สุนัขพิตบูลกับเด็กเล็ก ความรัก ซื่อสัตย์ และกฎเหล็กที่ห้ามมองข้าม

พิตบูลกับเด็กเล็ก ความรัก ซื่อสัตย์ และกฎเหล็กที่ห้ามมองข้าม เอาตัวรอดอย่างไรเมื่อเผชิญหน้ากับสุนัขดุร้าย

เมื่อพูดถึงสุนัขที่ทั้งโลกต่างมีภาพลักษณ์สองขั้วอย่างสุดโต่ง ไม่มีพันธุ์ใดที่สะท้อนปรากฏการณ์นี้ได้ชัดเจนเท่ากับ “พิตบูล” ในสายตาของบางคน พิตบูลคือสุนัขที่ภักดี กล้าหาญ และพร้อมจะปกป้องครอบครัว ในขณะที่อีกหลายคนกลับมองว่าพิตบูลคือ “สัตว์อันตราย” ที่พร้อมทำร้ายโดยไม่เลือกหน้า ภาพจำสองด้านนี้เกิดจากทั้งประวัติศาสตร์การเพาะพันธุ์ การเลี้ยงดู การรายงานของสื่อ และเหตุการณ์อันน่าสลดใจที่ปรากฏซ้ำแล้วซ้ำเล่า

ในบทความนี้ เราจะพาไปสำรวจทุกแง่มุมของพิตบูล ตั้งแต่ที่มาและลักษณะนิสัย ความสัมพันธ์กับเด็กเล็ก การรับมือเมื่อต้องเผชิญหน้า ข้อกฎหมายและรับผิดชอบ เพื่อทำความเข้าใจอย่างแท้จริงว่าสุนัขพันธุ์นี้เป็นอย่างไร และเหตุใดสังคมจึงต้องเรียนรู้ที่จะอยู่ร่วมกับมันอย่างระมัดระวัง

กำเนิดอเมริกันพิตบูล

อเมริกันพิตบูลมีจุดกำเนิดมาจากประเทศอังกฤษในช่วงต้นศตวรรษที่ 19 เป็นการผสมพันธุ์ระหว่างสุนัขพันธุ์บูลด็อกและเทอร์เรียร์ในยุคนั้น เพื่อใช้ในการล่าสัตว์และ การแข่งขันล่อวัวกระทิง ซึ่งเป็นการจับสุนัขมาต่อสู้กับกระทิงเพื่อความบันเทิง

ต่อมาผู้อพยพได้นำสายพันธุ์นี้ไปยังสหรัฐอเมริกา และมีการพัฒนาสายพันธุ์ต่อจนเป็น อเมริกัน พิทบูล สุนัขที่มีฟันและกรามที่แข็งแกร่ง ทรงพลัง มีกล้ามเนื้อเป็นมัดๆ และมีความว่องไวสูง

ลักษณะนิสัยที่แท้จริง

แม้ภาพลักษณ์ของพิตบูลจะมีทั้งด้านดีและร้าย แต่ความจริงคือพิตบูลเป็นสุนัขที่มีทั้งจุดแข็งและจุดอ่อน

• กล้าหาญและมั่นใจ – สืบทอดจากประวัติการเพาะพันธุ์ ทำให้พิตบูลไม่หวาดกลัวง่าย

• ภักดีและรักเจ้าของ – หากเลี้ยงด้วยความรักและการฝึกที่เหมาะสม พิตบูลจะผูกพันกับเจ้าของอย่างลึกซึ้ง

• พลังงานสูงและต้องการการออกกำลังกายมาก – การขาดกิจกรรมอาจนำไปสู่ความหงุดหงิดและก้าวร้าว

• ดื้อแต่ฉลาด – ฝึกได้ แต่ต้องอาศัยความสม่ำเสมอและความเด็ดขาด

นิสัยเหล่านี้ไม่ได้บอกว่าพิตบูล “เลวร้าย” แต่สะท้อนให้เห็นว่า พิตบูลต้องการเจ้าของที่มีความรับผิดชอบ เข้าใจพฤติกรรม และสามารถเป็นผู้นำได้อย่างแท้จริง

พิตบูลกับเด็กเล็ก ประเด็นที่ถกเถียงกันมานานเรื่องความปลอดภัย

ประเด็นใหญ่ที่ถกเถียงกันมานานคือ พิตบูลเหมาะกับการอยู่ร่วมกับเด็กเล็กหรือไม่ งานวิจัยและสถิติในหลายประเทศพบว่า เหยื่อที่ถูกสุนัขกัดส่วนใหญ่เป็นเด็ก โดยพิตบูลเป็นสายพันธุ์ที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับอุบัติเหตุกัดคนบ่อย เหตุผลสำคัญคือแรงกัดที่รุนแรงและการกัดแบบ “ล็อกกราม” ทำให้เมื่อเกิดเหตุแล้วความเสียหายร้ายแรงกว่าสุนัขพันธุ์อื่น

แต่ในอีกมุมหนึ่ง ผู้ที่เลี้ยงพิตบูลอย่างเหมาะสมกลับบอกว่าสุนัขพันธุ์นี้อ่อนโยนและรักเด็ก หากผ่านการฝึกและเข้าสังคมตั้งแต่เล็ก

อย่างไรก็ตาม ไม่ว่าจะเลี้ยงดีเพียงใด หลักความปลอดภัยสำคัญที่สุดคือ ไม่ควรปล่อยให้เด็กเล็กอยู่ตามลำพังกับพิตบูล เพราะเด็กอาจไม่รู้ว่าการดึงหู จับหาง หรือเล่นแรง ๆ สามารถกระตุ้นให้สุนัขตอบสนองโดยสัญชาตญาณ

เมื่อเผชิญหน้ากับสุนัขดุร้าย : สิ่งควรทำและไม่ควรทำ

หากคุณพบสุนัขดุร้าย โดยเฉพาะในพื้นที่สาธารณะหรือสถานการณ์ที่ไม่แน่ใจ การตั้งสติคือกุญแจสำคัญ

สิ่งที่ควรทำ

• หยุดนิ่ง อย่าวิ่งหนี

• หันตัวเล็กน้อย ไม่จ้องตาตรง ๆ

• ใช้น้ำเสียงมั่นคงแต่ไม่ตะโกน เช่น “หยุด” หรือ “กลับไป”

• ใช้สิ่งของกั้น เช่น กระเป๋าหรือร่ม

• หากถูกกัด ให้ป้องกันอวัยวะสำคัญ และหากเป็นไปได้ใช้สิ่งแข็งกดจุดอ่อนไหว เช่น ตาหรือจมูก

สิ่งที่ไม่ควรทำ

• วิ่งหนี เพราะจะกระตุ้นสัญชาตญาณไล่ล่า

• กรีดร้องเสียงสูง เพราะทำให้สุนัขตื่นเต้น

• อย่าใช้กำลังยื้อ เพราะสุนัขมีแรงมากกว่า

แต่สำหรับ พิตบูล หรือ ร็อตไวเลอร์ อาจมีการรับมือที่ต่างออกไป ข้อมูลจาก thaipbs ระบุว่า เมื่อสุนัขเริ่มกัด สัญชาตญาณของคนคือมักจะ ปัดป้อง โวยวาย หรือกรีดร้อง แต่กับสุนัขสายพันธุ์ดังกล่าวจะกัดจนกว่าสิ่งที่มันคิดว่าเป็นศัตรูนิ่งเงียบ หรือหมอบกับพื้น จึงแนะนำว่าเมื่อถูกสุนัขกัดแล้ว ต้องไม่ดิ้น ให้ยอมทันที อดทน ไม่วิ่งหนี เพื่อให้สุนัขหยุดทำร้าย ส่วนในกรณียังไม่ถูกกัด แนะนำให้สังเกตอารมณ์ของสุนัข และหลีกเลี่ยงการเข้าหา

ข้อควรรู้เกี่ยวกับพิตบูลใน กทม.

• กำหนดเป็นสุนัขควบคุมพิเศษ : พิตบูล, ร็อตไวเลอร์, และสายพันธุ์อื่น ๆ ที่มีลักษณะดุร้าย ถือเป็นสุนัขควบคุมพิเศษที่ต้องมีมาตรการดูแลเป็นพิเศษ

• ต้องฝังไมโครชิป : เจ้าของต้องพาสุนัขไปทำเครื่องหมายระบุตัวตนถาวรด้วยการฝังไมโครชิปตามมาตรฐานที่ กทม. กำหนด และต้องนำใบรับรองไปแจ้งเจ้าหน้าที่

• การควบคุมเมื่อออกนอกสถานที่ : เมื่อพาสุนัขพิตบูลออกนอกสถานที่เลี้ยง ต้องปฏิบัติ ดังนี้

• สวมอุปกรณ์ครอบปาก

• ใช้สายจูงที่มั่นคงแข็งแรง

• จับสายจูงห่างจากคอสุนัขไม่เกิน 50 เซนติเมตร ตลอดเวลา

• การแจ้งหน่วยงาน: หากสุนัขมีพฤติกรรมทำร้ายหรือพยายามทำร้ายผู้อื่น ต้องแจ้งเจ้าหน้าที่เพื่อขอเปลี่ยนสถานะของสัตว์ให้ถูกต้องตามกฎหมาย

• โทษปรับ : การฝ่าฝืนกฎหมายอาจมีโทษปรับตามกฎหมายที่กำหนดไว้ใน พ.ร.บ. การสาธารณสุข

ข้อบัญญัติใหม่ว่าด้วยการเลี้ยงสัตว์ใน กทม.

• ข้อบัญญัติกรุงเทพมหานคร เรื่อง การควบคุมการเลี้ยงหรือปล่อยสัตว์ พ.ศ. 2567 มีผลบังคับใช้เมื่อพ้นกำหนด 360 วัน นับแต่วันประกาศในราชกิจจานุเบกษา (ประมาณวันที่ 10 มกราคม 2569)

• กฎหมายนี้มีจุดประสงค์เพื่อควบคุมประชากรสัตว์ ป้องกันโรค และลดปัญหาความเดือดร้อนรำคาญ เพื่อให้คนและสัตว์อยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข

พิตบูลไม่ใช่สัตว์ร้ายโดยกำเนิด แต่ก็ไม่ใช่สุนัขที่เหมาะสำหรับทุกคน พวกมันคือ “ดาบสองคม” ที่อาจเป็นทั้งเพื่อนรักผู้ซื่อสัตย์หรือภัยคุกคามหากเลี้ยงอย่างประมาท ความจริงที่ไม่ควรมองข้ามคือพิตบูลมีแรงและสัญชาตญาณที่เหนือกว่าสุนัขพันธุ์อื่น เจ้าของจึงต้องเลี้ยงด้วยความเข้าใจ วินัย และความรับผิดชอบสูงสุด

สำหรับครอบครัวที่มีเด็กเล็ก การเลี้ยงพิตบูลไม่ใช่เรื่องที่ควรมองเบา ต้องชั่งน้ำหนักระหว่างความรักและความเสี่ยงให้รอบด้าน และสำหรับสังคม การรู้จักวิธีรับมือเมื่อต้องเผชิญหน้าพิตบูลคือทักษะชีวิตที่อาจช่วยป้องกันอันตรายได้

ท้ายที่สุดแล้ว คำตอบไม่ได้อยู่ที่ว่า “พิตบูลอันตรายหรือไม่” แต่คือ “เจ้าของพร้อมรับผิดชอบต่อพฤติกรรมของพิตบูลมากพอหรือเปล่า”

อ้างอิง :

1. American Veterinary Medical Association (AVMA). (2014). Dog Bite Risk and Prevention: The Role of Breed. https://www.avma.org/resources-tools/literature-reviews/dog-bite-risk-and-prevention-role-breed

2. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). (2000). Breeds of dogs involved in fatal human attacks in the United States between 1979 and 1998. Journal of the American Veterinary Medical Association, 217(6), 836–840. https://doi.org/10.2460/javma.2000.217.836

3. Patronek, G. J., Slater, M., & Marder, A. (2010). Use of a number-needed-to-ban calculation to illustrate limitations of breed-specific legislation in decreasing the risk of dog bite–related injury. Journal of the American Veterinary Medical Association, 237(7), 788–792. https://doi.org/10.2460/javma.237.7.788

4. ASPCA. (2022). Pit Bulls and Breed Discrimination. https://www.aspca.org/pet-care/dog-care/pit-bulls-and-breed-discrimination

5. National Canine Research Council. (2013). The Pit Bull Placebo: The Media, Myths and Politics of Canine Aggression. http://www.nationalcanineresearchcouncil.com

6. American Kennel Club (AKC). (2023). Responsible Dog Ownership: Pit Bull Breeds. https://www.akc.org

7. ASPCA. (2021). Dog Care: Training and Behavior Tips for Pit Bulls. https://www.aspca.org/pet-care/dog-care

8. Humane Society of the United States. (2020). Pit Bull Dogs: Myths and Facts. https://www.humanesociety.org/resources/pit-bull-dogs

9. McMillan, F. D. (2017). Mental health and behavioral disorders of dogs. CAB International.