เปิดเหตุผลที่ นายกรัฐมนตรีไม่ควรซื้อสลากกินแบ่งรัฐบาล
จากกรณีวานนี้ (11 มิ.ย.) นางสาวแพทองธาร ชินวัตร นายกรัฐมนตรี ลงพื้นที่บริเวณด่านพรมแดนช่องจอม โดยในช่วงหนึ่งนายกฯ ได้ทักทายชาวบ้านที่มารอต้อนรับ และแวะแผงลอตเตอรี่บริเวณด้านหน้า ระหว่างที่กำลังจะเลือกซื้อลอตเตอรี่ ทีมงานได้สะกิดนายกรัฐมนตรีว่าไม่สามารถซื้อลอตเตอรี่ได้ จนทำให้เจ้าตัวแอบบ่นเบาๆ ว่าทำไมกฎเยอะจัง
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
ทำไมนายกรัฐมนตรีไม่ควรซื้อสลากกินแบ่งรัฐบาล
ทั้งนี้ ไม่ได้มีกฎหมายโดยตรงที่ "ห้าม" นายกรัฐมนตรีซื้อสลากกินแบ่งรัฐบาลเป็นการเฉพาะเจาะจงเหมือนกับข้อห้ามบางประการ เช่น ห้ามไม่ให้เด็กอายุต่ำกว่า 20 ปีซื้อสลากฯ หรือห้ามขายสลากเกินราคาที่กำหนด
อย่างไรก็ตาม การที่นายกรัฐมนตรี (รวมถึงผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองและข้าราชการระดับสูง) หลีกเลี่ยงการซื้อสลากกินแบ่งรัฐบาล มักมาจากเหตุผลด้าน จริยธรรม ภาพลักษณ์ และความเหมาะสม มากกว่าข้อห้ามทางกฎหมายโดยตรง เนื่องจาก
ภาพลักษณ์และความเหมาะสม
นายกรัฐมนตรีเป็นผู้นำประเทศ เป็นผู้บริหารสูงสุดของฝ่ายบริหาร การแสดงออกถึงพฤติกรรมการเสี่ยงโชค อาจถูกมองว่าไม่เหมาะสมกับตำแหน่งที่ต้องแสดงความรับผิดชอบและความมั่นคง
การซื้อสลากกินแบ่งรัฐบาล แม้จะเป็นการสนับสนุนรายได้ของรัฐบาล แต่ก็ยังคงอยู่ในหมวดของการ "เสี่ยงโชค" ซึ่งอาจไม่สอดคล้องกับภาพลักษณ์ของผู้นำที่ควรเป็นแบบอย่างในด้านความขยันหมั่นเพียรและการทำงานเพื่อประเทศชาติ
ป้องกันข้อครหาเรื่องผลประโยชน์ทับซ้อน/อิทธิพล
แม้สลากกินแบ่งรัฐบาลจะเป็นกิจกรรมที่ถูกกฎหมายและดำเนินการโดยหน่วยงานของรัฐ แต่หากนายกรัฐมนตรีถูกรางวัลใหญ่ อาจมีคำถามตามมาเกี่ยวกับความโปร่งใส หรือการใช้สถานะตำแหน่งเพื่อ "เข้าถึง" ข้อมูล หรือ "ได้รับความได้เปรียบ" ใดๆ แม้จะเป็นไปไม่ได้ในทางปฏิบัติก็ตาม แต่เพื่อหลีกเลี่ยงข้อครหาเหล่านี้ จึงมักจะเลี่ยง
ตำแหน่งนายกรัฐมนตรีมีอำนาจในการกำกับดูแลสำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาลทางอ้อม การเข้าไปมีส่วนร่วมในกิจกรรมนี้โดยตรงอาจก่อให้เกิดความกังวลเรื่องผลประโยชน์ได้
มาตรฐานทางจริยธรรม
ผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองและข้าราชการมีมาตรฐานทางจริยธรรมที่สูงกว่าบุคคลทั่วไป การกระทำใดๆ ที่อาจถูกตีความได้ว่าเป็น "การพนัน" หรือ "การเสี่ยงโชค" มักจะถูกพิจารณาอย่างรอบคอบ เพื่อรักษาวินัยและเกียรติของตำแหน่ง
อาจเข้าข่ายละเว้นการปฏิบัติหน้าที่
นายสมชัย ศรีสุทธิยากร อดีตกรรมการการเลือกตั้ง ระบุว่า สลากกินแบ่งรัฐบาลใครๆ ก็ซื้อได้ไม่ผิดกฎหมาย นายกฯ ก็ซื้อได้ไม่ผิดกฎ หากคนขายบอกขายฉบับละ 80 แต่นายกฯ จ่ายไป 100 บาท ซึ่งเงิน 20 บาท ที่ให้เกินไปถือว่าเป็นทิปหรือสินน้ำใจกับแม่ค้า ก็ไม่ผิดแต่อย่างใด แต่ถ้าหากคนขายบอกฉบับละ 100 บาท แล้วนายกฯ ซื้อในขณะดำรงตำแหน่งผู้นำประเทศ และพบเห็นการขายลอตเตอรี่เกินราคา แต่ไม่ดำเนินการอะไรก็ถือว่าเป็นการละเว้นการปฏิบัติหน้าที่
ทั้งนี้ พระราชบัญญัติสำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล พ.ศ. 2517 และที่แก้ไขเพิ่มเติม มาตรา 39 ระบุว่า ผู้ใดเสนอขายหรือขายสลากกินแบ่งรัฐบาลที่ออกตามพระราชบัญญัตินี้ และยังไม่ได้ออกรางวัล ในราคาเกินกว่าที่กำหนดในสลากกินแบ่งรัฐบาล ต้องระวางโทษปรับไม่เกิน 10,000 บาท
โดยสรุปแล้ว การที่นายกรัฐมนตรีไม่ควรซื้อสลากกินแบ่งรัฐบาล ไม่ได้เป็นเพราะมีกฎหมายชัดเจนห้ามไว้ แต่เป็นเพราะมีกฎหมายการห้ามขายสลากเกินราคา รวมถึงการคำนึงถึงความเหมาะสม ภาพลักษณ์ มาตรฐานทางจริยธรรมที่ผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองพึงมี เพื่อป้องกันข้อครหาและสร้างความเชื่อมั่นให้กับประชาชนนั่นเอง
Advertisement
