ย้อนอดีต สงคราม 6 วัน ศึกอิสราเอล–อาหรับ
ในเดือนมิถุนายน ค.ศ. 1967 ภูมิภาคตะวันออกกลางกลายเป็นจุดศูนย์กลางของความขัดแย้ง ที่แม้กินเวลาเพียงไม่กี่วัน แต่ก็ได้เปลี่ยนแปลงประวัติศาสตร์ไปตลอดกาล นี่คือ “สงคราม 6 วัน” (Six-Day War) การสู้รบระหว่าง วันที่ 5 ถึง 10 มิถุนายน ค.ศ. 1967 ซึ่งอิสราเอลเผชิญหน้ากับกองกำลังของจอร์แดน ซีเรีย และอียิปต์ เหตุการณ์นี้ถือเป็นความเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญของสมดุลอำนาจในภูมิภาค
ฉากหลังความขัดแย้ง
หลังสงครามอาหรับ–อิสราเอลในปี 1948 ความสัมพันธ์ระหว่างอิสราเอลกับประเทศอาหรับเพื่อนบ้านยังคงตึงเครียด ในปี 1956 อิสราเอลได้บุกคาบสมุทรไซนายของอียิปต์ เพื่อเปิดช่องแคบติราน ซึ่งถูกอียิปต์สั่งห้ามเรืออิสราเอลผ่านมาตั้งแต่ปี 1950 แม้อิสราเอลจะถอนกำลังออกในภายหลัง แต่ได้รับคำมั่นว่าจะเปิดให้ใช้งานช่องแคบติราน พร้อมมีการวางกำลังสหประชาชาติบริเวณชายแดน
อย่างไรก็ตาม สถานการณ์กลับตึงเครียดอีกครั้งในช่วงก่อนเดือนมิถุนายน 1967 เมื่อประธานาธิบดีญะมาล อับดุนนาศิร แห่งอียิปต์ สั่งปิดช่องแคบติรานในเดือนพฤษภาคม พร้อมระดมกำลังทหารตามแนวชายแดน และขับไล่กองกำลังสหประชาชาติออกจากพื้นที่ อิสราเอลถือว่าการปิดช่องแคบนี้เป็น “เหตุแห่งสงคราม” นำไปสู่สงคราม 6 วันในที่สุด
สงคราม 6 วัน (Six-Day War)
วันที่ 5 มิถุนายน อิสราเอลเปิดฉากโจมตีทางอากาศสนามบินของอียิปต์ โดยอิสราเอลอ้างว่าอียิปต์เป็นฝ่ายเริ่มก่อน แต่ต่อมาระบุว่าเป็นการชิงโจมตีตัดหน้า ฝ่ายอียิปต์ไม่ทันตั้งตัว กองทัพอากาศอียิปต์เกือบทั้งหมดถูกทำลาย ฝ่ายอิสราเอลสูญเสียพลเพียงเล็กน้อย ส่งผลให้อิสราเอลครองน่านฟ้าได้
ในเวลาเดียวกันอิสราเอลโจมตีภาคพื้นดินเข้าสู่ฉนวนกาซาและคาบสมุทรไซนาย กองทัพอียิปต์ไม่ทันตั้งตัว แม้มีการต้านทานในช่วงแรก แต่สุดท้ายสั่งถอนกำลังออกจากไซนาย อิสราเอลจึงสามารถยึดครองพื้นที่ได้สำเร็จ แม้จะมีทหารเสียชีวิตบ้างจากการรุกไล่
ขณะเดียวกันจอร์แดนซึ่งเพิ่งลงนามข้อตกลงป้องกันกับอียิปต์ก่อนสงครามหนึ่งสัปดาห์ เข้าร่วมสงครามด้วยเป้าหมายจำกัดเพื่อหยุดยั้งอิสราเอลไม่ให้รุกคืบ ด้านซีเรียเข้าร่วมด้วยการยิงอาวุธใส่อิสราเอลทางเหนือ
อียิปต์และจอร์แดนยินยอมหยุดยิง ในวันที่ 8 มิถุนายน ตามด้วยซีเรีย ในวันที่ 9 มิถุนายน และมีการลงนามหยุดยิงกับอิสราเอล ในวันที่ 11 มิถุนายน หลังสงครามสิ้นสุดอิสราเอลสังหารทหารฝ่ายตรงข้ามจากอียิปต์ ซีเรีย และจอร์แดน ไปมากกว่า 20,000 นาย ขณะที่กองกำลังอิสราเอลเสียทหารไม่ถึง 1,000 นาย
ผลของสงคราม
อิสราเอลยึดฉนวนกาซาและคาบสมุทรไซนายจากอียิปต์ ยึดเขตเวสต์แบงก์รวมถึงเยรูซาเลมตะวันออกจากจอร์แดน และควบคุมที่ราบสูงโกลันจากซีเรีย ส่งผลให้สถานะของอิสราเอลในเวทีโลกดีขึ้น ในขณะที่อียิปต์ จอร์แดน และซีเรียเผชิญความพ่ายแพ้ครั้งใหญ่
สงครามครั้งนี้สร้างผลกระทบระยะยาวทางมนุษยธรรม โดยชาวปาเลสไตน์ราว 280,000 - 325,000 คนต้องหลบหนีหรือถูกบังคับให้ออกจากเวสต์แบงก์ และมากกว่า 100,000 คนอพยพจากที่ราบสูงโกลัน ขณะเดียวกันชาวยิวชนกลุ่มน้อยก็หลบหนีหรือถูกขับไล่ออกจากประเทศเช่นกัน
หลังสงคราม อียิปต์สั่งปิดคลองสุเอซจนถึงปี ค.ศ. 1975 การปิดคลองนี้ส่งผลกระทบต่อเส้นทางขนส่งน้ำมันจากตะวันออกกลางไปยุโรป และเป็นปัจจัยหนึ่งนำไปสู่วิกฤตพลังงานในทศวรรษ 1970 รวมถึงวิกฤตน้ำมันในปี 1973
สงคราม 6 วันสิ้นสุดลง ในวันที่ 10 มิถุนายน ค.ศ. 1967 ด้วยชัยชนะของอิสราเอล ดุลอำนาจในตะวันออกกลางจึงเปลี่ยนแปลงไปโดยสิ้นเชิง ความขัดแย้งระหว่างอิสราเอลกับชาติอาหรับไม่ได้จบสิ้น แต่กลายเป็นจุดเริ่มต้นของความรุนแรงและวิกฤตการณ์ใหม่ๆ อีกหลายทศวรรษต่อมา
Advertisement
