"ช่วงเวลา" และลักษณะการปวดหัว บอกอะไรเกี่ยวกับร่างกายได้บ้าง

เช้า-สาย-บ่าย-ดึก ช่วงเวลาและลักษณะการปวดหัว บอกอะไรเกี่ยวกับร่างกายคุณได้บ้าง ชวนสังเกตปวดหัวแบบไหนไม่ควรละเลย แนะเร่งพบแพทย์

เชื่อว่าหลายคนคงเคยตื่นมาพร้อมกับอาการปวดหัว หรือบางทีปวดหัวช่วงเย็นหลังเลิกงาน หรือแม้กระทั่งกลางดึกที่ทำให้สะดุ้งตื่น แต่รู้ไหมว่า “เวลา” ที่คุณปวดหัวและลักษณะการปวด สามารถบอกอะไรเกี่ยวกับร่างกายคุณได้มากกว่าที่คิด ไม่ใช่แค่เรื่องเครียดหรือพักผ่อนไม่พอเท่านั้น

ปวดหัวตอนเช้า

ปวดหัวตอนเช้า หลายคนคิดว่าอาจเกิดจากนอนดึกหรือดื่มเหล้า แต่ความจริงอาการปวดหัวช่วงเช้าอาจสะท้อนความผิดปกติที่ซ่อนอยู่ได้ เช่น ผู้ที่มีภาวะ หยุดหายใจขณะหลับ (sleep apnea) มักตื่นมาพร้อมปวดหัวตุบ ๆ รู้สึกตื้อ ๆ รอบศีรษะ เพราะสมองขาดออกซิเจนชั่วคราวตอนหลับ สำหรับบางคนที่เป็น ไมเกรน การปวดหัวอาจเริ่มตั้งแต่ตื่นเช้า โดยเฉพาะถ้าวันนั้นมีปัจจัยกระตุ้น เช่น แสงจ้า ความเครียด หรืออดอาหาร อีกสาเหตุที่ต้องระวังคือ ความดันในกะโหลกสูง ซึ่งอาจเกิดจากเนื้องอกสมองหรือภาวะน้ำคั่งในสมอง ทำให้ปวดหัวรุนแรงตอนเช้า มักร่วมกับอาการคลื่นไส้อาเจียน และอาการจะดีขึ้นเมื่อผ่านไปสักพัก

ปวดหัวช่วงกลางวัน

เรามักเห็นอาการปวดหัวจากความเครียดหรือการใช้สายตามากเกินไป ปวดหัวแบบตื้อ ๆ บีบรัดรอบศีรษะหรือท้ายทอย เรียกว่า tension-type headache มักเกิดกับคนทำงานออฟฟิศ ใช้คอมพิวเตอร์ต่อเนื่อง หรือเพ่งสายตามาก ๆ แม้จะปวดไม่รุนแรงเท่าไมเกรน แต่ก็สร้างความรำคาญและทำให้ประสิทธิภาพการทำงานลดลง สำหรับไมเกรนเอง บางคนเริ่มมีอาการช่วงกลางวัน เพราะร่างกายถูกกระตุ้นด้วยแสง เสียง หรืออาหารบางชนิด

ปวดหัวช่วง บ่าย–เย็น

เป็นอีกช่วงที่หลายคนมักปวดหัวจากความเครียดสะสมตลอดวัน ปวดหัวแบบตื้อ ๆ รอบศีรษะ สายตาล้า หรือปวดขมับ ส่วนบางคนที่เป็นไมเกรน จะเริ่มปวดหัวช่วงนี้เช่นกัน โดยเฉพาะถ้าวันนั้นอดอาหาร พักผ่อนน้อย หรือมีความเครียดสะสม สำหรับผู้ที่มีอาการปวดหัวรุนแรงเป็นชุดเวลา (cluster headache) จะมักเกิดตอนกลางคืนหรือตี 1–3 ของเช้า ปวดแสบ แทงรุนแรงข้างเดียว รอบตาหรือขมับ ทำให้ต้องสะดุ้งตื่น

ปวดหัวช่วงดึกหรือตอนนอน

สำหรับ ช่วงดึกหรือตอนนอน หากคุณตื่นกลางดึกด้วยอาการปวดหัว ร่วมกับน้ำตาไหลหรือจมูกตัน อาจเป็น cluster headache ที่มักเกิดข้างเดียวและรุนแรงมาก ส่วนผู้ที่มีภาวะความดันในกะโหลกสูงหรือโรคความดันโลหิตสูงรุนแรง อาจปวดหัวจนตื่นกลางดึกร่วมกับอาการอื่น เช่น ตามัว เจ็บหน้าอก หรือหายใจลำบาก และผู้ป่วยเบาหวานที่ฉีดอินซูลินหรือลืมกินอาหาร อาจปวดหัวเพราะน้ำตาลในเลือดต่ำ

นอกจาก ช่วงเวลา แล้ว ลักษณะการปวดหัวก็อาจเป็นสัญญาณโรคได้ ตัวอย่างเช่น

• ปวดตุบ ๆ ข้างเดียว + คลื่นไส้ + แพ้แสงหรือเสียง → ไมเกรน

• ปวดบีบรัดรอบศีรษะ เหมือนมีที่รัดหัว → อาการปวดหัวจากความเครียด

• ปวดแสบ แทงรุนแรง ข้างเดียว รอบตา → ปวดหัวคลัสเตอร์

• ปวดหัวตอนเช้า ดีขึ้นตอนกลางวัน → อาจเกี่ยวกับความดันในกะโหลก

• ปวดทันทีรุนแรงที่สุดในชีวิต (Thunderclap Headache) → อาจเป็นเลือดออกในสมอง ต้องพบแพทย์ด่วน

มี สัญญาณอันตราย ที่ควรรีบพบแพทย์ทันที หากมีอาการเหล่านี้ร่วมด้วย เช่น ปวดหัวรุนแรงที่สุดในชีวิต ปวดหัวร่วมแขนขาอ่อนแรง พูดไม่ชัด มองเห็นผิดปกติ ปวดหัวร่วมไข้สูง คอแข็ง สับสน ปวดหัวเรื้อรังเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ โดยเฉพาะตอนเช้า หรือปวดหัวร่วมอาเจียนพุ่งหรือชัก

สรุปได้ว่า เวลาที่ปวดหัวและลักษณะอาการ เป็นเครื่องมือบอกสัญญาณสุขภาพที่ร่างกายส่งมา ไม่ใช่แค่เรื่องเครียดหรือพักผ่อนไม่พอ

การสังเกตตัวเองให้ละเอียดและสังเกตร่วมกับสัญญาณอันตราย จะช่วยให้รู้ว่าควรไปพบแพทย์หรือปรับพฤติกรรมได้ทันเวลา

หมายเหตุสำคัญ : บทความนี้เป็นเพียงข้อมูลเพื่อสังเกตอาการผิดปกติของร่างกายเท่านั้น ไม่สามารถใช้แทนการวินิจฉัยหรือการรักษาของแพทย์ได้ หากคุณมีอาการปวดหัวเรื้อรัง รุนแรง หรือสงสัยว่าผิดปกติ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและคำแนะนำทางการแพทย์โดยตรง

แหล่งข้อมูลอ้างอิง

1. American Migraine Foundation. (2023). Migraine symptoms & diagnosis. Retrieved September 4, 2025, from https://americanmigrainefoundation.org/resource-library/migraine-symptoms-diagnosis/

2. Goadsby, P. J., Holland, P. R., Martins-Oliveira, M., Hoffmann, J., Schankin, C., & Akerman, S. (2017). Pathophysiology of migraine: A disorder of sensory processing. The Lancet Neurology, 16(1), 174–182. https://doi.org/10.1016/S1474-4422(16)30205-0

3. Bendtsen, L., Ashina, S., Moore, A., & Steiner, T. J. (2010). Tension-type headache: Classification, pathophysiology, and management. The Lancet Neurology, 9(8), 726–735. https://doi.org/10.1016/S1474-4422(10)70195-8

4. Mayo Clinic. (2023). Tension headaches. Retrieved September 4, 2025, from https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/tension-headache/symptoms-causes/syc-20353965

5. May, A., & Schwedt, T. J. (2018). Cluster headache: Pathophysiology, diagnosis, and management. The Lancet, 391(10126), 267–278. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(17)31714-7

6. National Institute of Neurological Disorders and Stroke (NINDS). (2023). Cluster headache information page. Retrieved September 4, 2025, from https://www.ninds.nih.gov/health-information/disorders/cluster-headache

7. American Academy of Sleep Medicine. (2023). Obstructive sleep apnea. Retrieved September 4, 2025, from https://aasm.org/clinical-resources/obstructive-sleep-apnea/

8. Peppard, P. E., Young, T., Barnet, J. H., Palta, M., Hagen, E. W., & Hla, K. M. (2013). Increased prevalence of sleep-disordered breathing in adults. American Journal of Epidemiology, 177(9), 1006–1014. https://doi.org/10.1093/aje/kws342

9. Wijdicks, E. F. M. (2016). Neurologic complications of hypertension. New England Journal of Medicine, 375, 1851–1860. https://doi.org/10.1056/NEJMra1515378

10. Mayo Clinic. (2023). High blood pressure symptoms. Retrieved September 4, 2025, from https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/high-blood-pressure/symptoms-causes/syc-20373410

11. สำนักงานสาธารณสุขอำเภอสะเดา

12. กรมสุขภาพจิต