การสะสมโมเดลรถยนต์เป็นงานอดิเรกยอดนิยมที่ไม่ได้จำกัดอยู่แค่ในกลุ่มเด็กอีกต่อไป แต่ได้ขยายมาสู่ตลาดผู้ใหญ่ที่หลงใหลในความสมจริงและรายละเอียดที่ประณีต โมเดลรถเหล่านี้ไม่ใช่เพียงแค่ของเล่น แต่เป็นงานศิลปะย่อส่วนที่มีเรื่องราวและคุณค่าในตัวเอง การเดินทางจากของเล่นชิ้นเล็กๆ สู่ของสะสมที่มีมูลค่าและเป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมยานยนต์นั้นมีที่มาที่น่าสนใจและยาวนาน
ย้อนกลับไปในช่วงต้นศตวรรษที่ 20 เมื่อรถยนต์เริ่มได้รับความนิยม โมเดลรถขนาดเล็กถูกสร้างขึ้นเพื่อเป็นของที่ระลึกหรือของประดับตกแต่งมากกว่าจะเป็นของเล่นเพื่อความบันเทิง นอกจากนี้ โมเดลเหล่านี้ยังถูกนำไปใช้ในงานด้านวิศวกรรม เช่น เป็นต้นแบบสำหรับการศึกษาด้านอากาศพลศาสตร์ของรถยนต์จริง ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นที่แสดงให้เห็นว่าโมเดลรถไม่ได้มีคุณค่าเพียงแค่ความสวยงาม แต่ยังมีประโยชน์ในเชิงเทคนิคอีกด้วย
จุดเปลี่ยนสำคัญเกิดขึ้นหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 เมื่อเทคโนโลยีการผลิตก้าวหน้าและมีการนำวัสดุใหม่ๆ อย่าง พลาสติก เข้ามาใช้แทนวัสดุเดิมๆ เช่น โลหะหล่อหรือไม้ ทำให้การผลิตโมเดลรถยนต์มีต้นทุนต่ำลงและสามารถสร้างรายละเอียดที่ซับซ้อนได้ง่ายขึ้น บริษัทอย่าง Revell ในสหรัฐอเมริกาถือเป็นผู้บุกเบิกในการผลิตโมเดลพลาสติกแบบประกอบเอง (kit model) ในช่วงทศวรรษ 1950 ซึ่งเปิดประตูสู่โลกของงานอดิเรกที่ต้องใช้ทักษะในการประกอบและทำสี สร้างความนิยมในหมู่ผู้ที่ชื่นชอบงานฝีมือได้เป็นอย่างดี
เมื่อความนิยมเพิ่มขึ้น ผู้ผลิตจึงเริ่มสร้างมาตรฐานเพื่อให้การสะสมเป็นไปอย่างเป็นระบบมากขึ้น โดยการกำหนด สเกล (Scale) หรืออัตราส่วนที่ย่อส่วนมาจากรถยนต์จริง เช่น
แบรนด์อย่าง Hot Wheels ที่เปิดตัวในปี 1968 ได้ปฏิวัติวงการด้วยการสร้างรถของเล่นที่ดูโฉบเฉี่ยวและมีดีไซน์ที่น่าดึงดูดสำหรับเด็กผู้ชาย ขณะที่แบรนด์ Tomica จากญี่ปุ่นก็เกิดขึ้นในปี 1970 เพื่อตอบสนองความต้องการโมเดลรถยนต์จากค่ายญี่ปุ่น ซึ่งเป็นตลาดที่ยังไม่มีใครเจาะจงมาก่อนในขณะนั้น
ในยุคปัจจุบัน ตลาดโมเดลรถยนต์ได้แบ่งออกเป็นหลายระดับ ตั้งแต่ของเล่นทั่วไปที่หาซื้อได้ง่าย ไปจนถึงโมเดลระดับพรีเมียมที่ผลิตขึ้นมาเพื่อนักสะสมโดยเฉพาะ แบรนด์อย่าง AutoArt และ Kyosho มุ่งเน้นการสร้างโมเดลที่มีความสมจริงสูง โดยใช้เทคนิคการผลิตแบบ Diecast และงานประกอบด้วยมือ ทำให้ได้รายละเอียดที่น่าทึ่ง ทั้งห้องเครื่อง, ห้องโดยสาร, และกลไกต่างๆ ของรถจริง ซึ่งโมเดลเหล่านี้บางรุ่นมีราคาแพงและกลายเป็นของสะสมที่มีมูลค่าเพิ่มขึ้นเมื่อเวลาผ่านไป
โมเดลรถยนต์สำหรับนักสะสมผู้ใหญ่ไม่ใช่แค่การจำลองขนาดเล็กของรถยนต์จริง แต่ยังเป็นการรวบรวมเทคโนโลยี, งานฝีมือ, และประวัติศาสตร์ยานยนต์เข้าไว้ด้วยกัน ทำให้การสะสมโมเดลรถกลายเป็นมากกว่างานอดิเรก แต่เป็นความหลงใหลที่สะท้อนถึงรสนิยมและความชื่นชอบในโลกของรถยนต์อย่างแท้จริง