"ปราย พันแสง" เปิดบทวิเคราะห์ ทำไมไม่เก็บศพทหาร ร่างทหารกัมพูชาถูกทิ้ง

"ปราย พันแสง" เปิดบทวิเคราะห์ "ทำไมไม่เก็บศพทหาร" หลังร่างทหารกัมพูชาถูกทิ้ง ไร้การเหลียวแล ส่งกลิ่นเหม็นคลุ้ง

(2 ส.ค. 2568) เวลา 15.57 น. "ปราย พันแสง" ได้โพสต์บทความเชิงวิเคราะห์ "ทำไมไม่เก็บศพทหาร" จากกรณีที่เกิดการปะทะกันระหว่างไทย-กัมพูชาที่บริเวณชายแดน จนเป็นเหตุให้มีทหารกัมพูชาซึ่งคาดว่าจะเสียชีวิตหลายราย แต่ทางรับบาลกัมพูชาไม่มีการมาเก็บศพทหารแต่อย่างใด ปล่อยทิ้งไว้ตามชายป่า จนทำให้ส่งกลิ่นเหม็นคลุ้ง และยังมีชาวกัมพูชาอีกหลายครอบครัวที่ออกมาโพสต์ตามหานายทหารแนวหน้า ที่ออกมาสู้รบแต่หลังหยุดยิงก็ยังติดต่อไม่ได้ โดยบทความมีเนื้อความดังนี้

"เมื่อคืนดูคลิปชาวกัมพูชา live ตามหาคนในครอบครัวที่หายไป มีคนไทยเข้าไปคอมเมนต์เยอะมาก ชาวไทยบางคนตาดี เอาภาพมาเทียบกับเชลยศึกที่ทหารไทยคุมตัวอยู่ว่านี่ใช่มั้ย บางคนหน้าเหมือนเป๊ะ เหมือนจะใช่จริงๆ ด้วย!"

มีบางคนเข้าไปด่าหยาบคายบ้าง แต่เป็นส่วนน้อย แสดงว่าคนไทยคงมีความเห็นใจหัวอกประชาชนคนตัวเล็กๆ ในฐานะผู้สูญเสียอยู่บ้าง

จู่ๆ ก็มีคลิปเด้งมา มีชายไทยคนหนึ่งบ้านอยู่แถวแนวสูัรบ ถ่ายภาพตอนดึก อัดคลิปเสียงหมาหอนเกรียวตลอดแนว โดยมีเสียงบรรยายว่าตั้งแต่มีการสู้รบ เป็นอย่างนี้ทุกคืน หมาหอนไม่หยุด และส่งกลิ่นเหม็นเน่า

พล.ต.วันชนะ สวัสดี รองโฆษกกองบัญชาการกองทัพไทย พูดในรายการ "โหนกระแส" ล่าสุดว่าตอนนี้ชาวบ้านในกัมพูชากำลังตามหาคนหายจำนวนมาก ว่าสามีเขาอยู่ที่ไหน เพื่อนของเขาที่อยู่ชายแดนก็บอกว่า เริ่มได้กลิ่นศพ

จากรายงานของกองทัพภาคที่ 2 ระบุว่า ในการปะทะที่ภูมะเขือ ทหารกัมพูชาเสียชีวิต 10 นาย และทหารไทยได้ยึดอาวุธยุทโธปกรณ์ 11 รายการ รวมถึงโทรศัพท์ 7 เครื่อง ที่น่าสนใจคือศพถูกทิ้งไว้หลายจุด ไม่ใช่แค่ภูมะเขือจุดเดียว แต่มีการกล่าวถึง "เกลื่อน" หลายพื้นที่ เดลินิวส์ลงว่า ตามแนวสู้รบมีร่างทหารเขมรพลีชีวิต "เกลื่อน" แต่กลับไม่มีใครไปเก็บส่งญาติ พอทหารไทยช่วยเก็บให้ กลับถูกปฏิเสธการรับคืน อ้างไม่ใช่ทหารของกัมพูชา

การปฏิเสธรับศพของทหารกัมพูชาไม่ใช่แค่กรณีเดียว แต่เป็นระดับนโยบายหรือการปฏิบัติที่เป็นระบบ ดูจะเป็นเรื่องที่ผิดธรรมดาอย่างยิ่ง

เอาจริง นี่เป็นเทรนด์ใหม่ของสงคราม รัสเซียก็ทำแบบนี้ คือทิ้งศพเลย ด้วยเหตุผลว่า "ทิ้งศพไปเลยดีกว่าเพราะมันมีค่าใช้จ่ายน้อยกว่ากันเยอะ"

ปูตินลงนามในกฎหมายให้ครอบครัวของทหารที่เสียชีวิตได้รับเงินชดเชย 7,421,000 รูเบิล (ประมาณ 68,800-75,000 ดอลลาร์) เป็นเงินก้อนครั้งเดียว บวกกับเงินค่าชดเชยรายเดือนต่อเนื่อง รวมกับการจ่ายเงินจากภาคส่วนต่างๆ และประกันภัย จำนวนเงินชดเชยรวมสำหรับทหารที่เสียชีวิต 1 คนจะอยู่ที่อย่างน้อย 14 ล้านรูเบิล และสำหรับทหารที่บาดเจ็บจะได้รับเงินชดเชย 3 ล้านรูเบิล (32,280-41,300 ดอลลาร์) ตัวเลขดูดี แต่ในความเป็นจริง ก็มีกลยุทธ์มากมายในการหลีกเลี่ยงการจ่ายเงิน โดยการรายงานว่าเป็น "การหายไปในการปฏิบัติการ" ก็จบเรื่อง

Quora ลงบทความเรื่องชาวรัสเซียในหมู่บ้าน Krasnaya Yaruga ให้สัมภาษณ์ว่า "พวกเขาฆ่าคนเหล่านั้น การต่อสู้ดำเนินต่อไป อากาศร้อน ศพเริ่มมีกลิ่นเน่า เราจึงฝังคนเหล่านี้ไว้ที่นั่น แล้วทัังหมดก็หายไป"

อดีตนักโทษที่เป็นทหารรัสเซีย "อเล็กซานเดอร์" เล่าให้ The New York Times ฟังว่า เขาได้รับคำสั่งไม่ให้เก็บศพของเพื่อนทหาร เพื่อที่จะสามารถรายงานได้ว่าคนเหล่านี้เป็นพวก "หายไปในการปฏิบัติการ" แทนที่จะเป็น "ผูัเสียชีวิต" 

กรณีของทหารรัสเซีย มิคาอิล เชอร์คาซอฟ แม่ของเขาได้รับการบอกเล่าจากเพื่อนทหารว่าลูกชายของเธอเสียชีวิตแล้ว แต่กองทัพรัสเซียสั่งให้ทิ้งศพไว้ในสนามรบเพราะ "ไม่คุ้มค่า" ที่จะนำกลับมา

ในบทความวิเคราะห์เกี่ยวกับรัสเซียของ Newsweek ระบุว่า "ไม่มีศพ ไม่มีปัญหา" (no corpse, no problem) หากญาติไม่สามารถพิสูจน์ได้ว่าลูกชาย สามี หรือพ่อของพวกเขาเสียชีวิตในสงคราม รัฐจะปฏิเสธที่จะจ่ายเงินชดเชย

การจัดการศพทหารในรัสเซียเป็นภาระค่าใช้จ่ายขนาดใหญ่ ในปีเดียว (กรกฎาคม 2023 - มิถุนายน 2024) รัสเซียจ่ายเงินให้ทหารและครอบครัวผู้เสียชีวิต/บาดเจ็บประมาณ 2.75-3 ล้านล้านรูเบิล ซึ่งเท่ากับ 1.4-1.6% ของ GDP ของรัสเซีย

หากคำนวณจากประมาณการผู้เสียชีวิต 100,000 คนและผู้บาดเจ็บ 400,000 คน การจ่ายเงินครั้งเดียวจะรวมเป็น 2.3 ล้านล้านรูเบิล ซึ่งเท่ากับ 6% ของงบประมาณปี 2024

โอเล็ก นิโคเลนโก โฆษกกระทรวงการต่างประเทศยูเครนกล่าวกับ The Irish Times ว่าตามกฎหมายครอบครัวของทหารที่เสียชีวิตทุกคนจะได้รับ 7 ล้านรูเบิล "เมื่อทหารหายไป ไม่มีศพหมายถึงไม่มีเงิน" (no body means no money)

ยูเครนเคยมีหน่วยพิเศษอย่าง J9 และทหารอย่าง Anton ที่เก็บศพรัสเซียอย่างเป็นระบบตามกฎหมายสงครามสากล เพื่อส่งคืนในการแลกเปลี่ยนและเป็นเครื่องมือทางจิตวิทยาให้ครอบครัวรัสเซียรู้ถึงต้นทุนของสงคราม

รัสเซียมีนโยบายลับทิ้งศพทหารของตนเองเพื่อประหยัดเงินชดเชย ยูเครนได้รับศพทหารของตนคืนจากรัสเซียกว่า 6,057-6,060 ศพ ขณะที่รัสเซียได้รับศพทหารของตนคืนจากยูเครนเพียง 78 ศพ ในการแลกเปลี่ยนปี 2025 และที่โหดร้ายกว่าคือรัสเซียยังแอบส่งศพทหารของตนเองปนมากับศพยูเครนด้วย

การที่ศพกลายเป็นเครื่องมือการเมือง ทำให้ครอบครัวผู้สูญเสียต้องทุกข์ทรมานยิ่งขึ้น ขณะที่ยูเครนเองก็เผชิญปัญหาภาระต้องจ่ายเงินชดเชยจำนวนมาก แสดงให้เห็นว่าแม้แต่ศพทหาร ความตายในสงครามก็ยังต้องผ่านการคำนวณทางเศรษฐกิจและการเมือง​​​​​​​​​​​​​​​​

หลักการ "ไม่มีศพ ไม่มีปัญหา" จึงช่วยประหยัดงบประมาณจำนวนมาก เพราะนอกจากเงินก้อนแล้ว ยังมีค่าชดเชยรายเดือนต่อเนื่องที่ต้องจ่าย นอกจากนี้ การไม่ยอมรับตัวเลขผู้เสียชีวิตที่แท้จริงยังช่วยลดแรงกดดันทางการเมืองภายในประเทศได้อีกทาง

ปูตินเซ็นกฎหมายในปี 2015 ให้การเสียชีวิตของทหารเป็นความลับของรัฐ และในปี 2021 รัสเซียออกกฎหมายลงโทษทางอาญาสำหรับ "คำแถลงที่ทำลายชื่อเสียงกองทัพ" นี่คือเหตุผลสำคัญที่ทำให้รัสเซียมีการปฏิเสธการรับศพทหารของตน

ในเหตุการณ์ระเบิดที่ฐานทัพในจังหวัด Kampong Speu เมื่อเดือนเมษายน 2024 ทำให้ทหาร 20 นายเสียชีวิต นายกรัฐมนตรีกัมพูชา นายฮุน มาเนตได้ให้คำมั่นว่ารัฐบาลจะออกค่าใช้จ่ายในการจัดงานศพและให้การชดเชยแก่ผู้เสียชีวิตและผู้บาดเจ็บ แต่ยังไม่มีข้อมูลยืนยันว่าจะมีการจ่ายอัตราใดๆ สำหรับศพทหารในการสู้รบไทย-กัมพูชาล่าสุดนี้

เหตุผลที่กัมพูชาปฏิเสธรับศพ หรือทิ้งศพไว้ในสนามรบ อาจจะไม่ใช่เรื่องเงินเป็นหลัก แต่อาจจะเป็นเรื่องความภาคภูมิใจของชาติ ที่ไม่ต้องการยอมรับความพ่ายแพ้ อาจเป็นความพยายามในการรักษาภาพลักษณ์ของรัฐบาลใหม่ ฮุน มาเนต ซึ่งยิ่งดูแปลกและไร้เหตุผลมากกว่ารัสเซีย เพราะรัสเซียอย่างน้อยยังมีแรงจูงใจทางเศรษฐกิจที่เราพอเข้าใจได้

หรืออาจจะเป็นเทรนด์ของสงครามยุคใหม่ ที่ผู้นำประเทศผุดไอเดียขึ้นมาตรงกันว่า "ทิ้งศพไปเลยดีกว่าเพราะมันมีค่าใช้จ่ายน้อยกว่ากันเยอะ"

# ហេតុអ្វីមិនទាញយកសពទាហាន ពីរុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែន ដល់ថៃ-កម្ពុជា ជាមួយនឹងនិន្នាការពិភពលោក “គ្មានសព, គ្មានបញ្ហា”

## ស្ថានការណ៍បច្ចុប្បន្ន

យប់មិញ បានទស្សនាវីដេអូរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ live ស្វែងរកសមាជិកគ្រួសារដែលបាត់ខ្លួន។មានប្រជាពលរដ្ឋថៃជាច្រើនចូលទៅបញ្ចេញមតិ។ ប្រជាពលរដ្ឋថៃខ្លះមានភ្នែកស្រួល ប្រើរូបភាពទៅប្រៀបធៀបទៅនឹងអ្នកទោសចម្បាំងដែលទាហានថៃកំពុងឃុំខ្លួនថាតើនេះអត់ខុសដែរទេ។

មនុស្សខ្លះមុខដូចគ្នាម្លេះម្លោះ

ហាក់ដូចជាត្រូវពិតមែន!

មានមនុស្សខ្លះចូលទៅដាក់ពាក្យមិនសមរម្យខ្លះដែរ ប៉ុន្តែជាផ្នែកតិច។ នេះបង្ហាញថាប្រជាពលរដ្ឋថៃមានការអាណិតអាសូរដល់ប្រជាពលរដ្ឋធម្មតាតូចៗ ក្នុងនាមជាអ្នកបាត់បង់។

ភ្លាមៗ មានវីដេអូលេចឡើងមក មានបុរសថៃម្នាក់រស់នៅតំបន់ជិតលំនៅដ្ឋានប្រយុទ្ធ ថតរូបពេលយប់ថ្ងៃ ថតវីដេអូសំឡេងឆ្កែហ៊ូបណ្តោយតំបន់ទាំងមូល ដោយមានសំឡេងពិពណ៌នាថាតាំងពីមានការប្រយុទ្ធគ្នា ជារៀងរាល់យប់ជាបែបនេះ ឆ្កែហ៊ូមិនឈប់ ហើយបញ្ជូនក្លិនផុយ។

## ការបញ្ជាក់ពីតំណាងរាស្ត្រ

លោកភូមិបាលវន្នជ័យ សុវត្ថិ អនុនាយកសំដីកងទ័ពថៃ បានបង្ហាញនៅក្នុងកម្មវិធី “ទាក់ទងរលក” ថាប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរកំពុងស្វែងរកមនុស្សបាត់ខ្លួនជាច្រើន ហើយចាប់ផ្តើមមានក្លិនសពពីតំបន់ព្រំដែន។

នេះស្របទៅនឹងរបាយការណ៍ដេលីញ៉ូសដែលចង្អុលបង្ហាញថារាងកាយទាហានខ្មែរ “រាយប្រាយ” តាមលំនៅដ្ឋានប្រយុទ្ធ ប៉ុន្តែគ្មានភាគីខ្មែរទៅប្រមូលយក។ ទាហានថៃពិសេសជួយប្រមូលសពដើម្បីសងវិញតាមធម៌មនុស្ស ប៉ុន្តែត្រូវបានបដិសេធ ដោយភាគីខ្មែរអះអាងថាមិនមែនជាទាហានរបស់ពួកគេ។

ការបដិសេធនេះហាក់ដូចជាមានប្រព័ន្ធ មិនមែនជាករណីតែមួយ ហាក់មិនធម្មតា ហើយមានសំណួរដល់គោលនយោបាយ។

## ការប្រៀបធៀបទៅនឹងករណីរុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែន

### និន្នាការ “បោះបង់សព” ក្នុងសង្គ្រាមសម័យទំនើប

ករណីនេះស្រដៀងទៅនឹងគោលនយោបាយរុស្ស៊ីក្នុងសង្គ្រាមអ៊ុយក្រែន ដែលបោះបង់សពទាហានខ្លួនឯងដើម្បីជៀសវាងការបង់ប្រាក់ជំនួស។ ដោយប្រើការរាយការណ៍ថា “បាត់ខ្លួនក្នុងប្រតិបត្តិការ” ជំនួសឱ្យ “ស្លាប់”។

ពូទីនបានចុះហត្ថលេខាលើច្បាប់ឱ្យប្រាក់ជំនួសខ្ពស់ដល់ 7.4 លានរូប (ប្រមាណ 68,800-75,000 ដុល្លារ) ក្នុងមួយសព បន្ថែមប្រាក់ប្រចាំខែ។ ប៉ុន្តែក្នុងការអនុវត្ត ទាហានបានទទួលបញ្ជាមិនឱ្យប្រមូលសព ដើម្បីសន្សំថវិកា (តាមគោលការណ៍ “គ្មានសព គ្មានបញ្ហា”)។

ទិន្នន័យពី Newsweek បញ្ជាក់ថា រុស្ស៊ីបានបង់ប្រាក់ជំនួសសរុប 2.75-3 ពាន់ពាន់លានរូបក្នុងឆ្នាំ 2023-2024 (1.4-1.6% នៃ GDP) ប៉ុន្តែជៀសវាងដោយការបោះបង់សព ធ្វើឱ្យគ្រួសារមិនបានទទួលប្រាក់ ហើយត្រូវទទួលការឈឺចាប់។

រុស្ស៊ីមានគោលនយោបាយបោះបង់សពទាហានខ្លួនឯងដើម្បីសន្សំប្រាក់ជំនួស។ អ៊ុយក្រែនធ្លាប់បានទទួលសពវិញជាង 6,000 សព ខណៈដែលរុស្ស៊ីបានទទួលវិញតែ 78 សព។

អ្វីដែលឃោរឃៅជាងនេះគឺរុស្ស៊ីថែមទាំងសម្ងាត់ដាក់សពទាហានខ្លួនឯងមកបញ្ចូលជាមួយសពអ៊ុយក្រែនទៀតផង។

ការដែលសពក្លាយជាឧបករណ៍នយោបាយ ធ្វើឱ្យគ្រួសារអ្នកបាត់បង់ត្រូវទទួលការឈឺចាប់កាន់តែខ្លាំង។ ខណៈដែលអ៊ុយក្រែនខ្លួនឯងក៏ប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាបន្ទុកប្រាក់ជំនួស 544,000 ដុល្លារក្នុងមួយសព ដែលអាចខ្ពស់ដល់ 130 ពាន់លានដុល្លារ (ប្រមាណ 4.62 លានលានបាត ឬ 4,615 ពាន់លានបាត)។

ការបោះបង់សពក្រៅពីសន្សំប្រាក់ ក៏ជួយបិទបាំងតួលេខអ្នកស្លាប់ពិត បន្ថយសម្ពាធនយោបាយ។ ច្បាប់រុស្ស៊ីឆ្នាំ 2015-2021 ធ្វើឱ្យការបង្ហាញពត៌មានក្លាយជាការសម្ងាត់របស់រដ្ឋ ហើយមានទោសព្រហ្មទណ្ឌ។

## ប្រព័ន្ធប្រាក់ជំនួសនៅកម្ពុជា និងហេតុផលដែលអាចកើតឡើង

ក្នុងកម្រងថ្ងាំបំផ្ទុះនៅមូលដ្ឋានទ័ពក្នុងខេត្ត កំពង់ស្ពឺ នៅខែមេសា 2024 ដែលធ្វើឱ្យទាហាន 20 នាក់ស្លាប់ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានផ្តល់ការសន្យាថារដ្ឋាភិបាលនឹងចេញថវិកាសម្រាប់ការរៀបចំពិធីបុណ្យសព និងផ្តល់ការជំនួសដល់អ្នកស្លាប់ និងអ្នករបួស។

ប៉ុន្តែមិនទាន់មានទិន្នន័យបញ្ជាក់ថានឹងមានការបង់អត្រាណាមួយសម្រាប់ទាហានដែលស្លាប់ពីការប្រយុទ្ធថៃ-កម្ពុជាចុងក្រោយនេះ។

ហេតុផលដែលកម្ពុជាបដិសេធទទួលសព អាចនឹងមិនមែនជាបញ្ហាប្រាក់ជាមូលដ្ឋាន ប៉ុន្តែអាចនឹងជាបញ្ហាមោទនភាពជាតិ ដែលមិនចង់ទទួលស្គាល់ការបរាជ័យ។ អាចនឹងជាការព្យាយាមក្នុងការរក្សាភាពរូបរបស់រដ្ឋាភិបាលថ្មី ហ៊ុន ម៉ាណែត ដែលកាន់តែមើលទៅចម្លែក និងគ្មានហេតុផលជាងរុស្ស៊ី

ពីព្រោះរុស្ស៊ីយ៉ាងហោចណាស់ក៏មានការលើកទឹកចិត្តសេដ្ឋកិច្ចដែលយើងយល់បាន។

ឬអាចនឹងជានិន្នាការនៃសង្គ្រាមសម័យទំនើប ដែលមេដឹកនាំប្រទេសគិតគំនិតត្រូវគ្នាថា “បោះបង់សពទៅសេះល្អជាង ពីព្រោះវាមានការចំណាយតិចជាង”។

## សរុប

សពទាហានដែលស្លាប់គួរតែទទួលបានការគោរពតាមច្បាប់សង្គ្រាមអន្តរជាតិ។ ការបោះបង់សពតាមសមរភូមិ បង្ហាញពីភាពឃោរឃៅនៃសង្គ្រាម ដែលសូម្បីតែការស្លាប់ក៏ត្រូវគណនាដោយប្រាក់ និងនយោបាយ។

ការបោះបង់សពមិនត្រឹមតែបង្កើតបញ្ហាសុខភាព និងចិត្ត ប៉ុន្តែថែមទាំងប្រឆាំងនឹងគោលការណ៍មនុស្សធម៌ ហើយធ្វើឱ្យឈឺចាប់ចិត្តគ្រួសាររបស់អ្នកស្លាប់យ៉ាងខ្លាំង។

เครดิต : ปราย พันแสง