ฮีทสโตรกไม่เลือกฤดู เคสไรเดอร์ตับ-ไตวาย กล้ามเนื้อสลาย ชีวิตแขวนบน ICU

ฮีทสโตรกไม่เลือกฤดู หน้าฝนก็เสี่ยง หมอเผยเคสเตือนภัยสุขภาพ ไรเดอร์วัย 21 เป็นลมแดด สู่ภาวะไตวาย ตับวาย กล้ามเนื้อสลาย ชีวิตแขวนบน ICU

หลายคนอาจคิดว่าภาวะลมแดดหรือฮีทสโตรกเป็นเรื่องเฉพาะหน้าร้อน แต่ในช่วงหน้าฝน โดยเฉพาะในประเทศไทย ที่มีอากาศร้อนชื้นสูง ก็มีความเสี่ยงต่อภาวะนี้ไม่แพ้กัน ความร้อนและความชื้นมีบทบาทสำคัญในการแย่ลงของสภาวะทางร่างกาย โดยเฉพาะในผู้ที่อยู่กลางแจ้งหรือในสภาพแวดล้อมที่ระบายอากาศไม่ดี

ฮีทสโตรก อาการรุนแรงถึงเสียชีวิตได้

โรคลมแดด หรือ Heat Stroke เป็นภาวะ ที่ร่างกายไม่สามารถปรับตัวหรือควบคุมระดับความร้อนภายในร่างกายได้ ทำให้อุณหภูมิในร่างกายสูงขึ้นเรื่อย ๆ เมื่ออุณหภูมิของร่างกายสูงขึ้นจากการเผชิญกับสภาพอากาศที่มีความร้อนสูง เช่น การออกกำลังกายหรือทำกิจกรรมท่ามกลางอากาศร้อนจัดเป็นเวลานาน ซึ่งพบว่ามีอุบัติการณ์เพิ่มมากขึ้นในฤดูร้อน อาการจะเริ่มจากอุณหภูมิร่างกายค่อย ๆ สูงขึ้น เมื่อเกิน 40 องศาเซลเซียส ร่างกายจะไม่สามารถควบคุมได้ ทำให้รู้สึกผิดปกติ ปวดศีรษะ หน้ามืด กระสับกระส่าย ซึม สับสน ชัก ไม่รู้สึกตัว ร่วมกับมีอาการคลื่นไส้อาเจียน หัวใจเต้นเร็ว หายใจหอบ ตัวแดง ถ้าปล่อยทิ้งไว้ให้มีอาการอาจส่งผลกระทบ ที่รุนแรงต่อระบบสมอง หัวใจ ไต และกล้ามเนื้อ หากไม่ได้รับการรักษาอาจเกิดภาวะแทรกซ้อน และทำให้ผู้ป่วยเสียชีวิตได้

ทำไม "หน้าฝน" ก็เกิดภาวะลมแดดได้?

แม้จะไม่ใช่หน้าร้อน แต่ในช่วงหน้าฝน มีปัจจัยหลายอย่างที่ทำให้ร่างกายเกิดภาวะลมแดดหรือฮีทสโตรกได้

1. ความชื้นสูง : ฝนตกและอากาศชื้นสูง ทำให้ความสามารถของร่างกายในการระบายความร้อนผ่านการเหงื่อออกลดลง การระเหยของเหงื่อไม่ดี ทำให้ร่างกายร้อนสะสมมากขึ้น ([jiuwellness.com][2], [Bumrungrad International Hospital][3])

2. อากาศร้อนจัดแทรกในบางวัน : หลายพื้นที่อาจมีอุณหภูมิสูงแผ่วผลาบระหว่างฝน ซึ่งหากเจอความร้อนสูงและชื้นพร้อมกัน โอกาสเกิดลมแดดสูง

3. การระบายอากาศที่ไม่ดี พื้นที่เปียกหรือแออัด : เช่น ในบ้าน โรงเรียน หรือรถ บางแห่งอาจมีการระบายอากาศไม่ดี ระบายความร้อนไม่ออก จึงกักอากาศร้อน

4. กิจกรรมกลางแจ้ง : เช่น การเดิน ทำงานกลางแจ้งติดต่อกันเป็นระยะเวลานาน โดยเฉพาะในช่วงฝนที่ร้อนและชื้น เสี่ยงต่อภาวะลมแดดได้

เคสเตือนภัยสุขภาพ หนุ่มไรเดอร์เป็นลมแดด ชักหมดสติ ตรวจพบมีอาการตับวาย ไตวาย

เพจฯ สาระสมองกับ อจ.หมอสุรัตน์ ได้ออกมาเผยเคสเตือนภัยสุขภาพ ผู้ป่วยชายอาชีพไรเดอร์ ตับวาย ไตวาย กล้ามเนื้อสลาย เกล็ดเลือดต่ำ เลือดในกระเพาะอาหาร สาเหตุจาก เป็นลมแดด

"Round ward เช้า ใน icu รพ. ของเรา Rider ค่ายหนึ่ง อายุ 21 ปี ลมแดด อุณภูมิกาย 40 องศา คนพบนอนเพลีย ชัก กลางแดดจัด พาส่ง รพ. สิ้นสติ

สรุป เป็นลมแดด คือ อากาศมันร้อนมาครับ ที่เชียงใหม่ น้องก็คงวิ่งรถตลอดแล้ว การระบายเหงื่อของเสื้อ มันคงแย่ด้วย ก็เห็นเค้าใส่เสื้อหนาๆ กัน ก็สงสัยนะ เค้าไม่ร้อนเหรอ

ตรวจ มีตับวาย ไตวาย กล้ามเนื้อสลาย CK 90,000 ชักแรกรับ ฉี่เป็นสีโค้กเลย แถมวันนี้ เกล็ดเลือดต่ำอีก เป็น DIC เลือดมาออกซ้ำในกระเพาะอาหารซ้ำอีก

ก็ น่าสงสารครับ ทำมาหากิน ทนร้อน จนเป็นลมแดดขั้นรุนแรง อย่าคิดว่า ลมแดด มีแต่หน้าร้อน เมย. นะครับ หน้าฝนนี่ก็เจอ ฝากเตือน น้องๆ ไรเดอร์นะครับ ดูแลสุขภาพตัวเองด้วย ฝากเพื่อน หากสั่งอาหาร tip ได้ ก็ช่วย tip ไป บ้าง เอื้อเฟื้อกันไป ปล. วันนี้ หยุดชัก และเริ่มฟื้นแต่อวัยวะ ยังวายอยู่ "

สัญญาณเตือน ฮีทสโตรกมาอย่างไร?

อาการเบื้องต้น : เช่น ปากแห้ง คลื่นไส้ เหงื่อออกมาก อ่อนเพลีย มีผื่นแดง หรือเป็นตะคริว

อาการรุนแรง : เช่น สับสน ชัก หมดสติ อุณหภูมิร่างกายสูงเกิน 40 °C กระหายน้อยหรือไม่มีการปัสสาวะ เต้นหัวใจเร็ว หยุดเหงื่อ อ่อนแรงมาก หรือมีการหายใจผิดปกติ ต้องรีบส่งโรงพยาบาลทันที

ใครควรระวังเป็นพิเศษ?

เด็กเล็ก, ผู้สูงอายุ, หญิงตั้งครรภ์ และ ผู้ที่มีโรคเรื้อรัง เช่น โรคหัวใจ–หลอดเลือด หรือกินยาบางชนิด เช่น ยาขับปัสสาวะ, ยาต้านโคลิแน็กนัก ฯลฯ ซึ่งอาจรบกวนการควบคุมอุณหภูมิจนเพิ่มความเสี่ยงฮีทสโตรก

วิธีป้องกันลมแดดในหน้าฝน

ป้องกันภายนอก

ติดตามสภาพอากาศ : หลีกเลี่ยงกิจกรรมกลางแจ้งช่วงที่ร้อนชื้นที่สุดของวัน

ทำให้พื้นที่อยู่เย็น : ปิดม่านในช่วงแดดแรง เปิดพัดลมหรือเครื่องปรับอากาศช่วงเย็นถึงกลางคืน

ใส่เสื้อผ้าเหมาะสม : เลือกผ้าที่ระบายอากาศได้ดี เช่น ผ้าฝ้าย หลวม เย็นสบาย ฯลฯ

พกของคลายร้อน : เช่น ผ้าเปียก, พัดลมพกพา ฯลฯ เพื่อใช้ลดอุณหภูมิร่างกายเมื่อจำเป็น

ดื่มน้ำเป็นประจำ : แม้ไม่รู้สึกกระหาย และพกขวดน้ำติดตัวเสมอ

ใช้ ORS ผงน้ำตาลเกลือแร่ : ทดแทนการสูญเสียน้้าและเกลือแร่จากสาเหตุต่าง ๆ เช่น เหงื่อออกมากหรือคลื่นไส้ เพื่อรักษาสมดุลเกลือแร่

การปฐมพยาบาลเบื้องต้นเมื่อสงสัยฮีทสโตรก

การปฐมพยาบาลกลุ่มผู้ป่วยที่เป็นโรคฮีทสโตรก อย่างแรกคือ ต้องดูว่าผู้ป่วยมีภาวะความรู้สึกตัวที่ผิดปกติไปหรือไม่ ถ้ามีภาวะความรู้สึกตัวที่ผิดปกติไป ให้ไปคลำชีพจรดูว่าการหายใจผิดปกติหรือไม่ ถ้ามีการหายใจที่ผิดปกติ ต้องทำ CPR และโทร 1669 เพื่อเรียกรถพยาบาลมารับผู้ป่วยไปโรงพยาบาลอย่างรวดเร็ว

ในกลุ่มผู้ป่วยที่ยังมีความรู้สึกตัวที่ปกติดีอยู่ ก็สามารถนำผู้ป่วยเข้ามาในที่ร่มได้ และให้ผู้ป่วยดื่มน้ำ และรีบลดอุณหภูมิกายโดยการเช็ดตัวด้วยน้ำเย็น (แต่ไม่เย็นจัด) ถ้ามีพัดลม สามารถเปิดพัดลมได้
หากมีอาการรุนแรง เช่น หมดสติ ชัก สับสน หรืออุณหภูมิสูงเกินกว่า 40 องศา ควรรีบพาไปโรงพยาบาลทันที

แม้จะอยู่ในฤดูฝน แต่ภาวะ ลมแดด และ ฮีทสโตรก มีความเป็นไปได้สูงหากไม่ระวัง โดยเฉพาะเมื่ออากาศร้อนชื้น ความชื้นสูงลดประสิทธิภาพการระบายความร้อนของร่างกาย การป้องกัน เช่น ดื่มน้ำเพียงพอ ใส่เสื้อผ้าระบายอากาศดี และรู้วิธีปฐมพยาบาล สามารถช่วยลดความเสี่ยงเหล่านี้ได้

อ้างอิงข้อมูล

- เพจฯ สาระสมองกับ อจ.หมอสุรัตน์

- กรมการแพทย์

- https://en.wikipedia.org/wiki/Heat_illness?utm_source=chatgpt.com "Heat illness"

- https://jiuwellness.com/en/rainy-season-in-thailand-an-overlooked-health-challenge/?utm_source=chatgpt.com "Rainy Season in Thailand: An Overlooked Health Challenge - JIU Wellness"

- https://www.bumrungrad.com/en/health-blog/june-2015/know-what-to-expect-Thailand-rainy-season-bumrungrad-best-jci-hospital-bangkok-thailand?utm_source=chatgpt.com "Thailand's rainy season | Bumrungrad Hospital Bangkok Thailand"

- https://www.unicef.org/thailand/stories/heat-wave-safety-tips?utm_source=chatgpt.com "Heat wave safety tips | UNICEF Thailand"