รับมืออุบัติเหตุที่ไม่คาดฝัน ขับรถชนสัตว์ใหญ่บนถนน ต้องทำอย่างไร?
เมื่อฤดูกาลท่องเที่ยวมาถึง การขับรถเข้าสู่เส้นทางป่าเพื่อสัมผัสธรรมชาติอันเงียบสงบเป็นประสบการณ์ที่น่าตื่นเต้นเสมอ แต่การเดินทางในพื้นที่ปิด อาจได้พบกับสัตว์ป่าขนาดใหญ่อย่างไม่คาดคิด ซึ่งจำเป็นต้องใช้ความระมัดระวังเป็นพิเศษเพื่อความปลอดภัยของทุกคน การขับขี่บนถนน โดยเฉพาะในเส้นทางต่างจังหวัด หรือเส้นทางที่ใกล้พื้นที่ป่า อาจต้องเผชิญกับเหตุการณ์ไม่คาดฝัน นั่นคือ การชนสัตว์ ที่เดินข้ามถนนหรือออกมาจากข้างทาง ไม่ว่าจะเป็นสัตว์เลี้ยงขนาดใหญ่อย่างวัว ควาย หรือสัตว์ป่าคุ้มครอง เช่น ช้าง กวาง เหตุการณ์นี้ไม่เพียงสร้างความเสียหายอย่างรุนแรงต่อยานพาหนะเท่านั้น แต่ยังมีความซับซ้อนด้านกฎหมายและความรับผิดชอบที่ผู้ขับขี่ต้องทราบ การเตรียมตัวและปฏิบัติอย่างถูกต้องตามขั้นตอนจึงเป็นสิ่งสำคัญที่สุดเพื่อความปลอดภัย และการจัดการทางกฎหมายและประกันภัยที่ราบรื่น
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
ขั้นตอนการปฏิบัติและกฎหมายที่เกี่ยวข้อง
การรับมือสถานการณ์ฉุกเฉิน (ตั้งสติและปลอดภัยไว้ก่อน)
ลำดับ | การปฏิบัติ | รายละเอียด |
1. | ควบคุมสติและจอดรถ | ค่อยๆ ชะลอความเร็วและจอดรถในที่ปลอดภัยทันที ห้ามขับหนี เพราะอาจเข้าข่ายความผิดตามกฎหมาย (พ.ร.บ. จราจรทางบก มาตรา 78) และ พ.ร.บ. คุ้มครองสัตว์ |
2. | เปิดไฟฉุกเฉิน | เพื่อเป็นสัญญาณเตือนให้รถคันอื่นที่ตามมาทราบว่าเกิดอุบัติเหตุ ลดความเสี่ยงในการเกิดอุบัติเหตุซ้ำซ้อน |
3. | ประเมินความเสียหาย | ตรวจสอบว่าผู้ขับขี่และผู้โดยสารบาดเจ็บหรือไม่ จากนั้นจึงค่อยสำรวจความเสียหายของตัวรถและสภาพของสัตว์ที่ถูกชน ห้ามเข้าใกล้สัตว์ใหญ่ที่ยังมีชีวิตอยู่ เช่น ช้าง วัว เพราะอาจตื่นตกใจและทำร้ายได้ |
4. | เก็บหลักฐาน | ถ่ายภาพเหตุการณ์ให้มากที่สุด ตั้งแต่ภาพความเสียหายของรถ ตำแหน่งของสัตว์ สภาพถนน ป้ายเตือน (ถ้ามี) รวมถึงภาพจากกล้องหน้ารถ (หากมี) |
5. | แจ้งเหตุหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง | โทรแจ้งตำรวจ (191) หรือ สายด่วนประกันภัย และพิจารณาแจ้งหน่วยงานอื่นตามประเภทของสัตว์ |
- สัตว์เลี้ยง/ปศุสัตว์ (วัว ควาย) | แจ้งตำรวจในพื้นที่ เพื่อหาตัวเจ้าของสัตว์ | |
- สัตว์ป่า (ช้าง กวาง) | โทรแจ้งเจ้าหน้าที่ อุทยานแห่งชาติ หรือ กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช (สายด่วน 1362) เพื่อให้เข้ามาจัดการสัตว์อย่างปลอดภัย |
ความรับผิดชอบทางกฎหมาย (ใครผิด ใครรับผิดชอบ?)
ความรับผิดชอบจะแตกต่างกันตามประเภทของสัตว์และสถานการณ์ ดังนี้
- กรณีชนสัตว์เลี้ยง/ปศุสัตว์ที่มีเจ้าของ (วัว ควาย หมา แมว)ความรับผิดชอบของเจ้าของสัตว์: ตาม พ.ร.บ. จราจรทางบก พ.ศ. 2522 มาตรา 111 ห้ามมิให้ผู้ใดขี่จูง ไล่ต้อน หรือปล่อยสัตว์ไปบนทางในลักษณะที่เป็นการกีดขวางจราจร หากเกิดอุบัติเหตุ เจ้าของสัตว์ต้องรับผิดชอบค่าเสียหายต่อรถและทรัพย์สินของผู้ขับขี่ ตาม ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 433 (ความเสียหายที่เกิดจากสัตว์) และอาจถูกปรับตาม พ.ร.บ. จราจรฯผู้ขับขี่: หากพิสูจน์ได้ว่าผู้ขับขี่ขับด้วยความระมัดระวังตามสมควรแล้ว และเหตุเกิดจากสัตว์ตัดหน้าในระยะกระชั้นชิด ผู้ขับขี่จะไม่ต้องรับผิดชอบค่าเสียหายต่อตัวสัตว์ แต่ต้องให้ความช่วยเหลือสัตว์ตาม พ.ร.บ. ป้องกันการทารุณกรรมและการจัดสวัสดิภาพสัตว์
- กรณีชนสัตว์ที่ไม่มีเจ้าของ (หมาจรจัด แมวจรจัด)ผู้ขับขี่: หากรถยนต์ได้รับความเสียหาย ผู้ขับขี่ต้องรับผิดชอบค่าซ่อมเองทั้งหมด ยกเว้น ผู้ขับขี่มีประกันรถยนต์ชั้น 1 ที่จะให้ความคุ้มครองความเสียหายต่อตัวรถในกรณีชนสิ่งกีดขวางบนถนน
- กรณีชนสัตว์ป่าคุ้มครอง (ช้าง กวาง)ผู้ขับขี่: โดยทั่วไปถือว่าผู้ขับขี่ ไม่มีความผิด ในทางอาญาหรือทางแพ่งในการชนสัตว์ป่าโดยไม่เจตนา เพราะสัตว์ป่าถือเป็นทรัพยากรของรัฐ อย่างไรก็ตาม ผู้ขับขี่ต้องแจ้งเจ้าหน้าที่ให้มาดำเนินการกับซากสัตว์ตาม พ.ร.บ. สงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า ห้ามเคลื่อนย้ายหรือนำซากสัตว์ป่าไปเองเด็ดขาดความเสียหายต่อรถ: ผู้ขับขี่ต้องรับผิดชอบค่าซ่อมเอง หากไม่มีประกันชั้น 1 ที่คุ้มครอง
การเคลมประกันภัยรถยนต์
- ประกันรถยนต์ชั้น 1 คุ้มครองความเสียหายต่อตัวรถ ทุกกรณี ไม่ว่าจะเป็นการชนสัตว์ที่มีเจ้าของ ไม่มีเจ้าของ หรือสัตว์ป่า โดยบริษัทประกันจะรับผิดชอบค่าซ่อมทั้งหมด (หากไม่มีค่า Excess/Deductible) ผู้ขับขี่ควรแจ้งบริษัทประกันทันทีที่เกิดเหตุ และนำหลักฐานทั้งหมดที่รวบรวมไว้ให้เจ้าหน้าที่
- ประกันรถยนต์ชั้น 2+/3+ มักจะ ไม่คุ้มครอง ความเสียหายจากการชนสิ่งกีดขวางที่ไม่มีชีวิต หรือไม่มีคู่กรณีที่เป็นยานพาหนะ ดังนั้นการชนสัตว์จึงมักไม่อยู่ในความคุ้มครอง (ยกเว้นเป็นไปตามเงื่อนไขของแต่ละกรมธรรม์)
การขับรถชนสัตว์ใหญ่นับเป็นอุบัติเหตุที่ซับซ้อน โดยหัวใจสำคัญคือ การตั้งสติ การจอดรถในที่ปลอดภัย และการไม่หลบหนี ในทางกฎหมาย หากชนสัตว์เลี้ยงหรือปศุสัตว์ที่มีเจ้าของ เจ้าของสัตว์มีโอกาสสูงที่จะต้องรับผิดชอบค่าเสียหายต่อรถ เนื่องจากปล่อยสัตว์ออกมาบนทางเดินรถ แต่หากเป็นสัตว์ที่ไม่มีเจ้าของหรือสัตว์ป่า ผู้ขับขี่ต้องรับผิดชอบค่าซ่อมรถเอง ยกเว้นมีประกันรถยนต์ชั้น 1 ซึ่งจะให้ความคุ้มครองเต็มที่ ดังนั้น การทำประกันภัยที่ครอบคลุมจึงเป็นเกราะป้องกันความเสี่ยงที่ดีที่สุดสำหรับการขับขี่บนถนนที่มีโอกาสเจอสัตว์ใหญ่
