กรุงเทพฯ เมืองที่คนปั่น "ต้องกล้าเสี่ยง" ถนนมรณะพื้นที่สีแดงของนักปั่น

ปัญหาเรื่อง "การใช้จักรยานในกรุงเทพฯ" เป็นอีกด้านหนึ่งของผังเมืองที่เน้นรถยนต์ที่คุณได้วิเคราะห์ไป ซึ่งเป็นเหตุผลสำคัญที่ทำให้กรุงเทพฯ ไม่เหมาะสมกับการปั่นจักรยานเพื่อการเดินทางในชีวิตประจำวัน (Commuting) เหมือนกับเมืองที่ประสบความสำเร็จในประเทศอื่น ๆ เช่น เนเธอร์แลนด์, เดนมาร์ก หรือญี่ปุ่น

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

โศกนาฏกรรมบนถนน บทเรียนจากอุบัติเหตุรถจักรยานยนต์เหินแบริเออร์

พิชิตทุกเส้นทาง เจาะเทคนิคขับรถออฟโรด บุกตะลุยสู่โลกที่ไร้ถนน

เรื่องใกล้ตัวที่ห้ามมองข้าม รู้จักยางที่ช่วยให้รถเกาะถนนในหน้าฝน

สาเหตุหลักที่ทำให้กรุงเทพฯ ไม่เป็น "มิตรกับจักรยาน" สามารถสรุปได้ดังนี้

เหตุผลหลักที่กรุงเทพฯ ไม่เหมาะกับการใช้จักรยาน

ความไม่ปลอดภัยทางโครงสร้าง

นี่คือปัจจัยที่สำคัญที่สุดที่ทำให้คนส่วนใหญ่ไม่กล้าใช้จักรยานเป็นพาหนะหลัก

• ถนนไม่ได้ถูกออกแบบเพื่อแบ่งปัน ถนนส่วนใหญ่ถูกออกแบบมาเพื่อรองรับความเร็วของรถยนต์และรถจักรยานยนต์ การจัดสรรพื้นที่เลนจักรยานมักเป็นเพียงการทาสีแบ่งช่องจราจร (Painted Lane) บนผิวถนน โดยไม่มีกำแพงหรือเกาะกลางกั้น (Protected Bike Lane) ทำให้ผู้ปั่นต้องเสี่ยงอันตรายจากรถยนต์ที่ขับเร็วและขาดวินัย
• สภาพพื้นผิวถนนที่ย่ำแย่ พื้นผิวถนนและไหล่ทางในหลายพื้นที่เต็มไปด้วยหลุมบ่อ, ฝาท่อระบายน้ำที่ไม่ได้ระดับ, และตะแกรงระบายน้ำที่วางตามยาว (ซึ่งเป็นอันตรายต่อล้อจักรยาน) ทำให้การปั่นเป็นไปอย่างไม่สะดวกและเสี่ยงต่ออุบัติเหตุ
• สิ่งกีดขวางในเลนจักรยาน (ถ้ามี) เลนจักรยานที่เคยมีการทำไว้ มักถูกรุกล้ำและกลายเป็นที่จอดรถยนต์, ที่จอดรถจักรยานยนต์, หรือเป็นที่ตั้งของแผงลอย/กองวัสดุก่อสร้าง ทำให้ผู้ปั่นถูกบังคับให้ออกไปปะปนกับช่องจราจรหลัก

สภาพแวดล้อมที่ไม่เอื้ออำนวย

• สภาพอากาศที่ร้อนชื้นจัด อุณหภูมิเฉลี่ยที่สูงตลอดปี และความชื้นสูง ทำให้การปั่นจักรยานไปทำงานในช่วงกลางวันส่งผลให้เหงื่อออกมาก ซึ่งเป็นอุปสรรคต่อการใช้ชีวิตในออฟฟิศ หากที่ทำงานไม่มีห้องอาบน้ำหรือพื้นที่อำนวยความสะดวก
• มลพิษทางอากาศสูง (PM 2.5) ความหนาแน่นของการจราจรและการใช้รถยนต์เครื่องยนต์สันดาปจำนวนมาก ทำให้ปริมาณฝุ่นละอองและมลพิษสูง การปั่นจักรยานหมายถึงการสูดดมมลพิษเหล่านี้เข้าไปโดยตรงในปริมาณที่มากกว่าผู้ที่อยู่ในรถยนต์

การขาดวินัยและจิตสำนึกร่วม

• ความเร็วที่ไม่สอดคล้องกัน ผู้ขับขี่รถยนต์และรถจักรยานยนต์มักจะขับขี่ด้วยความเร็วสูงกว่าจักรยานมาก และมักจะมองว่าจักรยานเป็น "ส่วนเกิน" บนท้องถนน ทำให้เกิดการขับแซงในระยะประชิด การปาดหน้า หรือการบีบแตรไล่
• ปัญหา "การคาดคะเนความเร็ว" ผู้ขับขี่รถยนต์ส่วนใหญ่มักประเมินความเร็วและทิศทางการเคลื่อนที่ของจักรยานผิดพลาด เนื่องจากไม่ชินกับการมีจักรยานร่วมทาง ทำให้เกิดความเสี่ยงในการเกิดอุบัติเหตุสูง
• การจอดรถรุกล้ำ การจอดรถในเลนซ้ายสุด หรือจอดทับทางจักรยาน แสดงถึงการขาดความเคารพต่อสิทธิ์ในการใช้พื้นที่ของผู้ใช้ถนนประเภทอื่น

ระบบการเชื่อมต่อที่ไม่รองรับ

• การเชื่อมต่อกับขนส่งสาธารณะที่ไม่สะดวก การนำจักรยานขึ้นระบบขนส่งสาธารณะหลัก (เช่น รถไฟฟ้า BTS/MRT) ยังมีข้อจำกัดด้านเวลาและพื้นที่ (อนุญาตให้พับหรือนำขึ้นได้เฉพาะบางช่วงเวลา) ทำให้การใช้จักรยานเป็นพาหนะเชื่อมต่อ (Feeder) จากบ้านไปสถานีทำได้ไม่สะดวกเท่าที่ควร
• ที่จอดจักรยานไม่ปลอดภัย สถานีรถไฟฟ้าหรืออาคารสาธารณะส่วนใหญ่ไม่มีพื้นที่จอดจักรยานที่ปลอดภัยและมีมาตรฐาน (มีหลังคา, มีกล้องวงจรปิด, มีจุดล็อกเฟรม) ทำให้ผู้คนกังวลเรื่องการถูกโจรกรรม

มุมมองทางวัฒนธรรม

• จักรยานถูกมองเพื่อสันทนาการมากกว่าการเดินทาง ในสังคมไทย การปั่นจักรยานส่วนใหญ่มักถูกจำกัดอยู่กับการออกกำลังกายในช่วงวันหยุด หรือการปั่นในสวนสาธารณะ แต่ไม่ได้ถูกมองว่าเป็น "รูปแบบการเดินทางในชีวิตประจำวัน" (Mobility) ที่จริงจังและเท่าเทียมกับรถยนต์

โดยสรุปแล้วกรุงเทพฯ ยังขาดโครงสร้างพื้นฐานที่ปลอดภัย, สภาพแวดล้อมที่สะอาด และจิตสำนึกร่วมของผู้ใช้ถนนที่เคารพซึ่งกันและกัน ซึ่งทั้งหมดนี้ทำให้การใช้จักรยานในกรุงเทพฯ ยังคงเป็นทางเลือกสำหรับ "ผู้กล้า" มากกว่า "ผู้คนทั่วไป"

คอนเทนต์แนะนำ

เรื่องนี้ต้องรู้ 3 ช่วงเวลาห้ามอาบน้ำ อาจเสี่ยงหัวใจวายอันตรายถึงชีวิต

"เส้นเลือดขอด" โรคที่คนส่วนใหญ่เข้าใจผิด ปล่อยไว้เสี่ยงติดเชื้อรุนแรง

โรคกตัญญูเฉียบพลัน ความดีที่กลายเป็นพิษ ทำลายทุกอย่างเพราะกลัว อกตัญญู