ภาษีย้อนหลัง คืออะไร ตรวจสอบให้ดีก่อนจะโดนสรรพากรเช็กบิล

ภาษีย้อนหลัง คืออะไร หากโดนเรียกเก็บต้องทำอย่างไร หากยื่นไม่ถูกต้องจงใจหลีกเลี่ยงมีบทลงโทษอย่างไร

การเสียภาษีเป็นหน้าที่อันสำคัญของพลเมือง เพื่อเป็นรายได้ของรัฐบาล นำมาจัดสรรเป็นงบประมาณแผ่นดินในการใช้บริหารประเทศ ดังนั้น การยื่นแบบแสดงรายการ และการชำระภาษี จะต้องดำเนินการตามระยะเวลากำหนด มิฉะนั้นอาจเข้าข่ายกระทำความผิดตามกฎหมาย และถูกลงโทษทางทางแพ่งและอาญาได้

การเก็บภาษีย้อนหลัง (Retroactive tax) มี 3 หน่วยงานรับผิดชอบ คือ กรมสรรพากร กรมศุลกากร และกรมสรรพสามิต แต่ที่เกี่ยวข้องกับเราโดยตรงคือ กรมสรรพากร ที่มีกลุ่มผู้เสียภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา ภาษีเงินได้นิติบุคคล ภาษีมูลค่าเพิ่ม ภาษีธุรกิจเฉพาะและอากรแสตมป์

ทำไมถึงโดนเรียกเก็บภาษีย้อนหลัง

• ยังไม่ได้จ่ายภาษี หรือไม่ยื่นภาษี

• จ่ายภาษีไม่ถูกต้อง ข้อนี้จะซับซ้อนกว่า อาจจะเป็นไปได้หลายกรณี ทั้งการจ่ายภาษีไม่ครบ ระบุรายได้และคำนวณภาษีที่ต้องจ่ายไม่ถูกต้อง แสดงงบการเงินไม่ถูกต้อง หรือมีความผิดปกติที่เข้าข่ายทำให้กรมสรรพากรสงสัย และเริ่มตรวจสอบ เป็นต้น

วิธีตรวจสอบภาษีย้อนหลังของกรมสรรพากร

• ดูข้อมูลจากใบ 50 ทวิ (หนังสือรับรอง หัก ณ ที่จ่าย) ที่ทางบริษัท ส่งให้กับกรมสรรพากร

• การออกตรวจเยี่ยม คือ การออกไปตรวจเยี่ยมผู้เสียภาษีด้วยตัวเอง ซึ่งส่วนใหญ่มักจะเจอในกลุ่มผู้ประกอบการทั้งบุคคลและนิติบุคคล

• การตรวจนับสต็อกสินค้า ใช้กับผู้ที่ทำธุรกิจการค้าขายทั้งในประเทศและส่งออก ซึ่งการนับสต็อกสินค้าจะทำให้ทราบว่าผู้ประกอบการได้เสียภาษีครบถ้วนหรือไม่

• สถาบันการเงิน ส่งข้อมูลให้กรมสรรพากร เมื่อมีบริการฝาก หรือรับโอนเงิน ผ่านระบบ E-payment จะ 3,000 ครั้งต่อปี หรือฝาก หรือโอนเงิน 400 ครั้ง โดยมียอดรวมของการฝากและโอนรวมกัน 2 ล้านบาทขึ้นไป

• ตรวจสอบภาษีด้วยการสอบยันยอดกับใบกำกับภาษีที่ผู้ขายได้ยื่นไว้เพื่อดูว่ามีการปลอมใบกำกับภาษีหรือไม่ จากนั้นจึงคิดคำนวณภาษีที่ถูกหลีกเลี่ยงไปพร้อมกับเรียกเก็บย้อนหลัง

• ใช้ระบบ Big Data & Data Analytics

• ตรวจสอบผ่านเมนู การแจ้งเบาะแส / ข้อมูลแหล่งภาษีที่ www.rd.go.th

• การตรวจค้น วิธีนี้จะใช้ในกรณีที่สงสัยว่ามีการหลีกเลี่ยงภาษีจำนวนมากและชัดเจน โดยจะเข้าทำการตรวจค้นเพื่อหาหลักฐานเพิ่มเติม พร้อมทั้งยึดและอายัดบัญชีรวมถึงเอกสารต่างๆ ที่มีความเกี่ยวข้องกับการหลีกเลี่ยงภาษีไว้ด้วย

• สุ่มตรวจจากหน้าเว็บต่างๆ เช่น เฟซบุ๊ก ที่มีการโพสต์เงินโอนเข้า

• ดึงข้อมูลจากเว็บไซต์ต่างๆ หรือ Web Scraping

• การออกหมายเรียกตรวจสอบภาษี กรมสรรพากรจะทำการออกหมายเรียกเพื่อตรวจสอบภาษี โดยผู้เสียภาษีจะต้องส่งมอบบัญชีและเอกสารต่างๆ ให้พนักงานทำการตรวจสอบ ซึ่งหากพบว่ามีการหลีกเลี่ยงภาษีก็จะดำเนินการเรียกคืนภาษีย้อนหลังต่อไป

การตรวจสอบภาษีย้อนหลัง มีอายุความเท่าไหร่

ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา และนิติบุคคล

• มีอายุความตามหมายเรียก ภายใน 2 ปี นับจากวันที่ยื่นภาษี แต่ถ้ามีหลักฐานว่าบุคคลธรรมดาและนิติบุคคลนั้นจงใจหลีกเลี่ยงการจ่ายภาษีจริง จะสามารถขยายเวลาอายุความออกไปได้ถึง 5 ปี

• ผู้ที่ไม่ได้ยื่นแบบแสดงรายการเสียภาษีเลยและถูกตรวจพบภายหลัง ก็จะมีการเรียกเก็บภาษีย้อนหลังเช่นกัน โดยจะยึดเอาตามระยะเวลาอายุความทั่วไป ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นระยะเวลา 10 ปี นอกจากนี้ กรมสรรพากร มีสิทธิเรียกดู รายการเดินบัญชี (Statement) ได้ด้วย

ภาษีธุรกิจ

• สามารถเรียกเก็บย้อนหลังได้มากถึง 10 ปี ตาม มาตรา 193/31 ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ โดยไม่จำเป็นต้องออกหมายเรียกแต่อย่างใด ซึ่งอายุความเรียกเอาหนี้ภาษีอากรคืน จะนับตั้งแต่วันที่สิ้นสุดการยื่นแบบภาษี

หากถูกต้องสงสัยว่าต้องจ่ายภาษีย้อนหลังควรทำอย่างไร

• ตรวจสอบรายการภาษีย้อนหลัง โดยเฉพาะรายได้ของแต่ละปีว่ามีรายได้ทั้งหมดเท่าไหร่ เงินที่เข้าบัญชีที่เป็นส่วนของรายได้เท่าไหร่ เพื่อไปแสดงกับกรมสรรพากร

• กรณีที่มียอดเงินเข้าเกิน 1.8 ล้านบาท จะต้องจด VAT (ภาษีมูลค่าเพิ่ม) และนำส่งภาษีมูลค่าเพิ่มทุกเดือน รวมถึงเสียภาษีเงินได้ 2 รอบ คือ ครึ่งปีและปลายปี

บทลงโทษกรณียื่นภาษีไม่ถูกต้อง

เบี้ยปรับและเงินเพิ่ม ถือเป็นบทลงโทษเกี่ยวกับภาษีอากรอย่างหนึ่ง และอาจมีโทษทางอาญาอีกด้วย หากบุคคลใดยื่นแบบฯ ภายในกำหนด แต่ชำระภาษีไม่ครบถ้วน หรือยื่นแบบฯ ล่าช้า ละเลย หรือหลีกเลี่ยงการยื่นแบบฯ จะต้องเสียเงินเพิ่มและเบี้ยปรับ ตามกฎหมายกำหนด และหากฝ่าฝืนไม่ยอมชำระ ต้องรับโทษทางอาญาด้วย ซึ่งบทลงโทษสามารถแบ่งได้ ดังนี้

• กรณีไม่ชำระภาษีภายในกำหนดเวลา จะต้องเสียเงินเพิ่มอีกร้อยละ 1.5 ต่อเดือน (เศษของเดือนให้นับเป็น 1 เดือน) ของเงินภาษีที่ต้องชำระนับแต่วันพ้นกำหนดเวลาการยื่นรายการจนถึงวันชำระภาษี

• กรณีเจ้าพนักงานตรวจสอบออกหมายเรียก และปรากฏว่ามิได้ยื่นแบบแสดงรายการไว้หรือยื่นแบบแสดงรายการไว้แต่ชำระภาษีขาดหรือต่ำไป นอกจากจะต้องรับผิดชำระเงินเพิ่มแล้ว ยังจะต้องรับผิดเสียเบี้ยปรับอีก 1 เท่าหรือ 2 เท่าของภาษีที่ต้องชำระแล้วแต่กรณี เงินเบี้ยปรับดังกล่าวอาจลดหรืองดได้ตามระเบียบที่อธิบดีกำหนดโดยอนุมัติรัฐมนตรี

• กรณีไม่ยื่นแบบแสดงรายการ ภ.ง.ด.90, 91 หรือ 94 ภายในกำหนดเวลา ต้องระวางโทษปรับทางอาญาไม่เกิน 2,000 บาท

• กรณีจงใจ แจ้งข้อความเท็จ หรือแสดงหลักฐานเท็จหรือฉ้อโกง เพื่อหลีกเลี่ยงหรือพยายามหลีกเลี่ยงการเสียภาษีอากร มีโทษจำคุกตั้งแต่ 3 เดือนถึง 7 ปี และปรับตั้งแต่ 2,000 บาท ถึง 200,000 บาท

• กรณีเจตนาละเลยไม่ยื่นแบบแสดงรายการเพื่อหลีกเลี่ยงการเสียภาษีอากร มีโทษปรับไม่เกิน 200,000 บาท หรือจำคุกไม่เกิน 1 ปี หรือทั้งจำทั้งปรับ