"พั้นรักแมว" ถูกตามติดจนสุขภาพจิตพังรู้จักกม.คุ้มครองคนดังในที่สาธารณะ

"พั้นรักแมว"  ถูก FC ตามติดจนสุขภาพจิตพัง ถึงเวลาเรียนรู้กฎหมายคุ้มครองสิทธิคนดังในพื้นที่สาธารณะ

กลายเป็นประเด็นร้อนในโซเชียล เมื่อ "พั้นรักแมว" หรือ "พั้น - พันธิตา บุญชวน" ติ๊กต็อกเกอร์ อินฟลูเอนเซอร์สาวสุดฮอต ขวัญใจวัยรุ่น Gen Z และ Gen Alpha ที่โด่งดังจากความน่ารัก สดใส แถมยังฉลาด สามารถจนสอบเข้าคณะแพทยศาสตร์ ม.ขอนแก่น ได้สำเร็จ แต่ล่าสุดเธอกำลังพบเจอกับสถานการณ์ที่แฟนคลับบางคนตามติดชีวิตเกินเหตุ จนคุณพ่อต้องออกมาขอร้องผ่านโซเชียล เพราะลูกสาวเครียดจัด สุขภาพจิตพัง จนไม่กล้าออกไปใช้ชีวิตปกติ

จากไอดอลคนดัง สู่ความเครียดที่ต้องเจอ

ด้วยความสดใสเป็นกันเอง เธอมักจะยินดีที่มีคนมาขอถ่ายรูปด้วย และแท็กมาในสตอรี่ไอจี แต่พักหลังมานี้ เธอกลับถูกตามถ่ายตลอดเวลา ไม่เว้นเวลาส่วนตัว อย่างการรับประทานอาหารหรือเดินห้างสรรพสินค้า ที่เธออยากใช้ร่วมกับเพื่อน ๆ คนรู้จัก และครอบครัว

จนพ่อของพั้นรักแมว ต้องออกมาเรียกร้องผ่านโซเชียลมีเดีย ขอให้แฟนคลับช่วยเว้นระยะห่าง ให้เธอได้มีเวลาส่วนตัว และใช้ชีวิตเป็นวัยรุ่นธรรมดาบ้าง เพราะตอนนี้การถูกตามถ่ายรูปตลอดเวลา พอไม่ได้ถ่ายก็ถูกด่าทอด้วยถ้อยคำหยาบคาย กล่าวหาว่าหยิ่ง และไปต่อว่าเสีย ๆ หายๆ บนโลกโซเชียล ทำให้พั้นมีความเครียด หวาดระแวง กังวลว่าเพื่อน ๆ หรือคนที่เกี่ยวข้องจะได้รับผลกระทบไปด้วย จนไม่กล้าออกไปไหน หรือทานข้าวกับใครแล้ว

กรณีนี้ ส่งผลกระทบทั้งด้านความปลอดภัยและสภาพจิตใจต่อเด็กผู้หญิงคนหนึ่งที่อยู่ในวัยเพิ่งเริ่มต้นชีวิตมหาวิทยาลัยเท่านั้น เป็นที่น่าถกเถียงว่า หรือนี่คือราคาที่ต้องจ่ายของการเป็นคนดัง ทั้ง ๆ ที่ทุกคนก็ควรจะให้เกียรติ และไม่ละเมิดความเป็นส่วนตัวของใคร แม้เขาจะเป็นคนสาธารณะก็ตาม

วันนี้เรามาทำความรู้จักหลักกฎหมายที่คุ้มครองความเป็นส่วนตัวของบุคคลสาธารณะ เพื่อเป็นแนวทางในการปฏิบัติอย่างเหมาะสมถูกต้องกับคนดังที่เราชื่นชอบกันหน่อยดีกว่า

คนดังก็มีสิทธิส่วนตัว กฎหมายคุ้มครองมีอะไรบ้าง?

นักกฎหมายย้ำชัดว่า คนดังก็คือบุคคลตามกฎหมาย มีสิทธิ์ส่วนตัวเหมือนคนทั่วไป ไม่ว่าจะเป็นอินฟลูเอนเซอร์ ดารา หรือแม้แต่ผู้ต้องหาในคดีดัง ถ้าเราไปนำเสนอเรื่องส่วนตัวของเขาจนเสียหาย หรือคอมเมนต์ด่าทอ ทำให้เขาเสียชื่อเสียง จนกระทั่งโดนยกเลิกงาน เขาสามารถเก็บหลักฐานและฟ้องร้องดำเนินคดีได้ เพราะคนดังไม่ใช่สนามอารมณ์ ที่ใครจะพิมพ์อะไรก็ได้

กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการคุ้มครองความเป็นส่วนตัวของบุคคลสาธารณะหลัก ๆ มีดังนี้

• รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560 (มาตรา 38) กฎหมายสูงสุดของประเทศที่คุ้มครองสิทธิในความเป็นส่วนตัว เกียรติยศ ชื่อเสียง และครอบครัว รวมถึงข้อมูลส่วนบุคคล

• ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ (มาตรา 420-448 และ มาตรา 27-41) กำหนดความรับผิดชอบหากทำให้ผู้อื่นเสียหายทั้งร่างกาย จิตใจ ชื่อเสียง ทรัพย์สิน และคุ้มครองสิทธิในชื่อเสียง เกียรติยศ และข้อมูลส่วนบุคคล

• พระราชบัญญัติคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล พ.ศ. 2562 (PDPA) คุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลของทุกคน ต้องขอความยินยอมก่อนเก็บข้อมูล และต้องมีมาตรการรักษาความปลอดภัยข้อมูลที่เหมาะสม

• พระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2550 คุ้มครองความเป็นส่วนตัวและข้อมูลส่วนบุคคลในโลกออนไลน์

บทลงโทษหนักหน่วง! ถ้าละเมิดข้อมูลส่วนบุคคล

ถ้าไปละเมิดข้อมูลส่วนบุคคลของคนอื่น ไม่ว่าจะคนดังหรือไม่ดัง ก็มีบทลงโทษที่ต้องเจอ แบ่งเป็น 3 ประเภท

1. ความรับผิดทางแพ่ง

• ถ้าทำให้เจ้าของข้อมูลเสียหาย ต้องชดใช้ค่าเสียหาย ไม่ว่าจะตั้งใจหรือไม่ก็ตาม

• ศาลสั่งให้จ่ายค่าสินไหมทดแทนเพื่อลงโทษเพิ่มได้อีก สูงสุด 2 เท่าของค่าเสียหายจริง

2. โทษทางอาญา

• ใช้หรือเปิดเผยข้อมูลส่วนบุคคลที่ละเอียดอ่อนโดยมิชอบ (เช่น รูปภาพส่วนตัวที่สุ่มเสี่ยง)

ถ้าทำให้เสียหาย จำคุกไม่เกิน 6 เดือน ปรับไม่เกิน 500,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

ถ้าเพื่อหาประโยชน์ให้ตัวเองหรือผู้อื่น จำคุกไม่เกิน 1 ปี ปรับไม่เกิน 1,000,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

• รู้ข้อมูลส่วนบุคคลจากการทำงาน แล้วเอาไปเปิดเผยโดยมิชอบจำคุกไม่เกิน 6 เดือน ปรับไม่เกิน 500,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

• กรรมการ/ผู้จัดการของบริษัท ที่เกี่ยวข้องกับการกระทำผิด ก็ต้องรับผิดชอบด้วย

3. โทษปรับทางปกครอง

• สูงสุดไม่เกิน 5,000,000 บาท ถ้าทำผิดกฎ PDPA เช่น ไม่แจ้งวัตถุประสงค์ในการเก็บข้อมูล หรือขอความยินยอมแบบหลอกลวง

จะเห็นได้ว่ากฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลและสิทธิ์ความเป็นส่วนตัวนั้นเข้มงวดมาก ๆ ไม่ว่าใครก็ควรเคารพสิทธิซึ่งกันและกัน โดยเฉพาะกับคนดังที่เราชื่นชอบ อย่าลืมว่าเขาก็เป็นคนธรรมดาคนหนึ่ง ที่ต้องการพื้นที่ส่วนตัวเหมือนกับเราทุกคน

ที่มา: สภาการสื่อสารมวลชนแห่งชาติ

สำนักงานกิจการยุติธรรม

องค์การรักษาความปลอดภัยฝ่ายพลเรือน สำนักข่าวกรองแห่งชาติ

Legardy