"มะแขว่น" เครื่องเทศที่ให้รสชาติและกลิ่นเฉพาะตัวของอาหารเหนือ คือสิ่งที่สร้างรายได้ให้กับคนในหมู่บ้านมาอย่างยาวนาน
บ้านแม่ส้าน อำเภอแม่เมาะ จังหวัดลำปาง หมู่บ้านของชาวปกาเกอะญอ ที่ตั้งอยู่บนดอยสูง ห่างจากตัวอำเภอไปประมาณ 60 กิโลเมตร การเดินทางเข้าหมู่บ้านค่อนข้างลำบากด้วยเส้นทางที่คดเคี้ยว “มะแขว่น” เครื่องเทศที่ให้รสชาติและกลิ่นเฉพาะตัวของอาหารเหนือ คือสิ่งที่สร้างรายได้ให้กับคนในหมู่บ้านมาอย่างยาวนาน
ต้นมะแขว่นพืชสมุนไพรท้องถิ่น ที่เป็นรายได้หลักเพียงอย่างเดียวของชาวบ้าน เพราะระยะทางและเส้นทางที่ไม่เอื้ออำนวยในการค้าขาย มะแขว่นจะให้ผลผลิตปีละ 1 ครั้ง และทุก ๆบ้านจะปลูกมะแขว่นไว้เปรียบเหมือนมรดกตกทอดเพื่อส่งต่อให้กับลูกหลาน รวมไปถึงยังปลูกฝังให้คนในชุมชนดูแลป่า เพราะหากป่าถูกทำลาย หรือเกิดไฟป่า มะแขว่น ซึ่งเป็นรายได้ทางเดียวของพวกเขาก็จะได้รับความเสียหาย
มะแขว่น เป็นไม้ยืนต้นที่ไม่สามารถปลูกเรียงเป็นแถวได้เหมือนยางพารา แต่มะแขว่นคือไม้ป่า ที่ต้องขึ้นในพื้นที่ป่า เพราะหากไม่มีป่ามะแขว่นก็อยู่ไม่ได้ ชาวบ้านก็จะอยู่ไม่ได้เช่นกัน
ติดตามเรื่องราวของการส่งต่อมรดกทางความสมบูรณ์ของชุมชน การร่วมกันดูแลป่าต้นน้ำ ที่นำทางไปสู่ทรัพยากรธรรมชาติที่สมบูรณ์ถึงคนปลายน้ำ ในอาหารนำทาง ตอน อาหารสร้างป่า ในวันอาทิตย์ที่ 22 มกราคม 2566 เที่ยงตรง ทางอมรินทร์ทีวี เอชดี ช่อง 34
