ไม่ใช่ผีเข้า "ชักหลังแอ่น" พิษบาดทะยักเข้าสู่ไขสันหลัง โดนสัตว์กัด/โดนสิ่งของตำ/หรือแพ้สกปรกปนเปื้อนดิน อย่าชะล่าใจ อาการป่วยสุดทรมาน
เวลาเห็นคนตัวงอ หลังแอ่น หน้าเหยเกเหมือนยิ้มแสยะ ตาเบิกโพลง หลายคนอาจสะดุ้งแล้วเผลอตีความว่า "ผีเข้า" แต่แท้จริงแล้วนี่คืออาการทางการแพทย์ที่อันตรายถึงชีวิต —
"ชักหลังแอ่น" จากพิษบาดทะยัก สารพิษจากเชื้อ Clostridium tetani ที่บาดลึกเข้าไขสันหลัง กำลังทำให้ระบบประสาทเสียสมดุล จนร่างกายถูกบังคับให้เกร็งงอในท่าที่ชวนสยอง แต่เป็นเรื่องจริงที่ต้องเข้าใจและป้องกัน ไม่ใช่เรื่องลึกลับเหนือธรรมชาติแต่อย่างใด
• บาดทะยัก (Tetanus) เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย Clostridium tetani ซึ่งพบได้ในดิน สนิม มูลสัตว์
• เชื้อเองไม่ใช่ตัวทำอันตรายโดยตรง แต่ สปอร์ของเชื้อ เมื่อเข้าสู่บาดแผลลึกที่เป็นแผลสกปรก ขาดอากาศ จะปล่อยสารพิษชื่อ tetanospasmin ซึ่งเป็นสารพิษต่อระบบประสาท (neurotoxin)
• tetanospasmin จับกับปลายประสาทสั่งการกล้ามเนื้อ วิ่งเข้าสู่ไขสันหลังและก้านสมอง
• มันไป ยับยั้งสารสื่อประสาทยับยั้ง (inhibitory neurotransmitters) เช่น GABA และ glycine
• ผลคือ กล้ามเนื้อถูกกระตุ้นให้หดตัวโดยไม่หยุด เกิดอาการเกร็ง กระตุก และ ชักหลังแอ่น
1. ขากรรไกรแข็ง (trismus / lockjaw)
• อ้าปากไม่ได้ เคี้ยวยาก เจ็บเกร็ง
2. กล้ามเนื้อเกร็งทั่วร่างกาย
• เริ่มจากคอ → หลัง → แขนขา
3. ชักหลังแอ่น (opisthotonos)
• ร่างกายเกร็งโค้ง หลังแอ่น ศีรษะเงย เท้าชี้
• เพราะกล้ามเนื้อหลังและคอหดเกร็งรุนแรงกว่าด้านหน้า
• ลักษณะนี้ถ้ามองเผิน ๆ อาจดู "เหมือนผีเข้า" เพราะผู้ป่วยจะเกร็ง หน้าเหยเก ตาเบิกโพลง และส่งเสียงร้อง
4. ไวต่อสิ่งกระตุ้น
• เพียงแค่เสียงดัง แสง หรือสัมผัสเบา ๆ ก็ทำให้ผู้ป่วยเกิดการเกร็งหรือชักได้
5. ภาวะแทรกซ้อน
• หายใจลำบากเพราะกล้ามเนื้อหายใจเกร็ง
• เสี่ยงเสียชีวิตหากไม่ได้รับการรักษา
ข้อมูลจากเพจฯ Tensia เผยว่า "ชักแบบหลังแอ่น พบได้ใน บาดทะยัก เรียกว่า Opisthotonus เกิดจากพิษบาดทะยัก เดินเข้าสู่ไขสันหลังสำเร็จเข้าทำลายเซลล์ประสาทที่คอยเบรกการหดกล้ามเนื้อ ผลคือ กล้ามเนื้อไม่ถูกเบรก หดเกร็งหลังแอ่น ทรมาน
บาดทะยักอันตรายมาก อย่าชะล่าใจ โดนสัตว์กัด/โดนสิ่งของตำ โดยเฉพาะสกปรกคลุกดิน มา รพ. เพื่อประเมินเสมอค่ะ ปล. ชักแบบนี้เจอได้หลายภาวะนะคะ เช่น พิษสุนัขบ้า, ภาวะสมองอักเสบจากภูมิคุ้มกัน, พิษบางชนิด"
Advertisement