20 พ.ค. วันผึ้งโลก นักสู้แห่งธรรมชาติ ที่ปรากฎในเพลงอมตะ "โลกของผึ้ง"

20 พ.ค. วันผึ้งโลก สิ่งมีชีวิตที่สำคัญกับระบบนิเวศและผู้คน นักสู้แห่งธรรมชาติ ที่ปรากฎในเพลงอมตะ "โลกของผึ้ง" ของ "พุ่มพวง ดวงจันทร์"

รู้หรือไม่ 20 พฤษภาคมของทุกปี คือวันผึ้งโลก (World Bee Day) ซึ่งถูกกำหนดโดยองค์การสหประชาชาติในปี พ.ศ. 2560 ตามข้อเสนอของประเทศสโลวีเนียที่พยายามผลักดันมาเป็นเวลา 3 ปี เพื่อเป็นการให้เกียรติแด่อันตอน ยานชา (Anton Janša) ผู้บุกเบิกวิชาการเลี้ยงผึ้งยุคใหม่ และเพื่อสร้างความตระหนักรู้เกี่ยวกับความสำคัญของผึ้งและแมลงผสมเกสรอื่น ๆ ต่อระบบนิเวศและความมั่นคงทางอาหารของโลก

ผึ้ง...สิ่งมีชีวิตที่มีความสำคัญกับมนุษย์และโลก

ผึ้งเป็นแมลงผสมเกสรที่มีความสำคัญกับกับระบบนิเวศในหลายด้านไม่ว่าจะเป็น บทบาทในเชิงเกษตรกร ผึ่งมีความสำคัญต่อการผสมเกสรพืช ซึ่งเป็นกระบวนการที่ช่วยให้พืชเจริญเติบโตและให้ผลผลิต โดยเฉพาะผลผลิตทางการเกษตรทั้งผัก ผลไม้ และธัญพืช ความมั่นคงด้านอาหารและการเกษตรกรรมที่ยั่งยืน การสร้างงานในชนบท การผสมเกสรช่วยเพิ่มผลผลิตทางการเกษตรและความหลากหลายทางชีวภาพ มีส่วนสำคัญในการบรรเทาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ในระยะยาวการปกป้องผึ้งและภาคการเลี้ยงผึ้งสามารถช่วยลดความยากจนและความหิวโหยได้ รวมถึงรักษาสิ่งแวดล้อมและความหลากหลายทางชีวภาพให้มีสุขภาพดี

รวมถึงในแง่ของการอนุรักษ์ป่าก็เช่นกัน การผสมเกสรของผึ้งก็มีส่วนช่วยในการเจริญเติบโตของพืชป่า เป็นจุดเริ่มต้นของการขยายพันธุ์พืชอีกด้วย

แต่ในหลายปีที่ผ่านมากลับพบว่าจำนวนประชากรผึ้งทั่วโลกลดลงอย่างน่าตกใจ ปัจจัยที่ทำให้ผึ้งลดจำนวนลง ก็ได้แก่การใช้สารเคมีทางการเกษตร การเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ การสูญเสียถิ่นที่อยู่อาศัย และโรคระบาดในผึ้ง ส่งผลกระทบต่อทั้งสิ่งแวดล้อม ระบบนิเวศ และเศรษฐกิจของภาคการเกษตรอย่างกว้างขวาง

10 เรื่องน่ารู้ของผึ้ง ที่หลายคนอาจยังไม่ทราบ

1. ผึ้งสามารถจดจำใบหน้ามนุษย์ โดยใช้ดวงตาประกอบเพื่อระบุรูปแบบต่างๆ เช่น รูปร่างของดวงตาและจมูกของบุคคล

2. ผึ้งเต้นรำเพื่อสื่อสาร ผึ้งมีวิธีการสื่อสารที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว เมื่อพวกมันพบแหล่งอาหารที่ดี พวกมันจะเต้นรำเพื่อระบุทิศทางและระยะห่างของแหล่งอาหาร ที่เรียกว่า "waggle dance" และช่วยให้ผึ้งตัวอื่นๆ ในอาณาจักรค้นหาแหล่งอาหารได้อย่างรวดเร็ว

3. ผึ้งสามารถบินได้เร็วถึง 15 ไมล์ต่อชั่วโมง เป็นความเร็วที่น่าเหลือเชื่อเมื่อเทียบกับขนาดของมัน และเร็วกว่าแมลงส่วนใหญ่ ทำให้ผึ้งสามารถหาแหล่งอาหารได้อย่างรวดเร็วและกลับรังได้

4. อาณาจักรของผึ้ง สามารถมีผึ้งได้ถึงมากถึง 60,000 ตัว

5. ผึ้งมีดวงตา 5 ดวง ประกอบขนาดใหญ่ 2 ดวง และดวงตาเดี่ยวขนาดเล็ก 3 ดวง ดวงตาของผึ้งประกอบด้วยเลนส์จำนวนหลายพันชิ้น ซึ่งช่วยให้ผึ้งมองเห็นในทิศทางต่างๆ ได้ในเวลาเดียวกัน ดวงตาเดี่ยวใช้ตรวจจับการเปลี่ยนแปลงของแสงและความมืด ซึ่งช่วยให้ผึ้งนำทางได้

6. ผึ้งสามารถสื่อสารกับผึ้งตัวอื่นได้โดยใช้ฟีโรโมน เพื่อเตือนผึ้งตัวอื่นถึงอันตราย ทำเครื่องหมายแหล่งอาหาร และควบคุมพฤติกรรมของอาณาจักร

7. ผึ้งสามารถมองเห็นแสงอัลตราไวโอเลต ซึ่งมองไม่เห็นด้วยตามนุษย์ ทำให้มองเห็นลวดลายบนดอกไม้ซึ่งใช้เป็นแนวทางในการหาน้ำหวานและละอองเรณู

8. ผึ้งเป็นแมลงชนิดเดียวที่ผลิตอาหารให้มนุษย์ นอกจากน้ำผึ้งแล้ว ผึ้งยังผลิตขี้ผึ้ง นมผึ้ง และโพรโพลิส ซึ่งมีประโยชน์หลากหลายในทางการแพทย์และเครื่องสำอาง

9. ผึ้งสามารถมีชีวิตอยู่ได้หลายเดือน แม้ผึ่งจะถูกระบุว่ามีอายุขัยค่อนข้างสั้น โดยเฉพาะผึ้งงาน ที่มีอายุเพียงไม่กี่สัปดาห์ แต่สำหรับผึ้งนางพญาสามารถมีอายุได้หลายปี และผึ้งตัวผู้สามารถมีอายุได้เพียงไม่กี่เดือน

10. ผึ้งมีความสำคัญต่อการเกษตร มีหน้าที่ผสมเกสรพืชผลหลายชนิดที่เราใช้เป็นอาหาร หากไม่มีผึ้ง ห่วงโซ่อาหารของเราอาจจะได้รับผลกระทบอย่างรุนแรง

นักสู้แห่งธรรมชาติ ที่ปรากฎในเพลงอมตะ "โลกของผึ้ง" ของพุ่มพวง ดวงจันทร์

"ผึ้งน้อยตัวหนึ่งนี้ ดิ้นหนีพิษภัยที่ผจญ

ต้องทุกข์ ต้องทน เพื่อชีพตน และคนร่วมเดิน

ผึ้งผกผิน บินลอยลิ่วเคว้ง เอาเสียงเพลงแลกเงิน

ผึ้งก็หวัง แฟนผึ้งยังไม่เมิน ปล่อยผึ้งเดินที่สลัว

ผึ้งได้กิน ใช่กินเพียงตัว ทางครอบครัวก็อิ่มกัน"

ท่อนฮุคจากเพลง "โลกของผึ้ง" ของราชินีเพลงลูกทุ่งเมืองไทย "แม่ผึ้ง พุ่มพวง ดวงจันทร์" จากอัลบั้มชุด "ตั๊กแตนผูกโบ" ในปี พ.ศ. 2529 ประพันธ์โดยครูวิเชียร คำเจริญ ที่ใช้วงจรชีวิตของผึ้งบวกกับชื่อเล่นของตัวเอง เล่าเรื่องราวผ่านเพลง ด้วยเนื้อร้องที่ใช้ภาษาสละสลวยและทำนองอันงดงาม เปรียบเปรยชีวิตของตนเองเป็นผึ้งตัวน้อยที่ต้องสู้ชีวิต ซึ่งผึ้งคือสัญลักษณ์แห่งความขยันหมั่นเพียรอยู่แล้ว ต้องดิ้นรนทำงานหาเลี้ยงครอบครัว ฝ่าอุปสรรคที่เข้ามาทดสอบชีวิต บวกกับช่วงนั้นเป็นช่วงชีวิตที่ที่เต็มไปด้วยความทุกข์ใจจากปัญหามากมายที่รุมเร้าเข้ามา

เพลงโลกของผึ้งจึงเป็นการบอกเล่าความเป็นนักสู้ของแม่ผึ้ง พุ่มพวง ดวงจันทร์ และเป็นเสมือนคำอ้อนวอนขอความเมตตาจากแฟนเพลงไม่ให้ทอดทิ้งตนไป กลายเป้นเพลงอมตะที่อยู่ในหัวใจแฟนเพลงและคนไทยเรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน

World Bee Day , 10 amazing facts about honeybees