วิธีสังเกต “ไฟฟ้ารั่วในน้ำ” 5 สัญญาณต้องรู้ก่อนเดินลุยน้ำท่วม
ในสถานการณ์น้ำท่วม ความเสี่ยงจากไฟฟ้ารั่วจะสูงมาก เนื่องจากน้ำเป็นสื่อนำไฟฟ้าได้ดี วิธีสังเกตอาการไฟรั่วในน้ำ ระหว่างเกิดน้ำท่วม จึงจำเป็นต้องใช้ความระมัดระวังเป็นพิเศษ และสังเกตจาก 5 สัญญาณต่อไปนี้
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
วิธีสังเกตไฟรั่วในน้ำ กรณีน้ำท่วม
1. สังเกตจาก สัตว์เลี้ยงหรือสิ่งมีชีวิต
- หากคุณเห็นสุนัขหรือแมวเดินเข้าใกล้บริเวณน้ำขังแล้ว กระโดด ถอยหนี ร้องโหยหวน หรือมีอาการเหมือนถูกไฟฟ้าช็อตอย่างฉับพลัน ให้สันนิษฐานทันทีว่าบริเวณนั้นมีไฟรั่ว
- สิ่งมีชีวิตในน้ำนิ่ง หากพบปลาหรือสัตว์น้ำอื่น ๆ ที่อยู่ในน้ำขังตายลอยขึ้นมาเป็นจำนวนมากโดยไม่มีเหตุผลอื่นที่ชัดเจน อาจเป็นสัญญาณของการรั่วไหลของกระแสไฟฟ้า
2. สังเกตจาก ฟองอากาศผุดขึ้นจากน้ำ
บริเวณที่มีกระแสไฟฟ้ารั่วไหลลงสู่พื้นดินหรือน้ำอย่างต่อเนื่อง จะทำให้เกิดปฏิกิริยาทางเคมีไฟฟ้า อิเล็กโทรลิซิส (Electrolysis) ทำให้มีฟองอากาศขนาดเล็กผุดขึ้นมาจากจุดที่ไฟรั่วลงไปอย่างผิดปกติ (ควรสังเกตจากระยะไกล)
ฟองอากาศผุดขึ้นจากน้ำ ในบริเวณที่สงสัยว่ามีไฟฟ้ารั่วไหลลงสู่พื้นดินหรือน้ำอย่างต่อเนื่องนั้น อ้างอิงมาจาก หลักการทางวิทยาศาสตร์และวิศวกรรมไฟฟ้า เรื่องปฏิกิริยา อิเล็กโทรลิซิส (Electrolysis)
เมื่อกระแสไฟฟ้ากระแสตรง (DC) หรือแม้แต่กระแสไฟฟ้ากระแสสลับ (AC) ที่มีความถี่ต่ำ ไหลผ่านสารละลายอิเล็กโทรไลต์ (ในที่นี้คือน้ำท่วมซึ่งมักจะมีแร่ธาตุและสารปนเปื้อนเป็นสื่อนำไฟฟ้า) จะเกิดปฏิกิริยาทางเคมีที่ขั้วไฟฟ้า
- การแยกโมเลกุลน้ำ โดยกระแสไฟฟ้าจะทำให้น้ำ เกิดการแยกตัวออกเป็นแก๊สองค์ประกอบคือ แก๊สไฮโดรเจน และ แก๊สออกซิเจน
- การผุดของฟองอากาศ โดยแก๊สไฮโดรเจนและออกซิเจนที่เกิดขึ้นจะถูกปล่อยออกมาในรูปของ ฟองอากาศขนาดเล็ก ผุดขึ้นจากน้ำบริเวณที่เป็นจุดรั่วไหลของกระแสไฟฟ้าลงสู่พื้นดินหรือโลหะที่จมอยู่ในน้ำ
ในสถานการณ์น้ำท่วม การมีฟองอากาศผุดขึ้นมาจากบริเวณที่ไม่มีสาเหตุทางกลไก (เช่น การเคลื่อนตัวของน้ำ) อย่างต่อเนื่อง จึงเป็น สัญญาณบ่งชี้ทางกายภาพ ที่น่าเชื่อถืออย่างหนึ่งว่ามี กระแสไฟฟ้ารั่วไหล (Ground Fault) อยู่ในบริเวณนั้น ทำให้ต้องระมัดระวังและหลีกเลี่ยงพื้นที่ดังกล่าว
3. สังเกตจาก ประกายไฟ หรือ เสียง "เปรี๊ยะ ๆ"
หากพบเห็นประกายไฟ หรือได้ยินเสียงช็อตดังมาจากเสาไฟฟ้า ตู้ควบคุมไฟฟ้า (เบรกเกอร์) หรือเครื่องใช้ไฟฟ้าที่จมน้ำ/เปียกน้ำ ให้ถือว่าเป็นพื้นที่อันตรายสูงสุด
4. สังเกตจาก ตู้ควบคุมไฟฟ้าในบ้าน
- หากคุณไม่ได้ไปสับสวิตช์ แต่เมนเบรกเกอร์หลักของบ้าน หรือเบรกเกอร์ย่อยที่มีเครื่องใช้ไฟฟ้าหรือสายไฟจมน้ำ ตัดลงโดยอัตโนมัติ นั่นหมายความว่า ระบบตรวจพบกระแสไฟฟ้ารั่วไหลลงสู่พื้นดิน (Ground Fault) ซึ่งเป็นสัญญาณเตือนที่ดี แต่ต้องไม่เปิดกลับทันที เพราะอันตรายที่ยังคงอยู่
- เมื่อเบรกเกอร์ตัด นั่นหมายความว่าระบบได้ระบุตำแหน่งที่มีปัญหารั่วไหลแล้ว แต่ สาเหตุของไฟรั่วยังคงอยู่ การเปิดเบรกเกอร์กลับทันทีจะอันตรายต่อชีวิตและอันตรายต่อระบบไฟฟ้า
- หากอุปกรณ์ไฟฟ้าทำงานผิดปกติ เช่น ไฟกระพริบ หรือมีเสียงซ่า สัญญาณเหล่านี้ ควรหลีกเลี่ยงบริเวณนั้นทันที
5. สังเกตจาก สัญญาณจากร่างกาย
หากขณะเดินลุยน้ำ คุณรู้สึก "ช็อต" หรือ "คันยิบ ๆ" คล้ายอาการเหน็บชา ที่ขาหรือเท้า นั่นคือสัญญาณอันตรายว่าคุณกำลังเข้าสู่ สนามไฟฟ้า (Electric Field) ที่เกิดจากไฟฟ้ารั่วไหลลงสู่พื้นน้ำ
สิ่งที่ต้องทำทันที คือ หยุดเดินทันที ห้ามสัมผัสวัตถุใด ๆ และ "ให้เดินถอยหลังกลับไปยังเส้นทางเดิม" ที่คุณเดินเข้ามาอย่างช้า ๆ
ข้อควรระวังสูงสุดในสถานการณ์น้ำท่วม
- ห้ามสัมผัสเสาไฟฟ้าหรือป้ายโลหะ หลีกเลี่ยงการสัมผัสเสาไฟฟ้า ป้ายโฆษณาโครงเหล็ก หรือรั้วที่เป็นโลหะที่จมอยู่ในน้ำโดยเด็ดขาด เพราะโครงสร้างเหล่านั้นอาจถูกกระแสไฟฟ้ารั่วไหลลงมาตามสายไฟที่ชำรุด
- เดินด้วยความระมัดระวัง หากจำเป็นต้องเดินฝ่าน้ำท่วม ให้ใช้ไม้แห้งหรือวัตถุที่ไม่นำไฟฟ้า ยื่นนำหน้าเพื่อทดสอบผิวน้ำ ก่อนก้าวเท้าไป
- ตัดไฟหลักก่อนน้ำท่วมถึง หากคาดการณ์ว่าน้ำจะท่วมถึงระดับปลั๊กไฟหรือเครื่องใช้ไฟฟ้า ควรรีบสับคัทเอาท์หลักของบ้านลงทั้งหมดก่อนที่น้ำจะมาถึง เพื่อป้องกันการรั่วไหลลงสู่พื้นน้ำ
อ้างอิง : region7.prd , morru , NSM (องค์การพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์แห่งชาติ)
Advertisement
