ในระบบการศึกษาไทย “ครู” คือผู้ที่ทำหน้าที่สำคัญในการสอนหนังสือ อบรมดูแล และพัฒนาเยาวชนของชาติ นอกจากครูที่ได้รับการบรรจุเป็นข้าราชการแล้ว ยังมีบุคลากรอีกกลุ่มหนึ่งที่มีบทบาทไม่แพ้กัน นั่นคือ “ครูอัตราจ้าง” ซึ่งทำหน้าที่สอนหนังสือ ดูแลนักเรียน และมีบทบาทร่วมในการจัดการศึกษา แม้จะไม่ได้มีสถานะเป็นข้าราชการครู
ครูอัตราจ้างคือใคร
“ครูอัตราจ้าง” คือบุคลากรที่ทำหน้าที่สอนหนังสือเหมือนกับครูทั่วไป แต่ไม่ได้เป็นข้าราชการประจำ โดยมักได้รับการจ้างจากโรงเรียน หน่วยงานรัฐ หรือองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ภายใต้กรอบงบประมาณที่ไม่ใช่เงินเดือนประจำของข้าราชการ
การมีครูอัตราจ้างในโรงเรียนเกิดจากปัญหาการขาดแคลนครูในบางวิชา โดยเฉพาะในโรงเรียนขนาดเล็กหรือโรงเรียนที่อยู่ในพื้นที่ห่างไกล ซึ่งอาจมีครูไม่เพียงพอต่อจำนวนนักเรียน หรือไม่มีครูประจำในบางกลุ่มสาระวิชา เช่น วิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ ภาษาอังกฤษ หรือวิชาชีพเฉพาะทาง
ครูอัตราจ้างมีกี่ประเภท
ครูอัตราจ้างสามารถแบ่งออกได้เป็นหลายประเภท ตามแหล่งที่มาของงบประมาณและลักษณะการจ้าง ดังนี้
ครูอัตราจ้างที่ใช้เงินเขตจ้าง : คือผู้ที่ได้รับการจ้างงานโดยใช้งบประมาณที่สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา (สพท.) จัดสรรให้โรงเรียน ซึ่งเป็นเงินที่มาจากงบประมาณแผ่นดินให้โรงเรียนในแต่ละปี
ครูอัตราจ้างที่ใช้เงินโรงเรียนจ้าง : คือผู้ที่ได้รับการจ้างงานโดยใช้งบประมาณจากเงินรายได้ของโรงเรียนเอง เช่น ค่าธรรมเนียมนักเรียน หรือรายได้จากกิจกรรมอื่นๆ
แม้ครูอัตราจ้างจะไม่ได้อยู่ในระบบข้าราชการ แต่ก็เป็นกำลังสำคัญที่ช่วยเติมเต็มช่องว่างของโรงเรียนหลายแห่ง โดยเฉพาะในพื้นที่ที่ครูมีไม่เพียงพอ บทบาทของพวกเขาในการสอนและดูแลนักเรียนไม่ต่างจากครูราชการ และถือเป็นส่วนสำคัญที่ช่วยให้การเรียนการสอนเดินหน้าต่อไปได้อย่างราบรื่น
Advertisement