ITA คืออะไร หลังยกให้ สตง. คว้าอันดับ 1 องค์กรอิสระโปร่งใสประจำปี 2568
ทำความรู้จัก ITA หลังประเมินให้ สตง. คว้าอันดับ 1 องค์กรอิสระโปร่งใส ประจำปี 2568
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
จากกรณีที่ สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) โดย สำนักประเมินคุณธรรมและความโปร่งใส จัดงานประกาศผลการประเมินคุณธรรมและความโปร่งใสในการดำเนินงานของหน่วยงานภาครัฐ ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2568 และมีการมอบรางวัล ITA AWARDS 2025 ให้กับกลุ่มองค์กรอิสระ โดย สำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน (สตง.) ได้รับรางวัลชนะเลิศ ได้คะแนนประเมินอยู่ที่ 94.64 คะแนน ขณะที่ อันดับ 2 สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) ได้ 93.47 คะแนน อันดับ 3 สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) ได้ 93.18 คะแนน อันดับ 4 สำนักงานผู้ตรวจการแผ่นดิน ได้ 90.51 คะแนน และอันดับ 5 สำนักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.) ได้ 90.27 คะแนน
อย่างไรก็ตาม ภายหลังการมอบรางวัลดังกล่าวเกิดเสียงวิพากษ์วิจารณ์อย่างมาก โดยเฉพาะ สตง. เนื่องจากกรณีอาคารสำนักงานพังถล่มจากเหตุแผ่นดินไหว เมื่อวันที่ 28 มี.ค.2568 และส่อว่าอาจจะเกิดการทุจริต คอร์รัปชั่นภายในองค์กร ซึ่งทำให้ประชาชนจำนวนมากสงสัยว่า รางวัล ITA AWARDS คืออะไร มีการประเมินอย่างไร
ITA คืออะไร
ITA หรือ Integrity and Transparency Assessment คือการประเมินคุณธรรมและความโปร่งใสในการดำเนินงานของหน่วยงานภาครัฐ เป็นเครื่องมือในการพัฒนาภาครัฐในด้านคุณธรรม ความโปร่งใส อันจะนำไปสู่การป้องกันการทุจริตในภาครัฐได้ เปรียบเสมือนเครื่องมือตรวจสุขภาพองค์กรประจำปี เพื่อใช้เป็นมาตรการในการป้องกันการทุจริตและยกระดับธรรมาภิบาลของภาครัฐให้ดีขึ้น
วัตถุประสงค์หลักของ ITA
• ป้องกันและปราบปรามการทุจริต ช่วยสร้างวัฒนธรรมองค์กรที่ยึดหลักคุณธรรมและความซื่อสัตย์สุจริต
• สร้างความโปร่งใส เปิดโอกาสให้ประชาชนและผู้มีส่วนได้ส่วนเสียเข้ามามีส่วนร่วมในการตรวจสอบการทำงานของภาครัฐ
• พัฒนาประสิทธิภาพการทำงาน หน่วยงานสามารถนำผลการประเมินไปวิเคราะห์จุดแข็งและจุดอ่อน เพื่อปรับปรุงกระบวนการทำงานให้ดียิ่งขึ้น
องค์ประกอบและวิธีการประเมิน
การประเมิน ITA จะแบ่งออกเป็น 3 ส่วนหลัก ๆ เพื่อให้ได้ข้อมูลที่ครอบคลุมและรอบด้าน ดังนี้
• แบบวัดการรับรู้ของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียภายใน (IIT) ให้ค่าน้ำหนัก 30% เป็นการประเมินความคิดเห็นของบุคลากรภายในหน่วยงานเองในเรื่องการปฏิบัติหน้าที่ การใช้งบประมาณ การใช้อำนาจ การใช้ทรัพย์สินของทางราชการ และการแก้ไขปัญหาการทุจริต โดยประเมินจากเจ้าหน้าที่ที่ทำงานในองค์กรมาไม่ต่ำกว่า 1 ปี
• แบบวัดการรับรู้ของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียภายนอก (EIT) ให้ค่าน้ำหนัก 30% เป็นการประเมินความคิดเห็นของประชาชนหรือผู้มาติดต่อหน่วยงาน รวมทั้งคู่ค้าของภาครัฐ ในเรื่องคุณภาพการให้บริการ ประสิทธิภาพการสื่อสาร การปรับปรุงระบบการทำงาน
• แบบตรวจการเปิดเผยข้อมูลสาธารณะ (OIT) ให้ค่าน้ำหนัก 40% เป็นการตรวจสอบว่าหน่วยงานมีการเปิดเผยข้อมูลที่จำเป็นต่อสาธารณะตามที่กฎหมายกำหนดหรือไม่ เช่น ข้อมูลการจัดซื้อจัดจ้าง งบประมาณ และนโยบายของหน่วยงาน โดยประเมินจากการเปิดเผยข้อมูลบนเว็บไซต์ของหน่วยงานเพื่อให้ประชาชนเข้าถึงข้อมูลได้อย่างโปร่งใสและเป็นธรรม
การประเมินทั้ง 3 ส่วนนี้จะถูกนำมาคำนวณเป็นคะแนนรวม โดยหน่วยงานที่มีผลคะแนนสูงจะได้รับการจัดอันดับที่ดี ซึ่งผลลัพธ์นี้จะช่วยกระตุ้นให้หน่วยงานต่าง ๆ แข่งขันกันพัฒนาและยกระดับมาตรฐานของตนเอง
สตง.ชี้แจงการประเมิน ITA ทำตามหลัก สะท้อนคุณธรรมอย่างแท้จริง
ต่อมา สตง.ได้ออกหนังสือชี้แจงถึงการได้รับรางวัลดังนี้ การประเมินคุณธรรมและความโปร่งใส่ในการดำเนินงานของหน่วยงานภาครัฐ เป็นกลยุทธ์หนึ่งที่ใช้ในการขับเคลื่อนการแก้ไขปัญหาการทุจริตด้วยวิธีการส่งเสริมให้หน่วยงานภาครัฐมีการดำเนินงานป้องกันการทุจริต โดยเป็นการดำเนินงานคู่ขนานกันไปกับมิติด้านการปราบปรามการทุจริตและมิติด้านการเสริมสร้างทัศนคติค่านิยมในความซื่อสัตย์สุจริต เพื่อให้การแก้ไขปัญหาการทุจริตในสังคมไทยเกิดผลสัมฤทธิ์และเกิดความยั่งยืน
โดยการประเมินคุณธรรมและความโปร่งใสในการดำเนินงานของหน่วยงานภาครัฐ เป็นเครื่องมือที่มีการเก็บข้อมูลอย่างรอบด้านและหลากหลายมิติ กำหนดระเบียบวิธีการประเมินผลที่เป็นไปตามหลักการทางสถิติและทางวิชาการเพื่อให้ผลการประเมินสามารถสะท้อนสุขภาวะขององค์กรในด้านคุณธรรมและความโปร่งใสได้อย่างแท้จริง
สำนักงานการตรวจเงินแผ่นดินเข้าร่วมการประเมินคุณธรรมและความโปร่งใสในการดำเนินงานของหน่วยงานภาครัฐ ประจำปี 25568 โดยในการประเนินนั้นมีการเก็บข้อมูล 3 ส่วน ดังนี้
1. ส่วนที่ 1 แบบวัดการรับรู้ของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียภายใน (IT) ประกอบด้วย 5 ตัวชี้วัด ได้แก่ 1) การปฏิบัติหน้าที่ 2) การใช้งบประมาณ 3) การใช้อำนาจ 4) การใช้ทรัพย์สินของราชการ 5) การแก้ไขปัญหาการทุจริต รวม 15 ข้อคำถาม โดยเป็นการเชิญชวนบุคลากรของสำนักงานการตรวจเงินแผ่นดินที่ปฏิบัติงานมาแล้วไม่น้อยกว่า 1 ปี เข้าตอบแบบสอบถามที่ Intranet ของสำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน ไม่น้อยกว่า 400 ราย โดยมีผู้เข้าตอบจำนวน 693 ราย
2. ส่วนที่ 2 แบบวัดการรับรู้ของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียภายนอก (EIT) ประกอบด้วย 3 ตัวชี้วัด ได้แก่ 1) คุณภาพการดำเนินงาน 2) ประสิทธิภาพการสื่อสาร 3) การปรับปรุงระบบการทำงาน รวม 9 ข้อ คำถามโดยแบ่งออกเป็น 2 ส่วน
2.1 แบบวัดการรับรู้ของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียภายนอก ส่วนที่ 1 สำนักงานการตรวจแผ่นดินเป็นผู้เชิญชวนให้หน่วยรับตรวจ สื่อมวลชน คู่สัญญาการจัดซื้อจัดจ้างกับ สตง.เข้าตอบแบบสอบถามที่หน้าเว็บไซต์ สำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน จำนวนไม่น้อยกว่า 400 ราย โดยมีผู้เข้าตอบจำนวน 501 ราย
2.2 แบบวัดการรับรู้ของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียภายนอก ส่วนที่ 2 ผู้ประเมิน (สำนักงาน ป.ป.ช.) เป็นผู้ดำเนินการจัดเก็บเอง จำนวนไม่น้อยกว่า 40 ราย โดยเข้าจัดเก็บในวันที่สำนักงานตรวจเงินแผ่นดิน จัดประชุมให้กับหน่วยรับตรวจ จำนวน 60 ราย และผู้ประเมินจัดเก็บเพิ่มเติมจากกลุ่มเป้าหมายจำนวน 28 ราย รวมมีผู้เข้าตอบ 88 ราย
3. ส่วนที่ 3 แบบวัดการเปิดเผยข้อมูลสาธารณะ (OIT) ประกอบด้วย 2 ตัวชี้วัด ได้แก่ 1) การเปิดเผยข้อมูล 2) การป้องกันการทุจริต รวม 248 ข้อคำถาม แบบวัดการเปิดเผยข้อมูลสาธารณะ (OIT) เป็นแบบวัดที่ให้ผู้ตอบแสดงหลักฐานว่า มีการเปิดเผยข้อมูลตามที่กำหนดต่อสาธารณชน ผ่านการระบุ URL ที่เชื่อมโยงไปยังเว็บไซต์ของหน่วยงานลงในระบบ ITAS ซึ่งคณะทำงานเตรียมความพร้อมการเข้าร่วมโครงการประเมินคุณธรรมและความโปร่งใสในการดำเนินงานของหน่วยงานภาครัฐ ประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2568 เป็นผู้รับผิดชอบในการดำเนินการเปิดเผยข้อมูลตามหลักเกณฑ์ที่กำหนดโดยเผยแพร่ที่เว็บไซต์สำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน ทั้ง 28 ข้อคำถาม
ทั้งนี้ สำนักงานการตรวจแผ่นดินมีผลการประเมินคุณธรรมและความโปร่งใส่ในการดำเนินงานของหน่วยงานภาครัฐ ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2568 ได้ 94.64 คะแนน โดยคะแนนเป็นอันดับ 1 ประเภทหน่วยงานขององค์กรอิสระ โดยมีผลการประเมินที่ได้คะแนนต่ำกว่า 85 คะแนน อยู่ 1 ตัวชี้วัด ได้แก่ ตัวชี้วัดการปรับปรุงการทำงาน ได้ 81.78 คะแนน โดยเป็นตัวชี้วัดของแบบวัดการรับรู้ของผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย ภายนอก (EIT) ซึ่งสำนักงานการตรวจเงินแผ่นดินจะต้องนำมาพัฒนาและปรับปรุงให้ดียิ่งขึ้น ต่อไป
Advertisement
