มมากไปก็รบกวนการนอนของท่านได้ การรับประทานนม หรือกล้วย อาจทำให้การนอนของท่านดีขึ้น เพราะอาหารเหล่านี้มีสารทริปโตเฟน ซึ่งช่วยในการนอนหลับ
6.การออกกำลังกายสม่ำเสมอช่วยเสริมการนอนหลับให้ดีขึ้น แต่ไม่ควรออกกำลังกายก่อนเข้านอน
7.หลีกเลี่ยงการขบคิดปัญหาต่างๆ ก่อนเข้านอน
8.เมื่อท่านนอนไม่หลับไม่ควรพยายามข่มตาหลับต่อไป ให้ลุกขึ้นไปทำอะไรอย่างอื่นแทนก่อน จนรู้สึกง่วงค่อยกลับมานอนใหม่
9.การใช้ยานอนหลับเป็นบางครั้งบางคราวอาจเป็นประโยชน์ แต่ถ้าใช้ติดต่อนานเกินไปย่อมไม่เป็นผลดี
สำหรับผู้ที่มีปัญหานอนไม่หลับและได้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมตามข้อปฏิบัติข้างต้นแล้ว แต่ไม่ดีขึ้น แนะนำว่าให้ปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ ไม่ควรหาซื้อมารับประทานเอง
