ผมหงอก ผมร่วง หนังศีรษะแก่ ผมแก่ สังเกตได้อย่างไร มีวิธีใดบ้างที่ช่วยชะลอความแก่ของหนังศีรษะ!
“หมอโบนัส” รองศาสตราจารย์ ดร.พญ.รัชต์ธร ปัญจประทีป หัวหน้าศูนย์โรคเส้นผมและหนังศีรษะ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย เจ้าของรางวัลงานวิจัยระดับโลก ให้ความรู้เกี่ยวกับเรื่องเส้นผมผ่านรายการ TUCK TALK เผยถึงสัญญาณที่แสดงถึงความแก่ของหนังศีรษะ สาเหตุหลักที่เร่งให้ผมแก่เร็ว และเล่าถึงนวัตกรรมการรักษาผมร่วงและชะลอความแก่ของเส้นผม
หนังศีรษะของคนเรามีความแก่เหมือนกับผิวส่วนอื่นๆ ในร่างกาย เพียงแต่ว่าเรามองไม่เห็น ไม่เหมือนผิวหน้า จะเห็นได้ชัดหากมีริ้วรอย มีฝ้า มีเม็ดสีที่ผิดปกติ แต่หนังศีรษะจะแก่ช้ากว่าผิวหนังส่วนอื่น เพราะมีผมปกคลุม ทำให้น้ำแสงแดดหรือมลภาวะต่างๆ ลงสู่หนังศีรษะได้น้อยกว่า นอกจากนี้หนังศีรษะมีข้อดีคือ มีต่อมไขมันเยอะ ทำให้หนังศีรษะไม่แห้งเหมือนผิวหน้า สังเกตจากเวลาอายุเยอะขึ้นผิวจะแห้ง ทั้งหน้า ทั้งแขน ทั้งขา แต่หนังศีรษะมีต่อมไขมันปริมาณที่มากกว่า เพราะฉะนั้นจะมีน้ำมันหล่อเลี้ยงได้ดีกว่า แล้วที่สำคัญคือหนังศีรษะมีเส้นเลือดไปเลี้ยงทำให้เซลล์ต่างๆ ทำงานได้ดี การแก่ก็จะช้ากว่าผิวบริเวณอื่น
คนเรามีผมแบบหลายแบบ ทั้งผมหยิก ผมตรง ผมหยักศก บางคนอาจจะคิดว่าเกิดจากรูขุมขน แต่จริงๆ แล้วเหมือนกัน แต่จะแตกต่างกันที่ลักษณะของเส้นผมและราก ในคนผมตรงตัวเส้นผมถ้านำมาตัดขวางดูจะมีรูปร่างเป็นวงกลม คนที่ผมหยิก ผมหยักศก ผมเป็นลอน เมื่อนำเส้นผมมาตัดขวางจะมีรูปร่างเป็นวงรี แต่ถ้าในคนแอฟริกันอเมริกันที่เป็นผมหยิกเป็นก้นหอย ถ้ามาตัดขวางดูจะพบว่ารูปร่างของเส้นผมจะเหมือนเหรียญคือแบนมาก
สำหรับวิธีสังเกตหนังศีรษะแก่ ดูง่ายๆ เช่น หนังศีรษะเริ่มคัน เริ่มแห้ง เริ่มลอก ต่อมไขมันทำงานน้อยลง เป็นสัญญาณว่าเริ่มเข้าสู่ภาวะหนังศีรษะแก่แล้ว หรือบางคนจะเห็นเป็นตุ่มคล้ายๆ ติ่งเนื้อ อาจจะไม่เห็นแต่ว่าคลำเจอ บางคนคิดว่าเป็นก้อน เป็นซีสต์ แต่จริง ๆ แล้วมันเป็นลักษณะที่เรียกว่าทางแพทย์เรียกว่า Seborrheic keratosis คือเป็น กระเนื้อที่หนังศีรษะ แต่ว่าจะเกิดในคนที่ผมบาง เพราะว่ากระเนื้อพวกนี้เกิดจากแสงแดด และสังเกตจากเส้นผม การที่หนังศีรษะมีคุณภาพน้อยลง ทำงานได้น้อยลง หรือทำงานได้ไม่ดีก็ส่งผลต่อเส้นผมเหมือนกัน เส้นผมก็จะแก่ตามไปด้วย
มีงานวิจัยระบุว่า ผู้หญิงเมื่ออายุประมาณ 30-35 ปี ผมก็จะเริ่มแก่แล้ว แต่ว่าเป็นอายุที่แก่ช้ากว่าผิว ถ้าผิวเขาจะอยู่ที่ประมาณอายุ 25 ปี ผิวก็จะเริ่มเสื่อมแล้ว แต่ผมจะแก่ช้า ราวๆ 30-35 ปี ผมถึงจะเริ่มแก่ โดยสังเกตได้ 3 อย่าง คือ
1.ปริมาณเส้นผมน้อยลง สมัยก่อนสาว ๆ ผมก็จะเยอะ แน่น พออายุมากขึ้น ปริมาณก็น้อยลง เพราะว่าการทำงานของสเต็มเซลล์เปลี่ยนแปลงไป พูดง่าย ๆ ว่าสเต็มเซลล์มีความเหนื่อย
2.ผิวของเส้นผมมีการเปลี่ยนแปลงไป สมัยก่อนอาจจะเงางามสวย มีน้ำมันเคลือบเยอะ พออายุเยอะก็จะแห้ง เส้นเล็ก เปราะบาง ทำสี ดัด หรือว่าแบบหวีแรงๆ อาจจะหักขาด
3.สีผมเปลี่ยนแปลงไป นอกจากสีจะจางลง อาจจะมีเจอผมหงอกด้วย
ส่วนผู้ชายผมจะเริ่มแก่ตอน 30 ปี จะเร็วกว่าผู้หญิงประมาณ 5 ปี แต่ยังไงก็ตาม ผู้ชายจะมีภาวะที่เรียกว่าผมบางจากพันธุกรรมเยอะกว่า ภาวะนี้ทำให้ผมบางกว่าวัยค่อนข้างมาก โดยเฉพาะฝรั่งเจอมากถึง 80% คือมีภาวะผมบางตั้งแต่อายุน้อย หรือบางคนพออายุเยอะก็ศีรษะล้าน คนเอเชียเจอน้อยกว่าอยู่แค่ประมาณ 40-50%
• อาหาร การรับประทานอาหารที่ทอด อาหารที่เป็น process food ของหวาน น้ำตาล ทำให้เกิดการอักเสบไม่ใช่แค่ที่ผิวหรืออวัยวะภายใน แต่หนังศีรษะหรือเส้นผมก็จะเกิดการอักเสบตามมาด้วย ส่วนนม บางรายงานระบุว่านมวัวอาจจะทำให้เกิดการอักเสบของร่างกายเพิ่มขึ้นแต่ไม่ได้เกิดกับร่างกายของทุกคน แต่ถ้าเป็นนมจากพืชหรือ plant-based ส่วนใหญ่ไม่มีรายงาน อาหารที่แนะนำให้รับประทานคือเน้นในส่วนของโปรตีน และวิตามินให้ครบ ธาตุเหล็ก , วิตามิน D หรืออย่างวิตามินรวมเกี่ยวกับผม เช่น สังกะสี (Zinc), ไบโอติน (Biotin), ธาตุเหล็ก (Iron), วิตามิน D นอกจากนั้นยังมี Antioxidant หรือสารต้านอนุมูลอิสระ ก็จะช่วยเรื่องของผมได้ดี
• การใช้สารเคมี การใช้สารเคมีดัดผม ฟอกสีผม ย้อมผม ก็มีส่วนทำให้หนังศีรษะและผมเกิดการระคายเคือง แก่เร็วขึ้น การทำเคมีว่าต้องทำอย่างเหมาะสม ถ้าจะดัดผม ยืดผม และจะทำสีด้วย ควรห่างกันอย่างน้อย 2 สัปดาห์ ไม่ควรทำพร้อมกัน ถ้าไม่จำเป็นก็ไม่ควรกัดสีผม ไม่ควรให้ผมโดนแดดจัดจนเกินไป
• การนอนหลับ การพักผ่อนนอนหลับไม่เพียงพอ นอนน้อยกว่า 5 ชั่วโมง มีโอกาสทำให้ผมร่วง ผมขาว พูดง่าย ๆ คือผมแก่เร็ว
• การเลือกผลิตภัณฑ์สำหรับผม การเลือกใช้แชมพูเหมือนการเลือกใช้ผลิตภัณฑ์หรือสบู่ล้างหน้า คือ หนังศีรษะมีทั้ง หนังศีรษะแห้ง หนังศีรษะมัน และหนังศีรษะปกติ คนหนังศีรษะมันอาจจะต้องใช้แชมพูที่สามารถขจัดความมันออกไปได้เยอะ ส่วนคนหนังศีรษะแห้งก็ต้องเลือกใช้แชมพูอ่อนโยน ซึ่งส่วนใหญ่ก็จะเป็นแชมพูกลุ่มที่เรียกว่าเป็น SLS free หรือ sulfate free แชมพู คนผมบางก็ต้องดูแลผมเป็นพิเศษ ต้องเลือกใช้แชมพูที่เรียกว่าอ่อนโยน ส่วนการสระผมควรเลือกใช้น้ำเย็นหรือน้ำอุ่นน้อยๆ ถึงจะเหมาะสม ถ้าใช้น้ำที่ร้อนเกินไปสระผม หนังศีรษะจะแห้ง หลุดลอก
Advertisement