รู้จัก “ประตูรถยนต์แต่ละประเภท” แบบไหนใช้งานจริง แบบไหนแค่โชว์

ในช่วงเริ่มต้นของการพัฒนารถยนต์ในปลายศตวรรษที่ 19 และต้นศตวรรษที่ 20 รถยนต์หลายคันไม่ได้มีประตูอย่างที่เราคุ้นเคยกันครับ บ้างก็เป็นเพียงโครงสร้างเปิดโล่ง ไม่มีอะไรมาปิดกั้นผู้โดยสารมากนัก การขึ้นลงรถก็อาจจะไม่ได้สะดวกสบายเท่าปัจจุบัน

การเกิดขึ้นของประตูบานพับแบบดั้งเดิม

เมื่อรถยนต์เริ่มมีการออกแบบตัวถังที่สมบูรณ์มากขึ้น ความจำเป็นในการมีประตูเพื่อความปลอดภัยและความสะดวกสบายก็เพิ่มขึ้น ประตูบานพับด้านหน้า (Hinged Front Doors) จึงกลายเป็นรูปแบบแรกๆ ที่แพร่หลาย ด้วยกลไกที่ไม่ซับซ้อนและใช้งานได้จริง

• ช่วงต้นศตวรรษที่ 20 รถยนต์ส่วนใหญ่เริ่มมีประตูบานพับด้านหน้า เพื่อให้ผู้ขับขี่และผู้โดยสารด้านหน้าเข้าออกได้สะดวกขึ้น รถยนต์บางรุ่นในยุคนั้นอาจจะยังไม่มีประตูสำหรับผู้โดยสารตอนหลัง หรืออาจจะเป็นเพียงแผ่นปิดง่ายๆ

การมาของประตูสำหรับผู้โดยสารตอนหลัง

เมื่อรถยนต์เริ่มมีขนาดใหญ่ขึ้นและรองรับผู้โดยสารได้มากขึ้น ประตูสำหรับผู้โดยสารตอนหลังก็เริ่มมีความสำคัญ

• ช่วงต้นถึงกลางศตวรรษที่ 20: รถยนต์ 4 ประตูเริ่มเป็นที่นิยม ทำให้เกิดประตูบานพับด้านหลัง (Hinged Rear Doors) เพื่ออำนวยความสะดวกให้กับผู้โดยสารตอนหลัง

การทดลองกับดีไซน์ที่แตกต่าง ประตู "ฆ่าตัวตาย"

ในยุคเดียวกัน ก็มีการทดลองกับดีไซน์ประตูที่แตกต่างออกไป เช่น ประตูฆ่าตัวตาย (Suicide Doors / Rear-Hinged Doors) ซึ่งพบได้ในรถยนต์หลายรุ่นในอดีต

• ช่วงต้นถึงกลางศตวรรษที่ 20 รถยนต์หรูหราหลายรุ่น รวมถึงรถยนต์ทั่วไปบางยี่ห้อ หันมาใช้ประตูฆ่าตัวตายที่ผู้โดยสารตอนหลัง เพื่อให้การเข้าออกสะดวกสบายมากขึ้น เนื่องจากเมื่อเปิดแล้วจะไม่มีเสากลาง (เสา B) มาขวางกั้น อย่างไรก็ตาม ด้วยเหตุผลด้านความปลอดภัย (ความเสี่ยงที่ประตูจะเปิดออกขณะรถวิ่ง) ทำให้ความนิยมลดลงในเวลาต่อมา แต่ก็ยังคงถูกนำมาใช้ในรถยนต์บางรุ่นที่มีดีไซน์พิเศษในปัจจุบัน

ยุคแห่งความล้ำสมัยและสไตล์

ในช่วงครึ่งหลังของศตวรรษที่ 20 และเข้าสู่ศตวรรษที่ 21 เราได้เห็นการพัฒนารูปแบบประตูที่เน้นไปที่สไตล์และความแตกต่างมากขึ้น

• ประตูปีกนก (Gullwing Doors) กลายเป็นสัญลักษณ์ของรถสปอร์ตสุดหรูอย่าง Mercedes-Benz 300 SL ในช่วงทศวรรษ 1950 และยังคงถูกนำมาใช้ในรถยนต์บางรุ่นในปัจจุบันเพื่อความโดดเด่น
• ประตูสไลด์ (Sliding Doors) เริ่มเป็นที่นิยมในรถตู้ MPV เพื่อเพิ่มความสะดวกในการเข้าออกและใช้พื้นที่อย่างมีประสิทธิภาพ
• ประตูปีกผีเสื้อ (Butterfly Doors) และ Scissor Doors (Lambo Doors) กลายเป็นเอกลักษณ์ของรถสปอร์ตสมรรถนะสูง ที่เน้นรูปลักษณ์ที่ล้ำสมัยและดุดัน

เทคโนโลยีในปัจจุบันของประตูรถยนต์

ปัจจุบัน นอกเหนือจากรูปแบบการเปิดปิดที่หลากหลายแล้ว เทคโนโลยีก็เข้ามามีบทบาทกับประตูรถยนต์มากขึ้น เช่น ระบบเปิดปิดประตูด้วยไฟฟ้า ระบบเซ็นเซอร์ป้องกันการหนีบ และระบบล็อคอัจฉริยะ

ประวัติความเป็นมาของประตูรถยนต์สะท้อนให้เห็นถึงวิวัฒนาการของยานยนต์ ตั้งแต่ความเรียบง่ายในยุคบุกเบิก ไปจนถึงการออกแบบที่ซับซ้อนและเน้นสไตล์ในยุคปัจจุบัน รูปแบบของประตูไม่ได้มีเพียงหน้าที่ในการเข้าออกเท่านั้น แต่ยังเป็นส่วนสำคัญของเอกลักษณ์และการใช้งานของรถยนต์แต่ละประเภทอีกด้วย

ประตูรถยนต์ ไม่ได้มีหน้าที่เพียงแค่เปิด-ปิดเพื่อเข้าออกจากตัวรถเท่านั้น แต่ยังเป็นส่วนหนึ่งของการออกแบบที่ส่งผลต่อรูปลักษณ์ ความสะดวกสบาย และความปลอดภัยของรถยนต์อีกด้วย ตลอดหลายปีที่ผ่านมา ผู้ผลิตรถยนต์ได้คิดค้นและพัฒนารูปแบบประตูที่หลากหลาย เพื่อตอบสนองความต้องการและสไตล์ที่แตกต่างกันของผู้ใช้งาน ไปดูประตูรถยนต์ประเภทต่างๆ ของแต่ละแบบ

1. ประตูบานพับด้านหน้า (Conventional Doors / Hinged Front Doors)

ประตูบานพับด้านหน้าถือเป็นรูปแบบประตูที่พบเห็นได้มากที่สุดในรถยนต์ส่วนใหญ่ บานพับจะติดตั้งอยู่ที่เสา A (เสาด้านหน้าสุดของตัวรถ) ทำให้ประตูเปิดออกไปทางด้านหน้า

• ลักษณะ เปิดโดยการเหวี่ยงบานประตูออกจากตัวรถไปทางด้านหน้า บานพับติดตั้งบริเวณเสา A
• ข้อดี โครงสร้างเรียบง่ายและแข็งแรง การออกแบบที่ไม่ซับซ้อนทำให้มีความทนทานและมีอายุการใช้งานยาวนานต้นทุนการผลิตไม่สูง เป็นรูปแบบประตูที่มีกระบวนการผลิตที่ไม่ซับซ้อน ส่งผลให้ต้นทุนการผลิตต่ำกว่าประตูบางประเภทใช้งานง่ายและคุ้นเคย ผู้ใช้งานส่วนใหญ่คุ้นเคยกับการเปิดปิดประตูรูปแบบนี้เป็นอย่างดีให้ความปลอดภัยด้านข้าง โครงสร้างของประตูเมื่อปิดสนิทจะช่วยเสริมความแข็งแกร่งให้กับตัวรถในกรณีเกิดอุบัติเหตุจากด้านข้าง
• ข้อเสีย ต้องการพื้นที่ด้านข้างในการเปิด: ในพื้นที่จอดรถแคบ อาจทำให้การเปิดประตูทำได้ลำบากและเสี่ยงต่อการชนรถคันข้างๆ หรือสิ่งกีดขวางการเข้าออกของผู้โดยสารตอนหลังอาจไม่สะดวกนัก: โดยเฉพาะในรถยนต์ 2 ประตู ที่ต้องมีการปรับเบาะหน้าเพื่อเข้าออก

2. ประตูบานพับด้านหลัง (Hinged Rear Doors)

สำหรับรถยนต์ 4 ประตู ประตูบานพับด้านหลังเป็นรูปแบบมาตรฐานที่ช่วยให้ผู้โดยสารตอนหลังสามารถเข้าและออกจากรถได้สะดวกยิ่งขึ้น บานพับจะติดตั้งอยู่ที่เสา C (หรือเสา B ในรถบางรุ่น) และเปิดออกไปทางด้านหลัง

• ลักษณะ เปิดโดยการเหวี่ยงบานประตูออกจากตัวรถไปทางด้านหลัง บานพับติดตั้งบริเวณเสา C (หรือ B)
• ข้อดี เข้าออกที่นั่งด้านหลังได้สะดวก ออกแบบมาเพื่ออำนวยความสะดวกให้กับผู้โดยสารที่นั่งด้านหลังโดยเฉพาะโครงสร้างไม่ซับซ้อน มีหลักการทำงานคล้ายกับประตูบานพับด้านหน้า ทำให้โครงสร้างไม่ซับซ้อนมากนัก
• ข้อเสีย ยังคงต้องการพื้นที่ด้านข้างในการเปิด: เช่นเดียวกับประตูบานพับด้านหน้า ยังคงต้องการพื้นที่ด้านข้างในการเปิดประตู

3. ประตูฆ่าตัวตาย / ประตูตู้กับข้าว (Suicide Doors / Rear-Hinged Doors)

ประตูฆ่าตัวตาย หรือประตูตู้กับข้าว เป็นประตูที่มีบานพับอยู่ด้านหลัง และเปิดไปทางด้านหลัง พบได้บ่อยในรถยนต์คลาสสิก และถูกนำกลับมาใช้ในรถยนต์บางรุ่นที่มีดีไซน์พิเศษ

• ลักษณะ บานพับอยู่ที่ด้านหลังของประตู เปิดออกไปทางด้านหลัง
• ข้อดี เปิดได้กว้างขวาง เมื่อเปิดพร้อมกับประตูหน้า (ในรถที่ไม่มีเสา B กลาง) จะทำให้ช่องทางเข้าออกกว้างมากเป็นพิเศษดีไซน์เป็นเอกลักษณ์ สร้างความโดดเด่นและมีสไตล์ที่แตกต่าง
• ข้อเสีย ความปลอดภัยขณะเปิด หากเปิดประตูขณะรถวิ่ง อาจเกิดอันตรายจากแรงลมที่กระแทกประตูโครงสร้างอาจซับซ้อนกว่า กลไกการล็อคและบานพับอาจต้องออกแบบมาเป็นพิเศษต้องระวังรถที่มาจากด้านหลัง ขณะเปิดประตู ผู้โดยสารต้องระมัดระวังรถที่วิ่งมาจากด้านหลัง

4. ประตูปีกนก (Gullwing Doors) ความหรูหราและการใช้งานในพื้นที่จำกัด

ประตูปีกนกมีบานพับอยู่บนหลังคา และเปิดยกขึ้นเหมือนปีกนก พบได้บ่อยในรถสปอร์ตหรู หรือรถยนต์ที่มีดีไซน์ล้ำสมัย

• ลักษณะ บานพับอยู่บนหลังคา เปิดยกขึ้นในแนวเฉียงคล้ายปีกนก
• ข้อดี ดีไซน์โดดเด่นและหรูหรา สร้างความสะดุดตาและบ่งบอกถึงความเป็นรถพิเศษขึ้นลงในที่แคบได้สะดวก เมื่อเปิดแล้วประตูจะไม่ยื่นออกไปด้านข้างมากนัก
• ข้อเสีย โครงสร้างซับซ้อนและมีต้นทุนสูง กลไกการเปิดปิดมีความซับซ้อนอาจมีปัญหาเรื่องความทนทานในระยะยาว กลไกที่ซับซ้อนอาจต้องการการบำรุงรักษามากกว่าการเข้าออกอาจไม่สะดวกสำหรับผู้ที่มีรูปร่างสูง ขอบประตูด้านบนอาจกีดขวางความปลอดภัยเมื่อรถพลิกคว่ำ อาจเปิดประตูได้ยากในกรณีที่รถพลิกคว่ำ

5. ประตูปีกผีเสื้อ (Butterfly Doors)

ประตูปีกผีเสื้อมีความคล้ายคลึงกับประตูปีกนก แต่จะเปิดเฉียงขึ้นด้านหน้าเล็กน้อย และมีบานพับอยู่ที่เสา A มักพบในรถสปอร์ตสมรรถนะสูง

• ลักษณะ บานพับอยู่ที่เสา A เปิดเฉียงขึ้นด้านหน้าคล้ายปีกผีเสื้อ
• ข้อดี ดีไซน์สปอร์ตและโฉบเฉี่ยว เสริมรูปลักษณ์ที่ดุดันและทันสมัยเปิดได้กว้าง ช่วยให้การเข้าออกสะดวกใช้พื้นที่ด้านข้างน้อย เหมาะสำหรับจอดในที่แคบ
• ข้อเสีย โครงสร้างซับซ้อนและมีต้นทุนสูง กลไกการเปิดปิดซับซ้อนอาจมีปัญหาเรื่องความทนทาน ต้องการการดูแลรักษากลไกการเปิดปิดซับซ้อนกว่าประตูบานพับทั่วไป อาจมีโอกาสเกิดปัญหาได้มากกว่า

6. ประตูสไลด์ (Sliding Doors)

ประตูสไลด์เปิดโดยการเลื่อนไปด้านข้าง มักพบในรถตู้ MPV หรือรถยนต์ที่มีวัตถุประสงค์เพื่อการบรรทุกผู้โดยสารจำนวนมาก

• ลักษณะ เปิดโดยการเลื่อนไปตามรางด้านข้างของตัวรถ
• ข้อดี เปิดได้กว้างมาก ทำให้การเข้าออกของผู้โดยสารและการขนของขนาดใหญ่สะดวกมากไม่ต้องการพื้นที่ด้านข้างในการเปิด เหมาะสำหรับจอดในที่แคบปลอดภัยสำหรับเด็ก เมื่อเปิดแล้วประตูจะไม่ยื่นออกไปขวางทางเดิน
• ข้อเสีย กลไกอาจซับซ้อน ระบบรางเลื่อนและมอเตอร์ (ในรุ่นไฟฟ้า) อาจมีปัญหาในการใช้งานระยะยาวดีไซน์อาจไม่สปอร์ต รูปลักษณ์อาจไม่ถูกใจผู้ที่ชื่นชอบรถยนต์สไตล์สปอร์ต

7. ประตู Scissor Doors (Lambo Doors)

ประตู Scissor Doors หรือที่รู้จักกันในชื่อ "Lambo Doors" เปิดโดยการยกขึ้นในแนวดิ่ง โดยมีจุดหมุนใกล้กับเสา A เป็นเอกลักษณ์ของรถ Lamborghini และรถสปอร์ตบางรุ่น

• ลักษณะ บานพับอยู่ใกล้เสา A เปิดยกขึ้นในแนวดิ่ง
• ข้อดี ดีไซน์โดดเด่นและเป็นเอกลักษณ์ สร้างความแตกต่างและบ่งบอกถึงความเป็นรถสปอร์ตใช้พื้นที่ด้านข้างน้อย เหมาะสำหรับจอดในที่แคบ
• ข้อเสีย โครงสร้างซับซ้อนและมีต้นทุนสูง กลไกการเปิดปิดซับซ้อนการขึ้นลงอาจไม่สะดวกสำหรับบางคน ต้องมีการปรับตัวในการเข้าออกจากรถทัศนวิสัยด้านข้างขณะเปิดประตูอาจไม่ดี อาจบดบังมุมมองด้านข้าง

ประตูรถยนต์แต่ละประเภทถูกออกแบบมาพร้อมกับข้อดีและข้อเสียที่แตกต่างกัน การเลือกรูปแบบประตูจึงขึ้นอยู่กับการออกแบบโดยรวมของรถยนต์ วัตถุประสงค์การใช้งาน และความชื่นชอบส่วนบุคคลของผู้ใช้งาน การทำความเข้าใจถึงลักษณะและคุณสมบัติของประตูแต่ละแบบ จะช่วยให้เรามองเห็นถึงความใส่ใจในรายละเอียดและการออกแบบที่อยู่เบื้องหลังรถยนต์ที่เราขับขี่กันทุกวัน