รู้จักประเพณี แซนโฎนตา หรือ วันสารทเขมร ตามความเชื่อกล่าวว่าเป็นวันประตูยมโลกเปิด ลูกหลานนำอาหารคาว-หวานเซ่นไหว้ผีบรรพบุรุษ ขอโชคลาภเลขเด็ด
แซนโฎนตา หรือ วันสารทเขมร เป็นประเพณีเก่าแก่ของ คนไทยเชื้อสายเขมรใน จ.สุรินทร์ จ.ศรีษะเกษ จ.บุรีรัมย์ โดย "แซน" หมายถึงการเซ่นไหว้ การบวงสรวง "โฎนตา" หมายถึง การทำบุญให้ตายาย ปู่ย่า หรือบรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว
แซนโฎนตา หรือ วันสารทเขมร ตรงกับวันแรม 14 ค่ำ เดือน 10 ของทุกปี โดยในปีนี้จะตรงกับวันที่ 13 ตุลาคม 2566
ตามความเชื่อในวันแรม 14 ค่ำ เดือน 10 เป็นวันที่บรรพบุรุษที่ล่วงลับเดินทางมาถึงโลก ชาวไทยเชื้อสายเขมรทุกครอบครัวจะจัดเตรียมตั้งเครื่องเซ่นไหว้ที่บ้าน โดยจัดใส่ "กันจือเบ็น" (กระเฌอสำหรับจัดเตรียมเครื่องเซ่นไหว้) เพื่อญาติๆ ใช้สำหรับเซ่นไหว้บรรพบุรุษ
นอกจากนี้ชาวไทยเชื้อสายเขมรยังมีความเชื่อด้วยว่าในห้วงเวลาของ วันแซนโฎนตา ประตูยมโลกเปิด ทุกดวงวิญญาณได้รับอนุญาตให้กลับมาเยี่ยมบ้านได้ ใครอยากขอโชคขอลาภ ขอกิจการงานรุ่งเรืองก็สามารถขอได้เลย
ทั้งนี้ ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ชาวบ้านบ้านโชคใต้ หมู่ที่ 4 ต.อู่โลก อ.ลำดวน จ.สุรินทร์ ได้ร่วมกันนำเครื่องเซ่นไหว้ไปเซ่นบอกกล่าวเจ้าที่ สถานที่ที่ศักดิ์สิทธิ์ประจำหมู่บ้านที่ชาวบ้านให้ความเคารพนับถือ และด้วยใกล้จะถึง วันแซนโฎนตา ต่างเห็นพ้องว่าจะเซ่นไหว้ชุดใหญ่อีกครั้งเพื่อเป็นการเลี้ยงผีตายายที่ปกปักรักษาหมู่บ้านตามความเชื่อ
คุณมณิภา ดินิโคโล หนึ่งในชาวบ้านที่มาทำพิธี และกำลังจะเป็นร้านค้าในหมู่บ้าน เธอจึงมาขอพรให้กิจการทำมาค้าขายเจริญรุ่งเรืองงอกงาม โดยได้อาสาเป็นเจ้าภาพในการซื้อหมูเห็ดเป็ดไก่ ของคาวของหวาน เหล้าเบียร์ และเครื่องเซ่นไหว้ทั้งหมด ซึ่งเธอเชื่อว่าเจ้าที่ศาลตายายศักดิ์สิทธิ์ จะประทานพรให้สมหวังดังใจที่ปราถณา
หลังจากที่เริ่มทำพิธี ชาวบ้านที่เป็นคนเฒ่าคนแก่ ต่างเชื่อว่าเจ้าที่รับรู้แล้ว จึงเริ่มเปิดเหล้าเบียร์และรดลงพื้นบ้างก็เติมลงแก้ว เพื่อเป็นการเรียกเจ้าที่ ตายาย ให้มากินอาหารคาวหวาน แล้เครื่องดื่ม ก่อนจะนำธูปเสี่ยงทายมาจุด ต่อมาเลขที่โผล่บนธูป ปกติจะมี 3 ตัว แต่นี่มีแค่ 2 ตัว ชาวบ้านเชื่อว่าตายยายท่านกินอิ่มหนำสำราญแล้ว อยากให้โชคลูกหลานน้อยๆ 2 ตัว เป็นเลข 06 จึงได้จดตัวเลขลงกระดาษเพื่อเอาไปเสี่ยงโชคในวันที่ 16 ตุลาคมต่อไป อย่างไรก็ตามเป็นเพียงความเชื่อส่วนบุคคล โปรดใช้วิจารณญาณ
