
กรมชลประทาน ลงตรวจสอบพื้นที่พบว่า แม่น้ำวังในเขตจังหวัดลำปาง และจังหวัดตาก มีสภาพภูมิประเทศ ไม่เอื้ออำนวยในการพัฒนาเป็นอ่างเก็บน้ำได้ จึงจำเป็นต้องมีการศึกษาอาคารบังคับน้ำประเภทประตูระบายน้ำในแม่น้ำวัง เพื่อเป็นเครื่องมือในการบริหารจัดการน้ำให้กับการใช้น้ำในกิจกรรมต่าง ๆ รวมถึงเป็นการป้องกันและบรรเทาปัญหาภัยแล้ง แต่เนื่องจากการก่อสร้างอาคารบังคับน้ำประเภทประตูระบายน้ำ เข้าข่ายต้องจัดทำรายงานประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อม (EIA) ตามประกาศกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม นอกจากนี้อาคารบังคับน้ำประเภทประตูระบายน้ำ ยังอยู่ในพื้นที่ลุ่มน้ำวัง ซึ่งเป็นพื้นที่ชุ่มน้ำระดับชาติ จึงจัดอยู่ในประเภทและขนาดของโครงการที่ต้องจัดทำรายงานประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อม (EIA) ตามมติคณะรัฐมนตรี
นายพนมศักดิ์ ใช้สมบุญ ผู้อำนวยการส่วนวางโครงการที่ 1 สำนักบริหารโครงการ กรมชลประทาน เปิดเผยว่า กรมชลประทาน ได้ให้ความสำคัญกับการบริหารจัดการพื้นที่และเยียวยาผู้ได้รับผลกระทบอย่างเป็นระบบ โดยมีรายละเอียดการดำเนินงานและมาตรการให้ความช่วยเหลือในพื้นที่ขอบเขตโครงการฯและผู้ได้รับผลกระทบ จากการสำรวจแนวเขตที่มีการออกแบบอาคารบังคับน้ำประเภทประตูระบายน้ำเบื้องต้น พบว่า ราษฎรที่ได้รับผลกระทบในพื้นที่ดินทำกิน แบ่งออกเป็น 2 กลุ่มหลัก คือ พื้นที่บริเวณหัวงาน ซึ่งเป็นพื้นที่ก่อสร้างอาคารบังคับน้ำหลัก มีผู้ได้รับผลกระทบจำนวน 6 ราย และพื้นที่แนวท่อส่งน้ำ เนื่องจากการออกแบบเป็นระบบท่อส่งน้ำเพื่อประสิทธิภาพสูงสุด จึงมีแนวท่อพาดผ่านที่ดินของราษฎรเพิ่มเติมอีกประมาณ 67 ราย จึงมีการตั้งหลักเกณฑ์การพิจารณาค่าชดเชยและเยียวยา ทางกรมชลประทานได้ดำเนินการตามระเบียบและข้อกฎหมายว่าด้วยการเวนคืนอสังหาริมทรัพย์ เพื่อให้ราษฎรได้รับความเป็นธรรมสูงสุด โดยครอบคลุมค่าตอบแทนใน 3 ส่วน ได้แก่ ค่าทดแทนที่ดิน สำหรับผู้ที่มีเอกสารสิทธิ์ครอบครองตามกฎหมาย ค่าทดแทนสิ่งปลูกสร้าง กรณีมีอาคารหรือสิ่งก่อสร้างในแนวเขตโครงการ และค่าทดแทนผลอาสิน เป็นการชดเชยความเสียหายของพืชผลและไม้ยืนต้นตามบัญชีราคาที่กำหนด
ทั้งนี้ การสร้างความเข้าใจและการมีส่วนร่วมของชุมชน เพื่อสร้างความรับรู้ความเข้าใจแก่ประชาชน แม้ในช่วงแรกราษฎรจะมีความวิตกกังวลต่อผลกระทบด้านวิถีชีวิต แต่ด้วยการดำเนินงานที่โปร่งใสและการชี้แจงสิทธิประโยชน์อย่างชัดเจน ส่งผลให้ในปัจจุบันราษฎรมีความเข้าใจในวัตถุประสงค์ของโครงการ และให้ความร่วมมือสนับสนุนการดำเนินงานของภาครัฐเป็นอย่างดี เพื่อให้โครงการสามารถขับเคลื่อนไปสู่การสร้างประโยชน์ด้านการบริหารจัดการน้ำให้แก่ชุมชนอย่างยั่งยืนต่อไป
นายบุญเหลี่ยม ตาคำ นายอำเภอสามเงา จังหวัดตาก เปิดเผยว่า พื้นที่อำเภอสามเงา โดยเฉพาะในเขต ตำบลสามเงา ตำบลยกกระบัตร ตำบลวังจันทร์ และตำบลวังหมัน เป็นพื้นที่เกษตรกรรมสำคัญที่ประสบปัญหาด้านทรัพยากรน้ำมาอย่างต่อเนื่องยาวนาน วิกฤตน้ำซ้ำซาก ปัญหาที่ต้องเร่งแก้ไขให้พี่-น้องราษฎรที่ต้องเผชิญกับสภาวะความไม่สมดุลของน้ำในแม่น้ำวังอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ โดยเฉพาะช่วงฤดูแล้ง ปริมาณน้ำในแม่น้ำวังลดระดับลดลงจนแห้งขอด ส่งผลกระทบโดยตรงต่อการอุปโภคบริโภคและการบริบาลพื้นที่เกษตรกรรม
โครงการประตูระบายน้ำบ้านวังไคร้ (ด้านหัวงาน) ตำบลวังหมัน อำเภอสามเงา จังหวัดตาก ตั้งอยู่ระหว่างหมู่ที่ 2 บ้านวังไคร้ออก และหมู่ที่ 3 บ้านวังไคร้ ต.วังหมัน อ.สามเงา จ.ตาก มีพื้นที่รับประโยชน์ด้านเกษตรกรรมในเขต ต.วังหมัน ต.วังจันทร์ และ ต.ยกกระบัตร โดยมีการสร้างความเชื่อมั่นและการมีส่วนร่วม จากการดำเนินงานด้านมวลชนสัมพันธ์และการประชุมชี้แจงอย่างต่อเนื่อง กรมชลประทานและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้ร่วมกันสร้างความเข้าใจต่อข้อกังวลเรื่องการระบายน้ำในช่วงฤดูน้ำหลาก จนนำไปสู่ความเชื่อมั่นของประชาชนในพื้นที่ โดยราษฎรทั้ง 4 ตำบลมีความเห็นพ้องและให้ความร่วมมือต่อโครงการเป็นอย่างดียิ่ง ด้วยความมุ่งหวังร่วมกันที่จะเห็นโครงการนี้เป็นกลไกสำคัญในการยุติปัญหาเรื่องน้ำ และสร้างความอุดมสมบูรณ์ให้แก่พื้นที่อำเภอสามเงาอย่างยั่งยืนต่อไป
นายสุชาติ อุสสาร เกษตรกร ผู้ได้รับผลประโยชน์จากโครงการฯ (ด้านหัวงาน) กล่าวว่า สำหรับชาวจังหวัดตาก โดยเฉพาะผู้ที่อาศัยอยู่ใน "ลุ่มน้ำวัง" ต่างต้องเผชิญกับปัญหาภัยแล้งซ้ำซากมาอย่างยาวนาน โครงการนี้จึงเปรียบเสมือนความหวังใหม่ที่จะเข้ามาแก้ปัญหาภัยแล้งให้สัมฤทธิ์ผลอย่างเป็นรูปธรรม ซึ่งเป็นสิ่งที่ชาวบ้านเฝ้ารอคอยมาอย่างยาวนานกับโครงการประตูระบายน้ำบ้านวังไคร้ โครงการพัฒนาขนาดใหญ่มักไปกระจุกตัวอยู่ทางตอนเหนือของภูมิภาค ซึ่งโครงการนี้ไม่เป็นเพียงแต่การบริหารจัดการน้ำเพื่อแก้ปัญหาภัยแล้งเท่านั้น แต่ยังเล็งเห็นถึงความสำคัญของระบบนิเวศและการมีส่วนร่วมของชุมชน ซึ่งจะนำไปสู่การพัฒนาที่ยั่งยืนและตรงกับความต้องการของชาวจังหวัดตากอย่างแท้จริงการฟื้นฟูระบบนิเวศและแหล่งอาหารอีกด้วย
โครงการศึกษาความเหมาะสมและประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อม อาคารบังคับน้ำในแม่น้ำวัง จังหวัดลำปาง จังหวัดตาก ประเภทประตูระบายน้ำในแม่น้ำวังจะเป็นเครื่องมือในการบริหารจัดการน้ำให้กับการใช้น้ำในกิจกรรมต่าง ๆ รวมถึงเป็นการป้องกันและบรรเทาปัญหาภัยแล้ง และอุทกภัย รวมถึงการออกแบบให้พื้นที่ "เหนือประตูและท้ายประตูระบายน้ำ" จะเป็นเขตอนุรักษ์พันธุ์สัตว์น้ำ จากการหารือกับทีมวิจัยพบว่าการกั้นพื้นที่นี้จะช่วย เพิ่มปริมาณสัตว์น้ำ เป็นแหล่งเพาะพันธุ์และอนุบาลตัวอ่อนตามธรรมชาติ และสร้างความมั่นคงทางอาหาร เมื่อสัตว์น้ำเพิ่มขึ้น วงจรโซ่อาหารจะกลับมาสมบูรณ์ ทำให้ชาวบ้านมีแหล่งโปรตีนและรายได้เสริมจากการทำประมงพื้นบ้านรอบพื้นที่อนุรักษ์
Advertisement