พบผักสดในกทม.ปนเปื้อนพยาธิสูงถึง 77% วิธีล้างผัก สะอาด ปลอดภัยจากพยาธิ

ผลวิจัยชี้ ผักสดในกรุงเทพฯ พบพยาธิปนเปื้อนสูงถึง 77% ตรวจพบใน 5 เขตหลัก พร้อมระบุชนิดพยาธิที่พบบ่อย และวิธีล้างผักอย่างถูกต้อง

เมื่อวันที่ 19 ก.ค. 2568 เฟซบุ๊ก Parasite stories เล่าเรื่องปรสิต พบ ผักสด มีอัตราการปนเปื้อนของพยาธิโดยรวมอยู่ที่ 77%

เขตใดของกทม.

พบพยาธิในผักมากที่สุด

ผักใดที่พบยาธิมากที่สุด

พยาธิใดบ้างที่พบ

ในที่สุดก็มีงานการศึกษา พยาธิในผักที่กทม. ออกมาสักที เป็นผลงานของคณาจารย์จากคณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ

ตีพิมพ์ เรื่อง Widespread Soil-Transmitted Parasitic Contamination in Raw Vegetables at Fresh Markets in the Inner Zone of Bangkok: Findings from a Cross-Sectional Study ในวารสาร Am J Trop Med Hyg

การศึกษานี้เป็นการศึกษาแบบภาคตัดขวางเพื่อประเมิน อัตราการปนเปื้อนของพยาธิในผักสดจากเขตชั้นในของกรุงเทพฯ โดยมุ่งเน้นใน 5 เขต ได้แก่

• ห้วยขวาง

• คลองเตย

• ปทุมวัน

• จตุจักร

• พระนคร

โดยสุ่มเก็บตัวอย่างผักจำนวน 200 ตัวอย่าง จากผัก 8 ชนิดในพื้นที่ดังกล่าว เตรียมตัวอย่างเพื่อวิเคราะห์ด้วยเทคนิคการตกตะกอนร่วมกับการตรวจด้วยกล้องจุลทรรศน์ ผู้ตรวจด้วยกล้องจุลทรรศน์ได้รับการปกปิดข้อมูลและปฏิบัติงานอย่างเป็นอิสระเพื่อลดอคติ

ผลการศึกษาพบว่า ผักสดมีอัตราการปนเปื้อนของพยาธิโดยรวมอยู่ที่ 77% (154 จาก 200 ตัวอย่าง)

เขตห้วยขวางและจตุจักร มีอัตราการปนเปื้อนสูงสุดที่ 90% (P < 0.05)

พยาธิที่ตรวจพบ ได้แก่

• ตัวอ่อนของ Strongyloides stercoralis (57%)

• ไข่พยาธิปากขอ (20%)

• ไข่พยาธิไส้เดือน Ascaris lumbricoides (16%)

• ไข่พยาธิแส้ม้า Trichuris trichiura (12%)

• ไข่พยาธิไส้เดือน Toxocara spp. (10%)

ผักกาดขาวจีนมีการปนเปื้อนของไข่พยาธิปากขอ (P < 0.0001) และไข่พยาธิแส้ม้า T. trichiura (P < 0.001) มากกว่าผักชนิดอื่น

ผลการศึกษานี้ชี้ให้เห็นว่าผักสดอาจเป็นแหล่งสำคัญของการติดเชื้อพยาธิในคน ผู้บริโภคควรล้างผักให้สะอาดก่อนรับประทาน

ขณะที่ผู้ขายควรสวมถุงมือเพื่อป้องกันการสัมผัสกับพยาธิที่สามารถเจาะผ่านผิวหนังได้ อย่างพยาธิปากขอและพยาธิ Strongyloides

อีกทั้งควรพิจารณาให้การรักษาเชิงป้องกันด้วยยาถ่ายพยาธิ โดยเฉพาะในกลุ่มเด็กและผู้ที่มีภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่องอย่างน้อยปีละครั้ง"

วิธีล้างผักสะอาด ปลอดภัยจากพยาธิ

1. ล้างผักด้วยน้ำไหล ขยี้ใบ ถูเบาๆ ให้ดินและสิ่งสกปรกออกให้หมด

2. แช่ในน้ำเกลือหรือน้ำส้มสายชู ใช้ เกลือ 1 ช้อนโต๊ะ หรือ น้ำส้มสายชู 1 ช้อนโต๊ะ ผสมกับน้ำ 4 ลิตร แช่ไว้ 10-15 นาที แล้วล้างออกด้วยน้ำสะอาดอีกครั้ง

3. ใช้แปรงขัดผักที่มีร่องลึก เช่น ขึ้นฉ่ายฝรั่งหรือต้นหอม เพราะสิ่งสกปรกติดอยู่เยอะ

4. ลวก หรือต้มก่อนกิน ถ้าผักชนิดนั้นไม่จำเป็นต้องกินดิบ แนะนำให้ลวก หรือต้มก่อน ช่วยฆ่าพยาธิได้แน่นอน

ข้อมูล

- เพจฯ Parasite stories เล่าเรื่องปรสิต

- หมอเจด นพ.เจษฎ์ บุณยวงศ์วิโรจน์ รองผู้อำนวยการโรงพยาบาลมหาราช นครราชสีมา