มีแค่ 1 ใน 3 ของประชากรเท่านั้นที่ กินปุ๊บปวดปั๊บ จิบกาแฟยิ่งกระตุ้นหนัก ท่อตรงแบบนี้ผิดปกติไหม? แก้ไขยังไง
หลายคนคงคุ้นเคยกับประสบการณ์ที่ว่า "กินอาหารทีไร ปวดอึทุกที" โดยเฉพาะหลังจากดื่มกาแฟยิ่งหนักเข้าไปใหญ่ สำหรับบางคน เรื่องนี้อาจดูเป็นเรื่องตลก แต่จริงๆ แล้ว มันมีคำอธิบายทางวิทยาศาสตร์รองรับ และไม่ใช่แค่คุณคนเดียวที่เป็น เพราะ อ้างอิงจากข้อมูลจากเพจ Tensia ระบุว่า ประมาณ 1 ใน 3 ของประชากร มีอาการลักษณะนี้
สาเหตุของอาการ "กินปุ๊บ อึปั๊บ" อาการนี้เกิดจาก ระบบประสาทในผนังลำไส้ (Enteric Nervous System - ENS) ที่ไวต่อสิ่งกระตุ้นมากกว่าคนทั่วไป จนทำให้เกิดการตอบสนองอย่างรวดเร็วและรุนแรงต่อกระบวนการที่เรียกว่า gastrocolic reflex
เข้าใจกลไก "กินแล้วอยากอึ " แบบละเอียด
1. เมื่ออาหารเข้าไปถึงกระเพาะอาหาร ผนังกระเพาะจะถูก “ถ่างออก” จากอาหารใหม่ที่เข้ามา
2. ENS ถูกกระตุ้น ระบบประสาทในผนังลำไส้รู้สึกตัวทันทีว่ามีงานเข้า!
3. ส่งสัญญาณผ่านเส้นประสาทสมองคู่ที่ 10 (Vagus nerve) สัญญาณถูกส่งไปยัง ก้านสมอง (Brainstem)
4. ก้านสมองส่งคำสั่งกลับ ผ่านเส้นประสาทคู่เดิม คำสั่งนี้บอกให้ ลำไส้ใหญ่บีบตัวแรง
5. ผลลัพธ์คือ... กากอาหารเก่าที่รออยู่ในลำไส้ใหญ่ ถูกดันลงสู่ ไส้ตรง (rectum) ถ้ามากพอ จะกระตุ้นเส้นประสาทในไส้ตรง เกิดความรู้สึก "ปวดอึ" ทันที
เพราะในกาแฟมีสารชื่อว่า Chlorogenic Acid ซึ่งไปกระตุ้นลำไส้ และเพิ่มความไวของระบบ Gastrocolic reflex ให้ทำงานรุนแรงยิ่งขึ้น ยิ่งถ้าคุณเป็นคนที่มี ENS ไวอยู่แล้ว กาแฟคือ "ตัวเร่งปฏิกิริยา" ชั้นดี
• ไม่อันตราย แต่ น่ารำคาญ โดยเฉพาะถ้าคุณต้องออกเดินทาง หรือติดอยู่บนรถ
• มักเกิดภายใน 30 นาทีแรกหลังรับประทานอาหาร
• สังเกตได้บ่อยในคนที่มีลำไส้ไว หรือเคยมีประวัติ IBS (ลำไส้แปรปรวน)
• หากคุณมีแผนเดินทาง แนะนำให้ จัดตารางกิน – ดื่มกาแฟให้ดี ไม่อย่างนั้นอาจเกิด "เหตุฉุกเฉิน" ได้
• วางแผนเวลาอาหารและกาแฟ ไม่ควรกินก่อนออกจากบ้านทันที
• เข้าห้องน้ำก่อนเดินทาง แม้จะยังไม่ปวด ก็เป็นการป้องกันไว้ก่อน
• ลดปริมาณกาแฟถ้ารู้ตัวว่าไวต่อคาเฟอีนมาก
• จัดการความเครียด เพราะความเครียดสามารถกระตุ้น ENS ได้เช่นกัน
• เลือกอาหารที่ย่อยง่าย หากจำเป็นต้องกินก่อนเดินทาง
อาการ "กินปุ๊บ ปวดอึปั๊บ" ไม่ใช่เรื่องแปลก และไม่ได้อันตราย หากเข้าใจกลไกและวางแผนให้เหมาะสม คุณก็สามารถใช้ชีวิตได้ตามปกติโดยไม่ต้องกังวลเรื่อง "ท่อตรง" อีกต่อไป
Advertisement